HMML Version 2.0 deel 6

  • WvdA

    Het Moderne Molenleven Version 2.0. Deel 6

    Elektrisch kruien

    Persoonlijk ben ik niet erg gecharmeerd van het gejengel van een draaiorgel. Zelden of nooit geeft ik geld aan de draaiorganist (hoe heet zo’n man eigenlijk?) om de doodeenvoudige reden dat ik het maar een sul vind: een beetje panisch met een centenbakkie op het ritme van de muziek schudden en een motortje het echte werk laten doen. We zijn er zo langzamerhand aan gewend, maar het zou niet moeten mogen. Een draaiorgel heet namelijk niet voor niets een DRAAIorgel; dat is dus een orgel waarin iemand met gevoel voor tempo en bijbehorend vakmanschap met de hand aan draait en – de zeldzame keren dat ik zo’n man tegenkom – krijgt deze dan ook een luttel geldbedrag van mij.

    Iets waar we zo langzamerhand ook gewend aan raken en wat mijns inziens ook niet zou mogen is het elektrisch kruien. Dat beroepsmolenaars die in de jaren ´60 en ´70 tegen de stroom in nog met de wind maalden er één namen, vooruit, maar dit vermaledijde apparaat lijkt momenteel aan een opmars bezig te zijn, terwijl er niet of nauwelijks beroepsmolenaars meer zijn!

    De vrijwillig molenaar - die in de regel toch niet zo veel meer doet dan een molen laten draaien - stapt over “omdat dat zo lekker makkelijk is”. Een kulargument van het zuiverste soort omdat draaien met een molen ook wel eens niet makkelijk mag zijn. Sterker nog: in vergelijking met het gebuffel van onze voorouders op molens, is een dagje ‘lekker draaien’ tegenwoordig niet veel meer (of minder) dan een dagje recreatief verblijven op een vijfsterrencamping.

    Essentiële onderdelen van het molenaarsvak zijn en blijven kruien, vangen en (indien van toepassing) met zeilen omgaan. Je kunt nog smeren, maar dan ben je feitelijk klaar: de molen draait en je kunt lekker koffie gaan drinken. Dat moet iedereen lekker voor zichzelf weten, maar binnen dit korte rijtje van essentiële onderdelen het handmatig kruien vervangen door elektrisch kruien is je reinste kolder. Bovendien, hoe leg je zoiets uit aan een toerist?: Well, our forfathers did a hard job producing with this mill. We don’t produce anything, we only let the sails turn around and when the wind chanche from directing we’re even too lazy to do this at the original way by handpower; We just push the botton ha-ha-ha-ha-ha”.

    Toegeven, de molen waar ik tegenwoordig weinig meer mee draai, kan bij tijd en wijle ook zwaar kruien. Onlangs moest ik 45 graden om en het hele eind in de spaken lopen en alle kracht bijzetten. Dan roep ik ook wel eens: “Ik wil ook zo’n elektrische lier!”. Maar dan komt het moment waarop mijzelf (en iedereen die het aangaat) corrigerend dien toe te spreken: “Nee hoor, ik hoef helemaal niet zo ding! Ik ben voor m’n hobby molenaar en dit zware gekrui maakt gewoon integraal deel uit van die hobby. Als ik het fysiek niet meer trek of er anderszins te beroerd voor ben, zoek ik wel een andere (molen)hobby zoals ansichtkaarten verzamelen, foto’s maken, modelmolens maken, gemotoriseerd draaiorganist worden of pittige columns schrijven”. Bij deze.

    WvdA

    P.S. Sorry Bert en Gert, jullie moeten nog een paar weekjes wachten

  • Meelmuisje

    Helemaal mee eens !

    Gr, Thomas Griffioen

  • Rob Simons

    WvdA schreef:

    >

    Als ik het fysiek niet meer

    > trek of er anderszins te beroerd voor ben, zoek ik wel een

    > andere (molen)hobby zoals ansichtkaarten verzamelen, foto’s

    > maken, modelmolens maken, gemotoriseerd draaiorganist worden

    > of pittige columns schrijven”. Bij deze.

    Als het dan toch over gemak gaat :D : Ik heb wel eens gelezen over een 75-jarige beroepsmolenaar die op een standaardmolen met 3 zolders maalde en moeite had om de trap nog op te gaan. Hij wilde aldus een lift plaatsen (!), maar zijn kinderen raadden toch aan om te stoppen.

    Soms zie ik ook wel eens het andere uiterste: molenaars die bij het weer van nu (dus 2 weken aan een stuk een rustig trekje uit het oosten) telkens de molen terugkruien naar het westen terwijl ze 2 keer in de week draaien. M.i. tamelijk zinloos, maar ja..

    Overigens zijn er ook molenaars die, om het kruien te verlichten, bij krimpend om een vol zeil dwars zetten (op het gaande end dus) en bij ruimend om zo snel mogelijk de vang ophalen zodat de molen zich afzet tegen het gaandewerk en zo gemakkelijker kruit.

    Ik ben toch wel blij dat bijna alle bovenkruiers hier een engels kruiwerk hebben, dat meestal toch wel licht werkt :)

    Groeten van een molenaar die er niks op tegen heeft om op handkracht te kruien als het nodig is

  • Robert Van't Geloof

    Willem Ja ik ben eigenlijk ook mee eens.gr robert

  • Andre Koopal

    Hoi Willem,

    Jij hebt het hier puur over ‘dat het niet hoort’ om elektrisch te kruien, maar wat ik nog het belangrijkste vind is dat, als je elektrisch kruit, je niet meer voelt wat de molen doet. Als je bijv. op een korenmolen zou gaan kruien met de steen nog in zijn werk en je vergeet de steen te lichten dan voel je dat wel als je met de hand gaat kruien, en ga je waarschijnlijk even op onderzoek waarom het zo zwaar gaat. Met een elektriek merk je het waarschijnlijk niet, ram je gewoon door, en gaat er misschien dingen stuk.

    Groetjes,

    Andre

  • Rob Pols

    Ik vind dat een electrisch kruiwerk in bepaalde gevallen “moet kunnen” als optie, zoals een oudere vrijwillig molenaar die door lichamelijke ongemakken de molen niet omkrijgt. Zou zo iemand anders helemaal moeten stoppen?

    Een electrisch kruiwerk “voor de lol en het gemak” keur ik in principe ook af.

    Groeten, Rob P.

  • De Wilde Westlander

    Ha,die Rob,

    Dat kruien met een vol zeil dwars doe ik ook regelmatig,het werkt prima.

    Voordat “De Groeneveldse Molen” ijzeren rollen had,kruide ik ook altijd ruimer met draaiende/malende molen.

    Nu hoeft dat niet meer,omdat hij erg licht kruit.

    Dat men op sommige molens electrisch aangedreven kruiwerk maakt,is voor sommige molenaars handig i.v.m leeftijd,maar ik ben het met Andre eens dat je er voorzichtig mee moet omgaan.

    Groeten van “De Wilde Westlander”.

    (Die toch met de hand blijft kruien)

    Rob van Zijll.

  • Rob Simons

    Rob Pols schreef:

    >

    > Ik vind dat een electrisch kruiwerk in bepaalde gevallen

    > “moet kunnen” als optie, zoals een oudere vrijwillig molenaar

    > die door lichamelijke ongemakken de molen niet omkrijgt. Zou

    > zo iemand anders helemaal moeten stoppen?

    >

    Nee die moet tijdig een jong hulpje vinden om die ‘lastige werkjes’ te doen ;)

    Eerlijk gezegd ken ik hier toch geen molenaars die niet meer kunnen kruien door hun hoge leeftijd.

    Verder ben ik het met Andre eens.

  • Jan Althof

    Kijk, dat slaat ten minste ergens op!!! Ik ben zelf al eens gedotterd en ben niet meer de jongste. Dat wil niet zeggen dat ik mijzelf ontzie of mij niet nog steeds als een “beest” wil gedragen. Ik zit ook niet voor niets op een FJR.

    Ik heb net een stukkie geplaatst over de Hoekse Waard waarin Hans Hogenboom wordt genoemd. Petje af voor die vent waar Willem nog een voorbeeld aan kan nemen!!! Ik weet niet wat hiermee je beoogt Willem, maar ik vind het een slecht stukje schrijfwerk dat kant noch wal raakt. Je zet hiermee zomaar al die luie vrijwilligers te kijk die een molen zien als een vijfsterrencamping!! Waar slaat dat op??

    Was getekend, een Mio van bijna 62 die hier totaal geen begrip voor heeft.

  • Jan Althof

    “of er anderszins te beroerd voor ben,”

    Dit stukje zegt meer over de schrijver dan over de lezer(s) die het moet betreffen.

    Bah!!!

    Ik besef terdeg dat dit een persoonlijke reactie is die feitelijk via het persoonlijke e-mailadres gegeven zou moeten worden. De toon en de teneur van het geschrevene maken dat ik dat niet doe. Wie zich opwerpt als een autoriteit in een zeker gebied, hier de molenwereld zou het woord “respect” en de betekenis daarvan moeten kennen. Respect voor mensen die vrijwillig dátgene onderhouden wat juist voor de “pittige columnist” van grote betekenis schijnt te zijn. Vrijwillig, met soms lichamelijke beperkingen die zij opzij zetten om te doen wat nodig is voor “hun” molen. Onderhoud en behoud. Vandaag en gisteren en ook al veel eerder heb ik jong en oud gesproken en bezig gezien. Petje af voor al die gasten. Ik ben nog maar kort in deze wereld bezig en ik kan niet begrijpen dat iemand die deze wereld een goed hart toe zou moeten dragen zulke dingen kan zeggen.

    Ik moet mijn diploma nog halen maar ik vraag mij af of ik dat eigenlijk wel moet doen als ik geen elektrische lier zou mogen om te kunnen praktiseren als molenaar.