Ambitieuze plannen voor opknapbeurt historisch Hof Souburgh

  • Robert Van't Geloof

    Door KEES VAN TOL

    ALBLASSERDAM - Er zijn vergevorderde plannen om de vervallen molen, het appelhuisje, de boerderij en de twee oprijlanen op Hof Souburgh in de oude luister te herstellen. De gemeente en eigenaar M. Broere uit Bleskensgraaf hebben hierover een intentieovereenkomst getekend.

    Souburgh is een grotendeels door de Alblas omsloten poldertje tussen Alblasserdam en Oud-Ablas. Het wordt al in de oudste geschriften over de streek genoemd. Er moet een slot of een versterkt huis hebben gestaan voordat Alblasserdam als gemeente bestond.

    De geschiedenis van de 51 hectare grond gaat meer dan 800 jaar terug toen de invloedrijke Zeeuw Nicolaes van Souburgh er een hof stichtte dat was omgeven door een gracht. Het kasteel is allang verdwenen. Rond 1750 was Souburgh een statige buitenplaats met herenhuis, koetshuis, boerenwoning, tuinen, boomgaarden en lanen.

    Er staat nu een boerderij uit 1857 met een facade die herinnert aan de tijd dat alleen de zeer rijken op Hof Souburgh konden wonen.

    Het bedrijfsgedeelte is aan het begin van de Tweede Wereldoorlog afgebrand en in 1941 weer opgebouwd.

    Op de oever van de Alblas staat het zogeheten appelenhuis; een voormalige dienstwoning met een droogzolder voor appels.

    Op het terrein vervindt zich ook de vervallen stomp van molen Souburgh. Er staan in het Kortland twee monumentate toeganspoorten die ook al betere tijden hebben gekend. Een van de toegangswegen leidt naar de boerderij, de andere is toegevoegd aan de akkers. Bij de boerderij staan drie landarbeidershuisjes.

    De nieuwe eigenaar wil de molen volgend jaar restaureren en maalvaardig malen. Deze grondzeiler uit 1860 staat al ruim toen jaar stil. Verder wil hij het appelhuis opknappen, uitbreiden en er een kantoor in vestigen.

    De boerderij met stal wordt eveneens gerestaureerd en krijgt de functie van burgerwoning. De bijgebouwen gaan plat om plaats te maken voor een grote schuur. De drie huisjes maken plaats voor zes vrijstaande woningen aan het water.

    Wethouder S. Veerman en de eigenaar hebben een intentieovereenkomst getekend over de plannen, maar dat betekent nog niet dat ze zonder meer doorgaan. Het bestemmingsplan moet worden veranderd om de bouw van nieuwe woningen mogelijk te maken en het appelhuis te veranderen in een kantoor. Aan de landerijen in het poldertje verandert op korte termijn niets.

    Het rijk heeft ook het nodige in de melk te brokkelen, want het complex staat te boek als beschermd monument. B en W vinden op voorhand aanbevelenswaardig om het initiatief van Broere mogelijk te maken en waar mogelijk te ondersteunen. Dit omdat het gebied uit landschappelijk een historisch oogpunt waardevol is.

    Er zijn in het verleden al vergelijkbare plannen gemaakt door de erven C. van der Lee, de vroere eigenaren. Nadat Broere eind 2006 Soubrurgh kocht en de pachters zijn vertrokken, is de zaak in een stroomversnelling gekomen.

    Voorzietter Ruud Boele van de historische vereniging West-Alblasserwaard is ingenomen met de plannen. ,,Mijn voorganger Eef Horden sprak vroeger al over de vervallen toegangspoort, waarvan er stenen in de sloot liggen.’’ De monumentencommissie deelt die mening, all mag de aanbouw aan het appelhuisje niet zo groot worden dat het concurreert met het hoofdgebouw. Op verzoek van deze commissie vindt er eerst een bouwhistorisch onderzoek plaats.

  • Jan Althof

    Dat is mooi nieuws. Het is een intrigerende en ietwat misterieuze, stille plek daar.

    Ik ben wel erg benieuwd naar wat men gaat doen met de “monumentale” bomenrijen die vanaf het toegangshek langs de oprijlaan staan. Die nemen wel een beetje veel windvang weg. We zullen het wel vernemen tzt.

    Groet,

    Jan

    www.althofweb.nl

  • Tom Blaak

    Monumentaal??? Ef zit niets monumentaals aan aan die bomen!!!

    Hopelijk krijgt die molen zn wieken weer terug en heeft Kortland zijn wat dikkere broertje ( of zusje) weer terug.

  • Jan Althof

    Dag Tom,

    Nou ja, ik denk even aan de Pelmolen van Rijssen waar een prachtig laantje met kastanjebomen staat. Je kunt wel vinden dat die vanwege de windvang omgehakt moeten worden, maar als liefhebber van al het schoons wat de natuur ons náást molens biedt, vind ik niet dát je die kastanjes om moet hakken. Natuurlijk willen molenaars een vrije windvang van minstens 400 meter maar in het geval van Souburgh zou te overwegen zijn de windvang voor een deel op te geven vanwege de prachtige entourage aldaar.

    Ik wil het “monumentale” van bomen wel zien. Het zal de kunst zijn om van beide aspecten zoveel mogeljk te bewaren. In het uiterste geval zal er een keuze gemaakt moeten worden tussen het een of het ander. Géén mooie oprijlaan en een reuze windvang, óf een mooie oprijlaan en een gedecimeerde windvang. Een moeilijk dilemma dat in een geval als De Landzicht zeker even moeilijk, zo niet nog moeilijker is.

    Groetings,

    Jan

    www.althofweb.nl

  • C van den Berg

    Kijk is op de site van de simav onder de souburgse molen dit zijn foto s uit het rijksarchief en niks van (monumentale)bomen te zien bij de meulen.T is

    .te hopen dat het weer zo word. Cock

  • Tom Blaak

    Zijn het geen populieren die er nu staan? Vind ze weinig monumentaal, zie de molen zomers amper staan vanaf t bruggie. Fraaie kiekjes van deze molen op de site van de SIMAV. Ik heb geen idee hoelang die bomen er staan, maar ze zullen vast geplant zijn rond de tijd van de 2e wereldoorlog toen de molen buiten bedrijf kwam.

    Groetjes,

    Tom die t een leuk meulegie vindt!!

  • Jan Althof

    De landzicht is rond 1959 gestopt (dacht ik) maar het groen is nu hoog, veel en vooralsnog heilig. Afgezien van de term “monumentaal” ben ik zeer benieuwd wat er voor Souburgh uitkomt qua groen, want ook hier moet aardig wat worden opgeruimd. De vraag is dan hoe omwonenden etc. daar over denken. M.a.w. het heeft niet zoveel zin naar vroeger te kijken omdat er toen hele andere uitgangspunten golden. Zaken als “windrecht” en daarmee de plicht tot snoei om de molenaar het malen van graan of water niet onmogelijk te maken, zijn nu niet meer aan de orde.

    Zeker in het geval Landzicht zul je voorzichtig moeten opereren om iets gedaan te krijgen in die richting. Souburgh ligt wat verder buiten bebouwing, dat lijkt gunstiger. Afwachten maar, of zijn daar molenmensen in de buurt die positieve inbreng willen/kunnen leveren zoals wij (Tom, Nelly en ik) nu proberen te doen bij de Landzicht?

  • Tom Blaak

    Jan, correctie. Tot en met 1967 is de Heerjansdamse molen nog in bedrijf gebleven door de familie Heijboer. Nadien draaide de molen nog zo nu en dan tot ruim 20 jaar geleden.

    Groetjes,

    Tom

  • Jan Althof

    Okay en bedankt Tom. Ik sloeg maar even een slag uit mijn hoofd. Neemt niet weg dat men al heel vroeg (vanaf 1950/60? de “groenbemesting” heeft laten toeslaan en niet meer heeft geremd. Overigens moet je hier ook wel voorzichtig mee zijn want er wordt meer meegelezen dan je zou vermoeden. ;-)