Oude Meul Telgt/Ermelo

  • Peter de Vries

    Het onderstaande bericht verscheen in de Stentor op 17 November jl.

    In de Verdwenen Molen Database staat niets over een tweede Ermelose molen. Misschien is deze romp door afbraak van silo's tevoorschijn gekomen. Indien mogelijk kan iemand een foto maken? Nu er zoveel belangstelling is voor de zojuist geopende “De Koe”, zou het leuk zijn om dit stukje geschiedenis ook te achterhalen.

    Hartelijke Groet,

    Peter de Vries

    ……………………………………………………..

    Oude Meul ondergaat metamorfose

    door Marco Gruben. maandag 17 november 2008 | 05:55 - de Stentor

    ERMELO/TELGT - De Oude Meul aan de Telgterweg in de buurtschap Telgt in Ermelo heeft een nieuwe bewoner.

    De karakteristieke molen zonder wieken doet sinds deze maand dienst als winkel voor dier, tuin- en bakbenodigdheden. Van paardenvoer, tot caviakooi, van blingbling hondenband tot bitterkoekjesmeel. Van hooibalen tot kunstmest.

    Erwin Bakker is de nieuwe roerganger. Hij toverde de maalderij voor veevoer om in een authentieke, kleinschalige winkel, gericht op de agrarische kant van het buitenleven.

    De geboren Ermeloër vond het wel mooi geweest na een tijd te hebben gefunctioneerd als NVM-makelaar en daarna assistent-bedrijfsleider van een Albert Heijn-filiaal. “Ik was wel uitgekeken op die branche. Zo onpersoonlijk, weinig ruimte voor eigen ideeën en initiatief.” Zijn bloed kroop waar het niet gaan kan: naar zijn agrarische aderen. Die hij in zijn jeugd al had ontdekt op een agrarische opleiding in Dronten.

    Zijn ouders woonden naast de oude maalderij en Bakker trok de stoute schoenen aan. Hij kocht met behulp van zijn vader de oude molen op en transformeerde die in een ouderwetse buurtwinkel. Het best te vergelijken met de winkels van de Welkoop-keten. Bakker: “Maar die Welkoop-winkels gaan mij te ver. Waar ligt daar hun grens? Ze verkopen daar tegenwoordig ook verf en bandenplaksetjes. Nog niet een kwart van hun verkoopwaren is tegenwoordig nog afkomstig uit dierbenodigdheden. Dat wil ik niet.”

    Bij Bakker staan dierbenodigdheden voorop en blijven die producten de boventoon voeren. “De groentak, zoals potgrond, kunstmest en bodemverbeteraars bied ik ook aan en dat loopt ook steeds beter, maar ik blijf me pertinent richten op de kleinschaligheid die ik met mijn winkel wil uitdragen. Ik wil een winkel runnen waar de mensen het buitenleven nog kunnen ervaren, waar we de klanten en hun huisdieren nog bij naam kennen. Met kennis van zaken voor de producten. De sfeer die ik wil bieden is het belangrijkst. We dragen de zakken voer nog gewoon voor de klant in de auto.”

    Vooralsnog is Bakker perfect geslaagd in het creëren van de juiste dorpswinkelsfeer. De Oude Meul ademt alles van een oude buurtwinkel. Bakker verwijderde in het afgelopen jaar talloze kilo's oud-ijzer van overbodige silo's en herstelde het aangezicht van het pand met een typisch laadperron voor de molen.

    Klaar is Bakker nog lang niet. In het voorjaar van 2009 wil hij naast de molen nog een kleine kinderboerderij bouwen, met onder meer schaapjes, geiten, een hangbuikzwijntje. “Die dieren maken de beleving van het buitenleven nog completer. Kinderen die de beesten kunnen aaien voor ze naar binnen komen. En binnen zelf een cakeje kunnen bakken. Dat is de bedoeling.”

    Op de zolder liet Bakker - what's in a name - een bak- en cakestudio verrijzen. Met een koffiehoek en allerlei brood-, koek- en cakeproducten. “En ik wil er binnenkort ook bakworkshops gaan houden en kinderfeestjes aanbieden.”

    Ideeën genoeg nog bij Bakker, die een jonge ondernemer is te noemen met zijn 27 jaren. “Ach ja, je hoort de mensen soms zeggen: ‘waar doet dat ventje van 27 het allemaal van?’ Ik ben daar eerlijk in. Mijn vader heeft mij geholpen door de molen te kopen. Die huur ik van hem. En de rest komt van de bank, leningen. Of het allemaal wel uit kan voor mij? Nu nog niet echt. Nu komt het nog wel goed uit dat mijn vrouw ook nog een paar uur per week werkt in het onderwijs. Hopelijk verdien ik er straks, na vijf jaar hard werken wat aan. Maar ik hoef er helemaal niet rijk van te worden. Sterker, ik ik blijf ondernemer hè. Krijg over vijf jaar waarschijnlijk weer nieuwe ideeën om mee aan de gang te gaan. En zo blijf je bezig.”

    Financieel binnenlopen is geen doel van Bakker: “Of ik tot een grote winkelketen wil uitgroeien? Nooit. Ik houd juist van de kleinschaligheid. Daarom ben ik hiermee begonnen. Daar doe ik het voor.”

  • Jerry Vondeling

    Ik weet niet of de Oude Meul ooit een windmolen is geweest zoals hier wordt bedoeld. In een artikel op het internet wordt er namelijk gesproken over een veevoeder fabriek en maalderij, niet specifiek over een windmolen;

    Veevoederfabriek Van Bentum wordt “De Oude Meul”

    In 1927 laat Jan Kuiper wonende Nijkerkerweg 5, een graanmaalderij bouwen op zijn grond, gelegen op de hoek Telgterweg - Nijkerkerweg. De zoon van Jan, Evert Kuiper heeft eerst in de maalderij gewerkt, maar hij koos later voor de boerderij. De dochter van Jan, Janna die getrouwd was met Herman van Bentum nam het bedrijf over.

    Het gebouw had oorspronkelijk een platdak en is later voorzien van een puntdak. In 1964 wordt het bedrijf uitgebreid met een nieuwe opslaghal en hoge bulksilo's. Een zoon van Herman, Piet, werkt vanaf zijn jeugd in de zaak van zijn vader.

    Vanaf 1969 werken vader Herman en zoon Piet van Bentum samen onder “vennootschap onder firma” in de zaak. In 1978 neemt Piet de veevoederfabriek over van zijn vader. Tot aan die tijd wordt de oude school gebruikt als opslagruimte voor de fabriek, want productie was de hoofdzaak. Inmiddels begon de particuliere verkoop van klein diervoeders op gang te komen. Vanaf de tachtiger jaren werd niet alleen het eigen geproduceerde voer verkocht maar ook andere producten zoals kunstmest, zaai- en pootgoed, potgrond, hooi, stro, gewasbeschermingsmiddelen en een breed assortiment aan dierbenodigdheden. In de familie Van Bentum was niemand die het bedrijf wilde voortzetten. Piet beëindigt de productie van veevoeders en verkoopt de zaak in 2007 aan Erwin Bakker. Erwin geeft zijn winkel in diervoeders en dierbenodigdheden de naam “De Oude Meul”. De veevoederfabriek wordt in de omgeving “De Meul” genoemd, dat betekent maalderij. Op 1 november is de opening van de verbouwde veevoederfabriek.

    foto: http://www.ermelo.nl/afbeeldingen/internet/wijkenpagina/wijkenpagina%202008-10/horst%20en%20telgt/Horst%20en%20Telgt%20veevoederfabriek.jpg

    bron: http://www.ermelo.nl/tdocumenten/detail.aspx?pKey1=209191993

    Groeten,

    Jerry

  • Peter de Vries

    Dank je wel Jerry,

    dat lost dit puzzeltje op… hoogst waarschijnlijk geen windmolen in Telgt.

    Maar dan blijft er toch nog een vraag over:

    Stond er toch nog een andere windmolen in Ermelo?

    Volgens Topografische Kaarten uit 1864 en 1875 stond er tussen de Stationstraat en de Dokter Holtrop Straat nog een windmolen. Wellicht weet een Veluwe kenner hier meer van?

    Groetend,

    Peter

  • Peter de Vries

    Hier nog een link naar de vergroting van de Topografische kaart uit 1864 en 1875:

    http://cid-df679a83d6e012be.skydrive.live.com/self.aspx/Molens/Ermelo%201864.bmp

    http://cid-df679a83d6e012be.skydrive.live.com/self.aspx/Molens/Harderwijk-Ermelo%201875.bmp

  • Robert Van't Geloof

    hoi hoi. Is dat niet gewoon de voorganger van De Koe?

    Die is rond die tijd verbrand. grt robert

  • Jery Vondeling

    Beste Robert,

    Ook ik dacht eerst dat het om de Jager zou gaan, de standerdmolen, voorganger van de Koe, maar te zien op de kaart staat de tweede molen op Landgoed Veldwijk en niet op de plek van de Koe. Deze staat immers ook op de kaart in 1864 aangewezen. Als het de Jager zou zijn geweest stonden er op de kaart geen twee molens in getekend, maar ik kan het uiteraard fout hebben, ik ben beniuewd wat er uit gaat komen.

    Groeten,

    Jerry

  • Paul Groen

    Voor de restauratie zat er in de Koe een kleine kelder van ca 1,50 m diep waar een bar in stond. Bij de restauratie hebben we de grond onder de Koe verder moeten ontgraven om de molen beter te funderen. Bij deze graafwerkzaamheden is er geen spoor van teerlingen aangetroffen. de grond was ongeroerd. Dit terwijl De Koe in het lokale landschap wel op het hoogste punt staat.

    Een goede toeschouwer ziet dat het achtkant ten opzichte van de onderbouw feitelijk net iets te klein is. Het tafelement ligt op de binnenzijde van het muurwerk. De oude Koe had dat ook. Ik vermoed dus dat de in 1871 gebouwde en in 1872 afgebrande molen al een achtkante bovenkruier was, en dat in 1872 de oude onderbouw opnieuw gebruikt werd. Het achtkant en de kap van de oude Koe lijkt heel veelop dat van de belt-stellingmolen van Voorthuizen en de molen van Oldenbroek. Mogelijk zijn alledrie de molens door dezelfde bouwer met dezelfde mallen vervaardigd.

    Schriftelijke bronnen geven aan dat de voorganger van De Koe ten oosten, dichter bij de kerk stond. Deze topografische kaarten spreken dat tegen. Interessant.

    Paul Groen

  • Peter de Vries

    Beste Paul,

    Eerst even mijn felicitaties voor het prachtige resultaat van de nieuwe molen. Een aanwinst voor de Noord Veluwe waar zoveel molens over de laatste veertig jaar verbrand zijn.

    Je schreef:

    “Schriftelijke bronnen geven aan dat de voorganger van De Koe ten oosten, dichter bij de kerk stond. Deze topografische kaarten spreken dat tegen. Interessant.”

    Ik heb op mijn kaartje van 1866 met een rode punt aangegeven waar De Koe nu zo ongeveer staat, ten ZW-esten van de ingetekende plek: kijk maar even met Google Maps! Als de topograaf nauwkeurig tewerk gegaan was, dan zou het dus wel kloppen dat de voorganger van De Koe oostelijker stond, dichter bij de Kerk.

    De kaart van 1866 spreekt dat dus niet tegen.

    Nu moeten we wel even bedenken dat het jaar 1866 en 1875 het jaar van uitgifte was, en dat de topograaf misschien al jaren eerder de locaties heeft “ingemeten”. Misschien heeft die van 1875 gewoon de gegevens uit 1866 overgenomen. Maar, gezien de nauwkeurigheid van de tekenaar (ik heb ook andere molens nagekeken), is het toch waarschijnlijk dat er omstreeks die tijd een molen in de buurt van Veldwijk heeft gestaan. Verder archief onderzoek zou noodzakelijk zijn om dat te bevestigen.

    Hartelijk groet,

    Peter de Vries

    (voormalige vrijwillig molenaar uit Voorst- andere kant van de Veluwe-, die nu al jaren in het buitenland zit).

  • Paul Groen

    Beste Peter,

    Dank voor de felicitaties. Voor mij is het gewoon werk, maar De Koe is inderdaad een leuke klus. Zowel in de ontwerpfase als bij de uitvoering.

    Ik had het idee dat je met de rode stip het centrum van Ermelo bedoelde.

    Op de kaarten van 1864 en 1975 lijkt de Koe op dezelfde plaats te staan, vandaar dat ik er vanuit ging dat De Koe op de plaats van het molentekentje stond. Maar het zou kunnen betekenen dat de voorganger van De Koe in 1875 nog oostelijk van de huidige molen stond. Ik ga mijn schriftelijke bronnen zoeken.

    De Koe was een zeer efficient gebouwde molen. Van een bouwjaar van 1871 of jonger sta ik niet te kijken.

    Groet,

    Paul

  • Henk

    De voorganger van de KOE stond tot 1871 aan de KON.JULIANALAAN,

    toen KOELAAN geheten.

    Vandaar molen de KOE?

    De molen staat op deze plaats aangegeven op de kadasterkaart 1811-1832.

    Zie site:WAT WAS WAAR.

    Artikel over de molen:GELDERSE MOLEN 2000 nummer 2 vanaf circa 1423.