molen.startpagina.nl

Zeilrails in Friesland?!

  • Anonymous avatar

    Rob Pols

    Daarnet kwam ik voor de Molendatabase een nieuwe foto tegen van De Schalsumermolen in Schalsum, provincie Friesland. In mijn ooghoek viel me iets raars op bij het snel bekijken van de opname. Het is een foto die bij schemering is genomen, dus erg duidelijk viel het niet direct op. Wat zag ik? Vier zogenaamde zeilrails (op ieder eind één). Nu vind ik zeilrails erg prettig werken (hier rond Vlaardingen zijn de meeste molens ervan voorzien), maar Friesland?! Ik heb nog nooit van mijn leven een molen in het hoge noorden met zeilrails gezien, ook niet in combinatie met stroomlijn. Wat zou hier de achterliggende gedachte zijn geweest?

    Toegegeven, het systeem werkt erg prettig, ook bij kleinere molens. Maar of het hysterisch verantwoord is? Da's eigenlijk net zoiets als witte sokken op het wiekenkruis van een Schermermolen….

    Met de kerstgroeten van Rob P. te V.

  • Anonymous avatar

    Edo

    Klopt ja

    http://img257.imageshack.us/my.php?image=img2911oc9.jpg

    Gr, Edo

  • Anonymous avatar

    simon

    Hui Rob,

    Ik had wel een ractie verwacht van de molenaar zelf: Durk Piersma. Maar hierbij mijn reactie: De rail is in de jaren negentig door Durk zelf gemaakt. Voorheen bezat de Schalsumer deze niet. Durk vond het mooi en handig in gebruik.

    gr. Simon

  • Anonymous avatar

    Rob Pols

    “Durk vond het mooi en handig in gebruik.”

    Je moet ze alleen wel op tijd invetten!

    Gr. Rob

  • Anonymous avatar

    Aad schouten

    Ha die Simon.

    Hier is een spreekend voorbeeld van dynamische authenticteit,

    waar onze molenvriend wvda zo n mooi stukie over schreef.

    vr gr Aad

  • Anonymous avatar

    Durk Piersma

    Inderdaad Rob is het niet streek-eigen, jij bent trouwens de tweede die hier over valt.

    Maar ik zal je uitleggen wat de beweegredenen waren.

    Bij het opklampen bleef er altijd een soort trechtervorm boven in het zeil, waar weer en wind vrij spel hadden. Dit had tot gevolg grote gaten boven in het zeil.

    Die zijn toen, en dan praat ik over het jaar 2001, gerepareerd, kosten 1300 gulden.

    Indertijd woonde onze dochter in Tilburg, en heb daar heel wat molens bezocht, waarvan vele, je raad het al, uitgevoerd met het zeilrailsysteem en dus keurig opgerolde zeilen tot boven aan toe.

    Bovendien ligt het zeil boven ook mooi op het hekwerk.

    Ik heb toen,in overleg met D.F.M. die eigenaar is van de molen, besloten om dit ook op de Schalsumermolen aan te brengen.

    Het enige verschil met de zuiderburen is dat ik kleine r.v.s. katrolletjes, mooi groen geverfd,over de ronde staaf laat lopen i.p.v. een ring die vaak slecht schuift.

    Bovendien gaat het zeil wegnemen en ophangen veel gemakkelijker, en kunnen de molenaars in opleiding ook waarnemen hoe een zeilrail werkt.

    De Groetnis út Fryslân.

    Durk.

  • Anonymous avatar

    Rob Pols

    Wat dat betreft snap ik niet waarom er zo veel molens zeilarmen hadden en hebben en zo relatief weinig molens met zeilrails. Ik vind die rails toch echt voordelen hebben, hoor. Heeft die Durk toch goed z'n ogen de kost gegeven elders in het land.

    Er is trouwens nog een molen in het hoge noorden die (op één roede) zeilrails heeft en dat is de achtkante grondzeiler-korenmolen te Oude Molen, gemeente Tynaarlo in Drenthe (even uit het hoofd). De Wieker Meulen in De Wijk heeft ze ook, zij het ook niet origineel, maar dat vind ik niet bij ‘Het Hoge Noorden’ horen.

    Waarom in vredesnaam kwamen die zeilrails bijna alleen onder de grote rivieren voor? Dat soort dingen vraag ik me dan weer af…. Net zoiets geks dat de korenmolens van Leiden ze wel hadden en alle andere Leidse molens weer niet….

    Ondanks het feit dat ik een zekere liefde heb voor de zeilrails, ben ik er geen voorstander van om ze op molens aan te brengen die ze nooit hebben gehad, hoe makkelijk en hoe mooi ook. Let wel, dit is mijn eigen visie. Ik kan me er nu nóg kwaad om maken dat de zeilrails hier en daar zijn verwijderd ten faveure van zeilarmen. Ik noem even De Speelman in Overschie. Het is daarom meer dan terecht dat ze zijn teruggerestaureerd op De Drie Lelies in Maasland.

    De Wippersmolen heeft ze nooit gehad en dat is opvallend als je ziet dat alle molens in de buurt ze juist wél hadden. Toch zou het voor mij geen overweging zijn. het hoort niet op die molen, klaar!

    Wat niet wil zeggen dat ik vind dat die rails zouden moeten verdwijnen van de Schalsumer Molen, hoe tegenstrijdig ik nu ook klink. Ik vind het opvallend voor die streek en leuk tegelijk. Je verwacht het daar helemaal niet, da's alles!

    Bij Engelse windmolens met oud tuig zijn trouwens standaard zeilrails gemonteerd. Zou het daar soms zijn ontstaan?

    Rob P.

  • Anonymous avatar

    Rob Pols

    Hallo Durk,

    Bedankt voor je uitleg. Zoals ik daarnet schreef val ik er niet over, ik vond het alleen grappig en opvallend tegelijk om het juist in die streek te zien. En je hebt gelijk: er zijn beslist voordelen aan dit systeem!

    Groeten uit Zuid-Holland,

    Rob

  • Anonymous avatar

    Rob Simons

    “Bij het opklampen bleef er altijd een soort trechtervorm boven in het zeil, waar weer en wind vrij spel hadden. Dit had tot gevolg grote gaten boven in het zeil.”

    Gewoon de bek van het zeil aanpassen, dat scheelt al heel wat ;)

  • Anonymous avatar

    Martin E. van Doornik

    “Bij het opklampen bleef er altijd een soort trechtervorm boven in het zeil, waar weer en wind vrij spel hadden. Dit had tot gevolg grote gaten boven in het zeil.”

    Ja, kan kloppen. Geen U-vormige bek, maar een schuine bek, als het ware een kwart rond eruit. De molen van Eenrum had tot 1995 zeilarmen die bijna een meter (!) buiten de denkbeeldige verlenging van het achterzoomlat zaten. Door de U-vormige bek gingen de Wakker-zeilen al gauw kapot. Ik heb die zeilen thuis met lappen gerepareerd met naaigerei die ik van Evelien Pouw had gekregen (en heb ze nog). Maar nog wat later waren de zeilen echt op. Ik heb toen nieuwe zeilen besteld bij Van Neerven naar mijn eigen ontwerp en aangepaste bek en ze zitten er nog steeds aan! Na 1995 zitten de zeilarmen nu wel recht boven de achterzoomlatten zoals het hoort.

    Een deel van die oude afgedankte zeilen zijn tot reepjes versneden zodat ik de spoorwielkammen van Den Andel beter door kon voeren. Wat rammelde dit zaakje toen.