En wéér een molentocht!

  • Rob Pols

    Amper bekomen van het rondje Noord-Hollandse kuststreek ging ik vandaag als afsluiting van de kerstvakantie een rondje rijden langs molens in Utrecht en Noord-Holland. Het weer was aan het begin van de tocht een stuk minder vrolijk dan afgelopen dinsdag, maar gelukkig werd het meteen na de eerste bekeken molen flink wat beter en brak de zon door vanuit het noorden.

    De eerste molen was De Windhond in Soest die we na anderhalf uur rijden vanaf Vlaardingen bereikten. Deze splinternieuwe ronde stenen stellingkorenmolen staat op een markante, hoge plaats en heeft uit de meeste hoeken een vrije windvang. Er staan echter ook veel (te) hoge bomen in de buurt en er is zelfs een veel te groot exemplaar op het eigen terrein, op zeer korte afstand van de molen. Die had ik toch maar gekapt of in ieder geval tot onder de stelling gesnoeid….

    Het eigen terrein is omgeven door hoge schuttingen en hekken en rondom staan diverse lelijke camera's op palen. Alsof het een ambassade betreft, zou je bijna denken! De hekken - met prikkeldraad - voorkomen ook meteen dat je een aardige foto van dichtbij kunt maken. De molen zelf ziet er erg goed uit, maar het geheel vind ik een beetje te betonachtig en dan bedoel ik vooral het keldergedeelte.

    Bijzonder groene en bosrijke plaats dat Soest overigens.

    We waren nu toch in de buurt, dus reden we door naar Bunschoten voor de in aanbouw zijnde De Hoop. Lang leve de navigatiesystemen, want hij was binnen no-time gevonden. Deze molen heeft nog geen wiekenkruis, maar de kap en de staart zitten er al wel op. Helaas zijn ook hier nog veel hoge bomenrijen op korte afstand, maar hopelijk wordt dat nog even aangepast voor de molen in gebruik wordt genomen. De Hoop heeft ook al een mooie baard. Wat me meteen opviel was dat de betonnen onderbouw nu al groen uitslaat. Verder staat de molen op een mooie plek aan het water. De omgeving is hier en daar nog wel rommelig met een slooppand en iets dat op een bedrijf leek. Aan de andere kant is een begraafplaats en een gemeentehuis en dat ziet er totaal anders uit wat betreft aanblik.

    Na een bezoek aan de snackbar om de hoek wilden we richting Loenen a/d Vecht voor een fotostop bij de Loenderveense Molen. Onderweg kwamen we vlak langs de Voorste Molen bij Kortenhoef, dus sloegen we even rechtsaf voor een fotootje (of tien). Helemaal zonder gevaar is dat daar niet door het voorbij razende autoverkeer. Ook deze markante binnenkruier staat aardig tussen de bomen. Het erf is op z'n zachtst gezegd een rotzooitje. De molen kan zo zachtjes aan wel een kwast verf gebruiken, maar ziet er verder redelijk tot goed onderhouden uit. Ik zag nu voor het eerst dat er keerschijven in het kruiwerk zijn aangebracht. Ik vind dat altijd net een soort grote tamboerijn! De buitenroede heeft nu ik de foto's nog eens op de computer heb bekeken zijn langste tijd gehad. Er is duidelijk corrosie zichtbaar. De twee roeden zijn trouwens totaal verschillend van kleur: de binnenroede is molengeel, de buitenroede zwart. Misschien een idee beide roeden in dezelfde kleur te schilderen?

    De zoektocht naar de Loenderveense Molen is op zich een verhaal apart. Zo klopte het adres dat ik uit één van de databases haalde van geen kanten en kwamen we middenin het pittoreske centrumpje van Loenen terecht. Een erg brede auto is niet aan te bevelen voor een sight seeiing door het plaatsje door alle nauwe steegjes en smalle ophaalbruggetjes. Het is echter meer dan de moeite waard hier eens aandachtig rond te lopen. Het ene pand is nog mooier dan het andere, van statige herenhuizen met grote luiken tot charmante prieeltjes die zò uit een kasteeltuin lijken te zijn weggeplukt. Eén en ander had tot gevolg dat we spontaan langs de andere Loenense molen reden, de stellingkorenmolen De Hoop. Nou, we waren er nu toch, dus stapte ik uit voor wat nieuwe opnamen. De Hoop is niet bepaald gemakkelijk te fotograferen van dichtbij. Vanaf de overkant van de Vecht zal het misschien beter kunnen, maar daar stonden we nu net niet!

    We speelden na doelloos rondrijden door een nieuwbouwwijk voor bestemmingsverkeer (als je alle verkeersborden bloedserieus neemt kom je nog niet bij de helft van het aantal Nederlandse molens) en zagen op een gegeven moment een glimp van de Loenderveense Molen. Ja, maar hij stond dus wel aan de overzijde van de Vecht! Na veel oponthoud door een stel houtzagers die een aantal bomen aan het rooien waren en het spul meteen wegsleepten (konden ze dat niet beter bij De Hoop doen?!) kwamen we na veel speuren in de richting van wat we zochten. Alleen, er liep vanaf deze kant weer eens geen openbare weg naar de molen. Om verder nodeloos rijden te voorkomen maakte ik dus maar een paar foto's van grotere afstand, die niet eens zo onaardig bleken door de fraaie bomenpartij langs de boezem. Ook hier (het wordt eentonig) is aan hoog geboomte geen gebrek, al staat het meeste groen op grotere afstand.

    Het werd tijd voor koffie. In het centrum van Abcoude wisten we van een eerdere tocht zo'n jaar of vijf geleden nog wel een adres. De vorige keer liep darter Co Stompé er vrolijk rond, maar die zagen we dit keer niet.

    De zoektocht naar de poldermolens bij Abcoude leverde ook de nodige problemen op. Het navigatiesysteem stuurde ons niet binnendoor, maar via de snelweg richting Weesp. Toen Amstelveen op de borden verscheen werd duidelijk dat we niet op de goede weg zaten. De tijd begon te dringen en de zon begon al snel weg te zakken. Na te zijn gekeerd konden we de juiste afslag vinden en al snel kwam de Gemeenschapsmolen bij Driemond in zicht. Hier moet je erg goed uitkijken om vanaf de overkant van het water (de Gaasp?) een foto te maken. Voor je het weet kom je onzacht in aanraking met een auto of - iets minder ernstig - een fiets.

    Bij de Broekzijdse Molen te Abcoude is Verbij momenteel aan het werk. Eén roede was kaalgezet. Met de ondergaande zon was het prima fotograferen. Het was nog net licht genoeg om de iets verderop gelegen Oostzijdse Molen mee te pakken. Deze poldermolen staat er gelukkig weer uitstekend bij na de laatste herstelbeurt.

    Op de terugweg kwamen we terecht in het Zuid-Hollandse Benthuizen, waar de plaatselijke stellingmolen De Haas in de schijnwerpers stond. Tsja, had ik nu toch maar het statief in de auto gegooid, stond ik te denken. Alsof het zo moest zijn stond er precies op de goede plaats een elektriciteitskastje van de ideale hoogte.

    Een houten paaltje dat ik op de grond zag liggen kon ik goed gebruiken als stapeling en met een beetje mikken op de verlichte molen maakte ik met de zelfontspanner een schitterende foto!

    Al met al was het wederom een zinvolle besteding van de dag.

    Rob P.

  • Meelmuisje

    Hey Rob,

    Weer een erg leuk stukkie ! de koffie in Weesp stond trouwens klaar;).. Maargoed.. hoe het nou precies met die binnenkruier in Kortenhoef zit weet ik niet precies. Een paar maanden geleden was ik er ookal langsgekomen en het was nog steeds een behoorlijk rotzooitje. Wel was het het 1 en ander gekapt! De molen staat altijd op dezelfde windrichting trouwens voor zover ik weet.. Wel draait de molen regelmatig had ik begrepen. Mooi dat Verbij nu trouwens bezig is bij De Broekzijdsemolen. De (buiten??)roede staat inmiddels al erg lang kaal. De laatste keer dat ik erlangs was gekomen werd er ook nog niet gewerkt aan de molen om hem te restaureren. Nu dus wel:)!

    Groetjes, Thomas

  • Hans Roest

    krijgen we nog foto's te zien van jullie molenavonturen ?

    Ik hoop het wel.

  • leo middelkoop

    Rob,

    ik weet niet uit welke molendatabase jij het adres van de Loenderveense haalde, maar als ik het zo bekijk, kan er toch weinig mis mee zijn. Zowel in de database als op Google Earth spoelt hij moeiteloos aan de goede kant van de Vecht aan.

    Misschien had TomTom zijn dag niet.

    Dat de Gabriël te Kortenhoef twee verschillend gekleurde roeden heeft, is inderdaad opmerkelijk.

    De buitenroe is een Potroe, die tezamen met de toenmalige binnenroe, afkomstig is (zou zijn) uit de Oude Molen te Kruiningen. Een klein molentje met destijds sterk ingekorte en veel te zware roeden. Die zouden dus na verhuizing naar Kortenhoef weer sterk verlengd moeten zijn, met ca. 2,5 meter per end!

    Ik vind dat, in een tijd dat er volop gelaste roeden worden gemaakt, opmerkelijk. Die verlengingen moeten gelaste stukken zijn, lijkt mij.

    Dat later, bij de storm van 25 januari 1990, één van de verlengingen eraf brak, verbaast mij niet.

    Weet je trouwens dat De Gooijer te Amsterdam op 12 november 1972 met de vang erop aan de haal ging, nadat een stuk van het end, dat aan de ketting lag, was afgeknapt. U snapt hem al: het was een verlengde roe!

    Groet,

    Leo

  • Rob Pols

    Achteraf dan niet zo handig om juist dat end vast te leggen met een naderende storm!

  • Rob Pols

    Mijn Album werkt op dit moment met mijn systeem niet, dus dat wordt lastig. De foto's worden niet ge-upload. Met mijn externe harde schijf heb ik een dergelijk probleem; na een aantal overgezette foto's blijft de computer hangen en krijg ik een foutmelding dat bepaalde gegevens niet gelezen kunnen worden. Als ik dan vervolgens de foto's op de harde schijf van de computer kopieer, gaat alles wél prima. Misschien moet ik de externe harde schijf een beetje leeghalen voor wat meer ruimte, hoewel de helft van de limiet nog niet vol is.

    Misschien dat ik een aantal foto's nog kwijt kan in de Molendatabase van Nederlandse molens, maar we lopen constant achter de feiten aan door (gelukkig) het grote aantal inzendingen. Ik kom dus nauwelijks aan mijn eigen foto's toe.

    Ik moet de meeste foto's van de molentochten sowieso nog wat bewerken, omdat er een irritant stofje onder de lens zit. Dat krijg ik met Photoshop wel weg, maar het is tijdrovend werk. Verder heeft de camera (Nikon D40 digitaal spiegelreflex) de neiging de opnamen scheef te trekken, hoewel de camera toch echt goed horizontaal wordt gehouden. Het is meestal maar een halve graad, maar toch. Sommige foto's van de Sluismolen in Koedijk kon ik eigenlijk beter meteen weggooien omdat de molen scheef trekt ten opzichte van de omgeving. Dat krijg je niet meer mooi in verhouding, ook niet met Photoshop.

    Dan zul je toch moeten wachten op mijn uitgave die hopelijk binnen nu en een paar jaar uit moet komen.

    Groeten, Rob

  • Rob Pols

    leo middelkoop schreef:

    >

    > Rob,

    >

    > ik weet niet uit welke molendatabase jij het adres van de

    > Loenderveense haalde, maar als ik het zo bekijk, kan er toch

    > weinig mis mee zijn. Zowel in de database als op Google Earth

    > spoelt hij moeiteloos aan de goede kant van de Vecht aan.

    > Misschien had TomTom zijn dag niet.

    Leo,

    Ik denk het laatste. Het is een ingebouwd navigatiesysteem van een ander merk dan TomTom en het apparaat was toch al aardig de kluts kwijt. Via-via konden we wel een adres invoeren, maar het gebeurde een paar keer dat ineens een eerder adres uit het geheugen tevoorschijn kwam en daarop afgekoerst werd!

    Toch zijn we wel degelijk op de Oud Over terechtgekomen, maar dan moet dat weggetje doorlopen tot in de kern van Loenen a/d vecht. Op de kaart zie ik dat het weggetje vrij lang doorloopt richting Loenen, dus dat zou kunnen kloppen.

    >

    > Dat de Gabriël te Kortenhoef twee verschillend gekleurde

    > roeden heeft, is inderdaad opmerkelijk.

    > De buitenroe is een Potroe, die tezamen met de toenmalige

    > binnenroe, afkomstig is (zou zijn) uit de Oude Molen te

    > Kruiningen. Een klein molentje met destijds sterk ingekorte

    > en veel te zware roeden. Die zouden dus na verhuizing naar

    > Kortenhoef weer sterk verlengd moeten zijn, met ca. 2,5 meter

    > per end!

    > Ik vind dat, in een tijd dat er volop gelaste roeden worden

    > gemaakt, opmerkelijk. Die verlengingen moeten gelaste

    > stukken zijn, lijkt mij.

    > Dat later, bij de storm van 25 januari 1990, één van de

    > verlengingen eraf brak, verbaast mij niet.

    >

    > Weet je trouwens dat De Gooijer te Amsterdam op 12 november

    > 1972 met de vang erop aan de haal ging, nadat een stuk van

    > het end, dat aan de ketting lag, was afgeknapt. U snapt hem

    > al: het was een verlengde roe!

    >

    > Groet,

    > Leo

  • Rob Pols

    Hoi Thomas,

    Nou, we hebben elkaar een paar maanden geleden al gezien op De Vriendschap, dus die molen had geen prioriteit op dit moment. Ik heb ruim voldoende foto's van die twee molens, hoewel ik vanaf de overkant van het water nog wel eens een landschapsopname zou willen maken.

    De bekende keet van Verbij stond voor de deur, dus er wordt inderdaad gewerkt daar. Bart Dooren zal hier ongetwijfeld meer over kunnen vertellen.

    Gr. Rob

  • Jacob Dekker

    Hallo Leo,

    Zoals jij het verongelukken van de Gooijer brengt is niet het hele verhaal.

    Het kruis is niet zomaar door de vang gelopen , waarbij de aangelaste roede brak, maar eerst is het spaakkettinkje gebroken, waardoor de kruiketting afliep en de kap los kwam te staan en begon te raggen, wat de oorzaak was van het breken van de roe en pas daarna is de molen door de vang gelopen met alle rampzalige gevolgen van dien.

    Groeten, jAAp

  • leo middelkoop

    Er is inderdaad gezegd dat het spaakkettinkje het begin was. Hoe het precies is gegaan, zullen we wel nooit meer weten. Ik meen gezien te hebben dat het kruirad van de molen, na de ramp, los op de stelling lag en niet langer in de staartbalk stak.

    Het raadsel waarom die molen in 1927 eerst bijna compleet gestript werd en daarna een andere as, roeden, kapvorm en binnenwerk kreeg, is er nog niet mee opgelost.

    Wèl denk ik dat een verlengde roe, als daar op volle kracht aan getrokken wordt, een extra risico vormt.

    Ik heb mij later laten vertellen, op verwijten dat de steen niet was bijgezet, dat dit niet mogelijk was, omdat ten tijde van de ramp de loper van het enige koppel stenen al gebroken was.

    Groet,

    Leo