Afgelopen zaterdag kwamen we met de theorie op een vraag waarop we geen andwoord wisten:
Waarom zit bij een korenmolen de spaakketting aan de kant van de vangstok, en bij een poldermolen aan de andere kant v/d staart?
Wie o wie weet het andwoord??
Groeten uit de Hoeksche Waard,
Ruben Viergever
Hallo Ruben,
Ik denk dat het weinig te maken heeft met de tegenstelling korenmolen/poldermolen, maar dat het meer streekgebonden is. Bij “De Kersenboom” in Rijsoord (korenmolen) zit de spaakketting aan de andere kant van de staart en bij de poldermolens in het Rijnland ook.
In Zeeland zitten bij de korenmolens het vangtouw en de spaakketting over het algemeen aan dezelfde kant van de staart (makkelijk bij het kruien op het gaande wiel, kruihaspel bedienen en vangtouw bedienen aan dezelfde kant van de staart).
Groet, jAAp
Wat je leert is de kruiketting lang links weg te leggen, om bij een veelal ruimende wind direct te kunnen meekruien. Als je de kruikabel gunstig naar de kruipaal of stellinghaak wilt leggen moet deze links vanonder de munnik vandaan komen.
Daarvoor zit de ketting - kabel linksgedraaid opgewonden op de munnik. In dat geval zit de spaakketting dus links onder gemonteerd.
Alleen als de ketting - kabel rechtsom gewonden op de munnik zit moet de spaakketting aan de rechterkant worden gemonteerd.
Als je spaakketting rechtsboven zit gemonteerd dan geldt linksonder.
Of je nou ruimend of krimpend kruit, Je trekt altijd aan dezelfde kant van het kruirad. Veelal linksom.
Wat ik wel herinner is dat een kruirad waarin je moet lopen naar rechts opwindt. De kruibank bij de wipmolen (hoewel me een kruibank op een Nederwaardse stenen molen me ook in het geheugen staat) wordt weer linksom getrapt en getrokken.
Als de kabel - ketting dus afwikkelt en doordraait tot deze weer opwikkelt dan heb je een spaakketting probleempje.
Dus een streekgewoonte? Ik denk eerder een gebruiksgemak.
Groetjes van een molenaar met een zeldzame grondkruier met kruipalen die geen gebruik maakt van een spaakketting simpelweg omdat er geeneen aanwezig is.
Ik heb wel een spaakstokje maar ook dat is praktisch nooit in gebruik.
Jos.
Doorzoek het forum
Zoeken met Startpagina
Startpagina Thema's