Extreme (maar wat is extreem?) kou brengt soms ook een zeer lage relatieve luchtvochtigheid met zich mee. Dat kan leiden tot scheurvorming in relatief “dunne” houten objecten. Zolang in uw huis een “normale” relatieve luchtvochtigheid heerst van plm. 60/70% zal er niets gebeuren.
Ik vermoed dat het bij molens en andere grotere massiever uitgevoerde objecten ook zou kunnen maar dan moet zo`n “extreem droge” periode aanmerkelijk langer duren.
Hoe zou dat bijvoorbeeld zijn in Scandinavië waar heel veel houten huizen staan?
Het is dus niet de kou maar de luchtvochtigheid die daar mee samenhangt en vandaar de stoom.
De honderd jaar oude piano van mijn ouders had altijd genoeg aan een extra bakje water onder in de kast achter het grote luik. Hiermee bleef de luchtvochtigheid in de piano goed verzekerde de stemmer ons. Wel was de verhuizing van de piano iets wat de kwaliteit van het geluid niet ten goede is gekomen, maar dat kan ook de door de niet al te deskundige verhuiskwaliteiten van mijn vader en mijn oom komen…
Het probleem is met de piano dat we de lucht in huis verwarmen. De buitenlucht bevat bij vorst weinig grammen vocht per m3, maar de relatieve vochtigheid valt wel mee. Als je die lucht echter gaat verwarmen ontstaat lucht met een zeer lage relatieve vochtigheid. In onverwarmde molens is er dus geen probleem, maar als je een molen gaat verwarmen kunnen er best extreme droogscheuren ontstaan. Tradidtioneel was dit nooit een probleem omdat koren en industriemolens niet verwarmd werden en op bewoonde poldermolens de gedeelten waar het gangwerk in zit ook niet. In de huidige verwarmde horeca of trouwzaal molens zou dit best wel eens tot problemen kunnen leiden.
Extreme kou? Nou, naar mijn idee kun je daar nu nog lang niet van spreken. Eerder een beetje kou. In het verleden hebben we hier in Nederland ook wel eens temperaturen van tegen de 20 graden onder nul gehad. Voor Nederland is dat dan wel een beetje extreem, maar meer ook niet. Molens hebben daar geen last van. Het hout is droog en scheurt daarom niet van wat kou. Hout scheurt eerder door droogte dan van kou. Bomen daarentegen kunnen wel door de kou scheuren doordat het sap (voor 99 procent water) in de bomen bevriest. Trouwens… als hout last van de kou hier in Nederland zou hebben dan waren er vast en zeker geen molens geweest.
Oane Visser,
Molenaar Hantumer molen,
Fryslân.
“Hoe zou dat bijvoorbeeld zijn in Scandinavië waar heel veel houten huizen staan?”
De winters zijn in Scandinavië over het algemeen droger dan bij ons. Ondanks de venijnige kou is het daardoor nog wel uit te houden. Inderdaad staan daar ontelbare houten huizen, ik heb zelf een huis in Zweden: http://www.mijnalbum.nl/Album=D4CJFCQX (zomer en winter in één foto gemonteerd). Het bouwjaar is 1979 en uitgebreid in 1986. Alles is van gewoon vurenhout. Driedubbele beglazing, rondom behoorlijk geïsoleerd, ook zelfs onder de vloeren. Slechts één verwarmingsradiateur opendraaien en het hele huis is al warm! Tot op heden heb ik niet één rotte plank kunnen ontdekken. Ongeveer 600 meter verderop staat een groot houten landhuis uit 1680 van twee verdiepingen hoog en het verkeert nog in goede staat. Alleen het dak moet nog wel vervangen worden.
Ik kijk dagelijks online naar de Zweedse weerberichten. Hier de provincie Värmland: http://svt.se/svt/jsp/Crosslink.jsp?d=52884 Ons huis ligt waar de –8 op woensdag (onsdag) in het midden staat.
Lang geleden heb ik wel eens in de krant gelezen dat sommige bomen in de strenge winter van 1963 door de kou finaal doormidden zijn gespleten, in ons koude vochtige Nederland.
Doorzoek het forum
Zoeken met Startpagina
Startpagina Thema's