Op het prikbord zijn de afgelopen dagen vraagtekens gezet bij nut en noodzaak van verschillende molendatabases inclusief die van De Hollandsche Molen. Het leek ons nuttig vanuit de vereniging te reageren en antwoord te geven op een aantal vragen.
In de eerste plaats is voor de database op www.molens.nl heel bewust de naam Het Molenbestand gekozen. Deze database is immers een voortzetting van het aloude zogenaamde “rode boekje” van Eric Zwijnenberg, officieel genaamd Het Nederlands Molenbestand. In totaal verschenen zeven versies van deze zeer belangrijke landelijke inventarisatie van alle wind- en watermolens in ons land. Het Molenbestand op de site van De Hollandsche Molen is de digitale voortzetting van dit werk.
Toen De Hollandsche Molen destijds besloot Het Molenbestand op internet te zetten bleek net daarvoor de molendatabase al verschenen te zijn. Er zijn toen nog wel contacten geweest om tot samenwerking te komen, maar dit is er niet van gekomen. Sinds die tijd bestaan de molendatabase en Het Molenbestand vrolijk en zonder al teveel problemen naast elkaar.
Voor De Hollandsche Molen was het destijds wel een principiële keuze om met een eigen database door te gaan. In de eerste plaats om zo Het Nederlands Molenbestand van Eric Zwijnenberg voort te zetten. En Eric is tot op de dag van vandaag gelukkig ook een van onze vrijwilligers die het onderhoud verzorgen. Ook Hans de Kroon heeft vele uren doorgebracht met het invoeren van gegevens en wijzigingen en blijft dat ook doen. En dan natuurlijk alle vrijwilligers die regelmatig foto's en informatie opsturen.
Gelukkig hebben we destijds de waarde van dit digitale bestand ingezien voor het werk van de vereniging toen, nu en in de toekomst. Een database waar de vereniging zelf de volledige zeggenschap over heeft, is dan cruciaal. Op dit moment vormt Het Molenbestand het hart van onze site en dat zal ook altijd zo blijven. Het is wel nadrukkelijk een bestand van bestaande molens, gevormd door de categorie windmolens, watermolens en windmotoren. Aanvulling heeft plaatsgevonden door ook de molenrestanten op te nemen, voor zover deze op de monumentenlijst van de rijksoverheid zijn geplaatst.
Het Molenbestand heeft als eerste functie het informeren van bezoekers over specifieke molens. Bijvoorbeeld door aan te geven welke molens meedoen aan Nationale Molen- en Gemalendag. De bezoekgegevens wijzen ook uit dat dit onderdeel van de site het meest bezocht wordt. Het Molenbestand wint daarbij steeds meer aan belang. Zo gebruiken fondsen als het Prins Bernhard Cultuurfonds Het Molenbestand al bij de beoordeling van aanvragen voor restauratiesubsidies. Verder gaat De Hollandsche Molen vanuit Het Molenbestand gegevens aanleveren voor de RACM voor de dit jaar te verschijnen erfgoedbalans. Met de ANWB tenslotte zijn gesprekken over het gebruik van Het Molenbestand voor verschillende publicaties en een op te zetten toeristisch portal.
Voor de komende jaren staat een koppeling aan biotoopinventarisaties als die van Noord-Holland hoog op het wensenlijstje. Op die manier kan bijvoorbeeld een ambtenaar van een gemeente niet alleen met één klik de gegevens van een bepaalde molen inzien, maar ook te weten komen hoe het staat met de omgeving van die molen.
Het Molenbestand wordt veel bij het bureauwerk gebruikt. Zo zijn molengegevens gekoppeld aan interne gegevensbestanden van leden, eigenaren, molenaars, etc. Het loopt nog niet allemaal op rolletjes maar de grote verbetering is in ieder geval dat voortaan één mutatie slechts één keer ingevoerd hoeft te worden op één plek en niet in verschillende los van elkaar staande bestanden.
Nelly Solleveld noemde al de koppeling van de database verdwenen molens aan het archief van de vereniging. We werken momenteel aan een subsidieaanvraag voor het digitaliseren van een groot deel van de collecties molendocumentatie en archief van de vereniging. Cruciaal daarbij is de koppeling aan de databases van bestaande en verdwenen molens. Je ziet per molen dan niet alleen eerder genoemde gegevens en biotoopinformatie, maar ook alle bij de vereniging aanwezige publicaties, documentatie, foto’s etc. We hebben goede hoop dat met de hulp van de Stichting Molendocumentatie dit de komende jaren ook echt gaat lukken.
Terug naar de beginvraag van nut en noodzaak. Eén database waar alles instaat, dat is o.i. niet nodig. Maar wat wel nodig is, is het koppelen van verschillende informatiebronnen aan elkaar. De bezoeker van internet is immers niet geïnteresseerd in de vraag van wie bepaalde informatie is. Veel belangrijker is dat die informatie direct en adequaat toegankelijk is. Het bijhouden van de basisinformatie is dan natuurlijk wel onmisbaar. Daarvoor nogmaals een oproep aan iedereen om die gegevens aan Hans en zijn collega’s door te geven. Alvast bedankt hiervoor.
Namens De Hollandsche Molen,
Ingeborg Pouwels, Ed van Gerven en Leo Endedijk.