Sleuven in roed

  • De Wilde Westlander

    Hallo Andre,

    In 1986 toen “De Groeneveldse Molen”is gerestaureerd,zijn er ook sleuven in de nieuwe roeden gemaakt.

    Die zijn voor de windborden,op de klampen zitten ijzeren strippen,die dus in de sleuven vallen.

    Een nadeel is wel als er door regelmatig malen/draaien wat ruimte op je hekwerk komt,dat de borden gaan leggen schuiven wat dan een uurwerkeffect teweeg brengt.

    Ik ben er zelf wel aan gewend,maar er zijn molenaars die er kriebelig van worden.

    Vroeger zaten hier bordschanieren op,misschien dat dat ooit nog weer eens teruggebracht word.

    Het tuig is hier nog goed in orde,dus dat zal dan nog wel even aanlopen voordat dat veranderd word.

    Groeten van “De Wilde Westlander”.

    Rob van Zijll.

  • klaas zaal

    Dit stel roeden heeft al in drie andere molens gezeten en ben er zeker van dat zij voor de Koperslager zijn ingekort. Maar dat verklaart die sleuven nog steeds niet omdat zij altijd in NH zijn gebleven. Toch maar eens naar die standerdmolen van Enkhuizen kijken, wie weet. Wat gaat er trouwens met dit antieke stel gebeuren? Hoop niet dat zij afgevoerd worden, hoop op hergebruik in of aan de molen. Klaas

  • Andre Koopal

    Over wat er met de roeden gaat gebeuren heb ik ook nog niets gehoord.

    Groetjes,

    Andre

  • Willem Bever

    Deze ijzeren strippen worden ook wel veren genoemd.

    In de bestellijsten van de fa B Pot wordt dat vaak zo mooi omschreven ; ‘Borden met veeren’.

    Of dit een Zuid Hollandse aangelegenheid is, durf ik niet te zeggen.

    Het komt wellicht voort uit de houten roeden, waar de bordklampen meestal c.a 2 cm naast het bord uitsteken, en in de roe hiervoor kastjes zitten waar de bordklampen insteken.

    En tja Wilde Westlander, dat gerammel vind ik maar niks, maar om nou te zeggen dat ik daar kriebelig van wordt…..

    Zo kan ik me ook wel ééns storen aan stukken zeilketting die maar hangen te rammelen.

    Dan hoor ik toch liever een paar fokken ‘snorren’ !

    Wat betreft bordscharnieren heb ik altijd begrepen dat dit veelal in de Waarden voorkomt/kwam, maar op oude foto's blijkt dat het elders ook voorkwam.

    In Rijnland kwam het in ieder geval voor bij de Zwanburgermolen te Warmond.

    Deze molen had op één roe de scharnieren op de roe, en bij de andere roe de scharnieren op de voorzoom.

    Vermoedelijk is dit in de jaren ‘50 al ’weggerestaureerd'.

    Waarschijnlijk is dit bij deze molen tot stand gekomen doordat er zeker één roe tweedehans was.

    Deze roe was ooit gemaakt voor een poldermolen in Berkenwoude, in de Krimpenerwaard, en wellicht dat daar de bordscharnieren mee mee zijn gekomen, en dat ze bij de andere roe de scharnieren maar op de voorzoom hebben gezet.

    Zelf ben ik niet zo'n voorstander van bordscharnieren.

    Ik ga er altijd maar vanuit dat dit dateert uit de tijd dat alles nog in de teer stond.

    Bij een bijvoorbeeld zwarte roe, groene borden en een wit voorhek vind ik het maar een heel ‘geklooi’ dat je die borden moet openklappen bij een schilderbeurt.

    Als ik het zelf zou moeten maken, dan zou ik de scharnieren met roestvaststalen tapboutjes, welke goed in het vet staan, bevestigen op de roe, zodat je bij een schilderbeurt de borden altijd van de roe kan halen.

    Dan kun je a, beter bij de roe komen, en b, als de borden(indien mogelijk) binnen liggen je altijd nog wat kan doen als het een dag regend, of als s'morgens alles nog nat is van de douw.

    Groet van de Bever, waar het spul wel los is, maar waar de fokken nog niet snorren.

  • Jacob Dekker

    Toen wij in 1993 bij de restauratie van “De Kersenboom” een geheel nieuw gevlucht moesten aanbrengen, heb ik willens en wetens gekozen voor borden, waarbij op de klampen ijzeren strippen zijn geschroefd, die in de al genoemde sleuven in de roeden pasten. De bovenste borden zijn daarbij met wervels geborgd en het stormbord is geborgd met een houten veer. In het grijze verleden zijn de borden hoogstwaarschijnlijk bevestigd geweest met bordscharnieren, maar ik vond dat om diverse redenen niet zo handig. Als zo'n toestand met een houten bordveer goed gemaakt is zal zo'n stormbord niet gaan “klapperen” tijdens het malen.

    Tenminste ik heb dat in die 15 jaar dat ik daar gemalen heb nog niet meegemaakt.

    Verder vraag ik me ook nog af of dat "klapperen' niet overgaat als het toerental van het kruis wat hoger wordt. omdat dan de borden door de centrifugaalkracht continu naar buiten worden gedukt.

    jAAp

  • Willem Bever

    Ik denk inderdaad dat dat ‘bordgeklapper’ bij een bepaald toerental, of in molenaarstaal te spreken, bij een bepaald aantal enden, best wel overgaat door middelpuntvliedende kracht, maar…., ik denk dat die omgekeerde emmer zoveel enden niet kan maken !…..

    Dan moeten ze er dekker of van bussel op maken, maarja, dan klappert er weer wat anders.

    Even alle gekheid op een stokje, Bij de 'Groenenveldse molen zitten de borden nogal ruim in de klampen, d w z tussen de bordklampen en de kluften zit nogal wat ruimte.

    Ik heb bij een ander molen wel ééns gezien dat ze dat opgelost hadden door op de kopse kanten van de borden stukjes tuinslang op te spijkeren.

    Groet van de Bever , die haast ‘klapperend’ achter z'n lappetop zit !

  • Nynke

    Beste Willem en anderen,

    ik heb zelf ook zo'n systeem met sleuven in de roede en dan ijzeren plaatjes op de borden om ze er in te schuiven. Ik weet nog niet of ik het wel zo fijn vind, een bordschroot vond ik eigenlijk handiger. Wel weer een bewijs dat streekeigenschappen ook wel eens buiten de streek voorkomen ;-)

    Uit ervaring kan ik echter wel zeggen dat het geklapper van loszittende borden wel overgaat als je wat harder draait. Weet iemand of het heen- en weerschuiven van borden not nadelen heeft, afgezien van een eventuele geïrriteerde molenaar?

    Groeten, Nynke

    't Wissel, Elst

  • Andreas de Vos

    Schuivende borden kunnen resulteren in uitvallende borden indien de wervels door het schuiven van het bord langzaam verdraaien. Verder valt het wel mee.

    Op De Eendracht (Alkmaar) zijn de nieuwe roeden voorzien van lipjes waarachter de borden haken. Dus geen bordschroot meer zoals daarvoor op de oude roeden wel aanwezig waren. Voordeel hiervan is namelijk dat de roe t.p.v. de bordschroot nu gewoon geschilderd kan worden. Op houten roeden zaten ook niet altijd bordschroten (maar kassen ingehakt voor de bordklampen).

    Groetsels,

    Andreas de Vos

  • De Wilde Westlander

    Nou,Heer Bever,

    Dan heb je eerdaags een goed verjaardagscadeautje.

    (P.S.wel graag r.v.s spijkertjes)

    Groeten vanaf de Omgekeerde Emmer waar de borden nu de tijd niet krijgen om te schuiven.

    “De Wilde Westlander”

    Rob van Zijll.

  • Piet Groot

    Klaas,

    Voor 1970 heb ik een bezoek gebracht aan een zoon? en dochter van de laatste molenaar van de standerdmolen in Enkhuizen, ze woonden nog naast de plaats waar de molen had gestaan.

    Deze plek, op de wallen van Enkhuizen, was nog goed te herkennen, ik kreeg de indruk dat de penanten tot iets onder het maaiveld waren weggehaald, direct hiernaast was aan het oppervlak nog een blauwe steen uit de molen zichtbaar.

    De as en de roeden kwamen uit dezelfde watermolen, maar waren te zwaar voor de standerdmolen, de molen ging dompen.

    Dit was de reden dat de molen is onttakeld.

    Na onttakeling zou de romp niet direkt zijn gesloopt.

    Piet