Duo BarPol back on tour
Op Goede Vrijdag 10 april besloot het Duo BarPol (Gerard Barendse &Rob Pols (wie kent ze niet?) er eens een héle Goede Vrijdag van te maken door middel van een nieuwe aflevering vol avontuur langs verschillende wiekendragers en voormalige wiekendragers.
We besloten het grensgebied tussen Zuid-Holland en Utrecht eens nader te onderzoeken. Bar en Pol stapten na de koffie in de auto op weg naar het eerste reisdoel: Oud-Zuilen, voor een visite aan het leukste molenduo van het land, de achtkante poldermolen van de Polder Westbroek en het wipmolentje van de Polder Buitenweg. Helemaal zonder kleerscheuren verliep de reis niet door een file en het feit dat Bar een omweg had genomen. Onderweg zagen we Windlust in Nootdorp met vier volle zeilen malen met een flink gangetje en ook de Weijpoortse Molen bij Nieuwerbrug en de Oukoopse Molen bij Reeuwijk gingen rond met vier volle. Na een uurtje verschenen de twee molens van Oud-Zuilen achter de bomen. Eerst moest er nog een hindernis in de vorm van een ophaalbrug worden genomen in het hart van het overigens historisch uitziende Oud-Zuilen, onder de rook van de stad Utrecht.
De zon scheen fel, eigenlijk een beetje tè voor het mooie, maar beter dat dan helemaal géén zon. De twee molens zijn zo verschillend als een dag en een nacht. De één met een vlucht van ruim 27 meter en de ander met een wiekenkruis van 17 å 18 meter vlucht. Ook de verschillen in kleur zijn navenant, hoewel die van de molen van de Polder Westbroek dichter bij het origineel zullen liggen dan die van het bovenhuis van de wipmolen van de Polder Buitenweg. Jammer genoeg werd er deze dag niet gedraaid, want dat zou een spectaculair beeld hebben opgeleverd. Ik heb het idee dat de twee molens op bepaalde hoeken last hebben van bomenrijen rondom. Vooral langs de Vecht staat nogal wat hoge begroeiing. Toch is de landelijke ligging er nog wel, met een paar grote en fraaie boerderijen en knotwilgjes langs de paden.
De volgende molen op de lijst was de Kortrijkse Molen te Breukelen. Ik had me voorgenomen de foto’s van de vorige keer (een jaar of vier-vijf geleden) te verbeteren nu ik een betere camera heb met veel meer functies. Nou, ondanks het kappen van veel hoge begroeiing en de Chinese toegangspoort tot het restaurant naast de molen bleek dit niet te doen. Dat de zon pal in de lens scheen hielp ook al niet. Nee, hier was gewoon niets van te maken, behalve dan wat detailfoto’s van de typisch Utrechtse wippenkap met mooie vergulde haan op de makelaar en het open scheprad. Het is en blijft één van de moeilijkst te fotograferen molens die ik tot nu toe ben tegengekomen.
De Oukoper Molen bij Nieuwersluis is er één in categorie “ik sta er wel, maar vind me maar eens”. Nu had deze wipmolen kennelijk niet op het Duo BarPol gerekend, want die zijn niet voor één (molen)gat te vangen. Het kostte wel de nodige moeite, want ook voor Gerard was het lang geleden dat hij er was geweest en de omgeving was sindsdien om met Jos Bazelmans te spreken een ‘beetje ontwikkeld’. Na enig speurwerk kwamen we op de goede route.
Bar vertelde me al dat ik af en toe een hek open moest doen om het pad naar de molen te kunnen afrijden. Zo gezegd, zo gedaan. Bij de molen aangekomen bleek dat ondanks de vrije ligging een fotootje maken enigszins werd verpest door een ark die precies naast de ondertoren was afgemeerd. Een erg fraai bouwsel was het ook niet en het ding was zo te zien niet bewoond. Door het grote woonhuis en een flinke stal konden we de molen maar vanuit één kant behoorlijk op de foto krijgen. Ook deze wipmolen heeft een felrode askop, maar ik kan me die op oude opnamen niet herinneren.
De zeilen waren op zijn Zeeuws geklampt. Rob van Zijll wees mij naderhand op de ‘hap’ uit het onderste windbord om de ketting om de roe vast te leggen. Op de weg terug zag ik dat de molen wel van een andere kant van dichtbij is te fotograferen, maar dan dien je het stuk land tussen de snelweg en het water te voet af te leggen. Dan weten we dat voor een volgende keer….
Na diverse omzwervingen door de meest schilderachtige plaatsjes met landhuizen, kastelen, prieeltjes en links en rechts betoverende landschappen met kronkelige riviertjes kwamen we terecht bij de Loenderveense Molen te Loenen a/d Vecht. Bar maakte vanuit de auto een opname. Zowel de Loenderveense Molen als De Hoop in de kern van het stadje stond stil.
Even meer naar het noorden reden we de stellingkorenmolen De Ruiter in Vreeland tegemoet. Bij het uitstappen vergingen we bijna van de verschrikkelijke putlucht die er hing – en dat had niets te maken met de naastgelegen begraafplaats. De Ruiter is een vrolijke, opvallende molen met leuke details, zoals de puntig geschilderde witte stukken op de roeden bij de askop. Het wiekenkruis blonk in de felle zon, nog eens extra geholpen door de Van Bussels op de binnenroede. Tegenliggers tegenkomen op het smalle weggetje dat van hier naar Nigtevecht loopt is je reinste drama en dat gebeurde dan ook nogal eens. Ook leuk is dat een tractor bij de volgende molen, de Hoekermolen (ook in Vreeland), plaats maakte door achteruit te steken op een bruggetje waar Bar nu net zijn auto wilde zetten. Aangezien er geen andere parkeermogelijkheid was, reden we maar door naar de Garstenmolen bij Nigtevecht. Deze opmerkelijk sierlijke achtkante poldermolen was met zijn glimmend witte fokken op de verticaal staande roede al van heel ver zichtbaar. Eigenlijk ziet de molen er meer uit als een korenmolen door zijn typische taillering en tierelantijntjes, maar hij staat er weer bij als een plaatje. De vijzelkom was dichtgemaakt met een muurtje zodat ik de foto van een jaar of vijf geleden niet opnieuw kon maken. Ook hier was het door de zonstand beperkt fotograferen. Verder rijdend zagen we in de verte een molen in de zeilen stil staan; het was De Vriendschap in Weesp. Omdat we inmiddels uitgedroogd waren en we ook wel iets lustten, reden we naar Hollandia in Ankeveen, een molen waarin een eetgelegenheid is gevestigd. Ook nu vonden we de hond in pot, want er was weer eens een besloten feest en dus was er niets mogelijk voor Jan Publiek. Misschien is het dan een idee het bord langs de kant van de weg te verwijderen of met een vuilniszak af te dekken?! Driemaal is scheepsrecht en nu zien ze ons daar niet meer, ha!
De Broekzijdse Molen bij Abcoude is in restauratie en nu we toch in de buurt waren konden we daar mooi even buurten. De uitgehaalde roede lag al in stukken gezaagd op de kant van het Gein. Er was nog niet veel te zien in vergelijking met de laatste keer dat ik er was (eind februari), behalve dan de nieuw gestoken roede die echter nog net zo kaal was als de oude destijds en de nieuwe staart. Hopelijk geldt ook hier dat na de restauratie weer eens flink wordt gegåån met de molen. De Oostzijdse Molen of Delphine staat op een steenworp afstand en ook hier maakte Bar een opname vanuit de auto.
’t Hoog- en Groenland staat dan weer opmerkelijk ver weg van de twee voorgaande molens, aan de andere kant van Abcoude. Ook hier was geen activiteit te zien, behalve dan het nog verder omhoog halen van de ophaalbrug (waren we soms gesignaleerd?). Wat een mooie biotoop heeft dit molentje nog grotendeels!
We bleven in nog even in de provincie Utrecht voor een stop bij De Veenmolen in Wilnis. Hier kon ik een paar aardige opnamen maken van de molen met wat schapen met lammetjes ervoor. De Veenmolen is vooral bijzonder door zijn hoge onderbouw en de slanke vorm van het achtkant.
We reden nu de ‘grens’ over met Zuid-Holland om proberen de weg te vinden naar de Westveense Molen te Woerdense Verlaat. Bar had satellietfoto’s en al bekeken en had het juiste weggetje dat naar deze wipmolen loopt in zijn hoofd geprent. En warempel, Bar had zijn huiswerk prima gedaan! De molen ligt momenteel uit elkaar voor een flinke restauratie en gezien de staat van ondermeer de staat van de daklijsten was dit ook geen overbodige luxe.
We konden zien dat ook de zetel flink wordt aangepakt.
Gerard wilde daarna graag het restant van een poldermolen bij Zevenhoven fotograferen. Deze verbouwde stomp was al snel gelokaliseerd. Wat een wind zou een complete molen hier nog hebben! Elders in het land worden molens gecompleteerd die bijna overwoekerd worden door bomen en hoogbouw, maar dat blijft de omgekeerde wereld. De afmetingen van de stenen onderbouw doen vermoeden dat het geen kleine poldermolen geweest moet zijn!
In Aarlanderveen maakten we enkele fraaie opnamen van De Morgenster, met weerspiegeling in het water. Op de buitenroede zijn twee zeilen opgerold, maar waarom speciaal op de buitenroede? Zeilslag zal hier niet de oorzaak van zijn, want het achtkant is niet zo breed. Opvallend is hoe vrij deze molen nog boven alles uitsteekt en kilometers vrije windvang heeft.
Als laatste fotografeerden we de Putmolen bij Aarlanderveen. Het is duidelijk de molen van de viergang die het dichtst bij de bewoonde wereld staat.
Het model met werkend scheprad was leuk om te bewonderen. Via de romp van De Ziendemolen (is dit correct gespeld?) reden we richting Zwammerdam waar we De Dikke Molen konden zien staan. Eén lange schoor heeft het inmiddels al begeven, voor zover te zien van afstand. De Steekter Wip en de bovenmolen van Aarlanderveen stonden in de rouw.
Helaas hebben we geen molens in bedrijf gefotografeerd. Het prachtige warme en zonnige weer en de diversiteit aan molens en andere bezienswaardigheden maakten het toch tot een geslaagd uitje.
Wat mij erg opviel was het hoge aantal molens met op z'n Krimpener Waards geklampte zeilen. Het ondereind van het zeil is hierbij in een rechte lijn om de eerste buitenzoomlat of het zwichtlatje vastgemaakt.
Namens het Duo BarPol,
Rob Pols