Beste lezers,
Vanwege de AKG-vergadering in Zeeland en een nachtelijke radio-uitzending, kan ik nu pas reageren. Bij deze:
Dubbel spoorwiel:
Bij de restauratie in 1985 is een haaks tandwiel in de ‘normale’ (en op dat moment enige) kammen van het spoorwiel geplaatst. De horizontale as dreef (en drijft in principe nog steeds) een mengketel en een wals aan. Omdat dit wiel in de praktijk alleen met langdurig zwaar geweld uit z'n werk te zetten was, gebeurde dit niet bij zowel mij als mijn voorganger. Het wiel draaide dus altijd mee, hetgeen zware slijtage op de kammen veroorzaakte; de flanken van de kammen werden rond, waardoor diepe ronde ‘beten’ op de staven van de steenschijven ontstonden.
Medio jaren ‘90 waren de kammen te ver versleten, waardoor er iets moest gebeuren. Persoonlijk had ik wel genoegen genomen met nieuwe spoorwielkammen, nieuwe staven in de steenschijven en een verticaal rad dat gemakkelijk via een hendel in en uit z’n werk gezet kon worden. Op aandringen van Paul Groen is destijds het spoorwiel ca. 20 cm gezakt en voorzien van nieuwe kammen (en de steenschijven van nieuwe staven) en daarop een tweede tandkrans (met een hele andere kamvorm) voor de aandrijving van de genoemde horizontale as.
Achteraf ben ik erg blij met deze beslissing, want door 6 V-snaren rond de poelie van de mengketel te plaatsen naar een motor op de luizolder kan zodoende het hele gangwerk motorisch worden aangedreven, mits 6 kammen uit het bovenwiel worden genomen. Ik heb daar veel plezier van gehad toen de molen in 1999/2000 maandenlang niet kon draaien vanwege de vernieuwing van de potdekselkap en tussen juni 2002 en maart 2004 tijdens het befaamde ‘milieuwetdebacle’ (dat in principe overigens nog steeds niet ten einde is).
Fokken versus Van Bussel versus Oud-Hollands:
Voor een productiemolen heb ik fokken met remkleppen altijd een ideaal systeem gevonden: veel trekkracht voor een traag draaiende molen (vanwege een overbrengingsverhouding van 1 op ruim 7); Van Bussel heb ik altijd niet - of iig geval veel minder - geschikt gevonden: Het is een systeem voor snel draaiende molens en dus m.i. niet erg geschikt voor een molen als De Roode Leeuw. Nu het ‘productiemalen’ afgelopen is en de fokken versleten zijn, opteer ik - zoals Ruud al aangaf - voor Oud-Hollandse ophekking; mits een vrij breed bord met een flinke opstand. Daarnaast is de zeeg altijd vrij vlak gehouden om zeilslag door de fokken te voorkomen; de wiggetjes van de heklatten bevinden zich aan de ‘'achterkant’. Nu er weer Oud-Hollands tuig komt, kan de zeeg dieper worden gemaakt. De praktijk zal het uitwijzen, maar de trekkracht t.o.v. de fokken zou m.i. wel eens nauwelijks minder kunnen zijn (en al blijkt die trekkracht minder, wat dan nog?…)
Groet,
Willem