Nogmaals: hoe werden/worden ronde stenen molens gebouwd?

  • Rob Pols

    Tot mijn verbazing zie ik dat mijn gisteravond nieuw geplaatste bericht ineens weer weg is (of ik ben toe aan een leesbril?).

    In ieder geval:

    Voor het molenboek met natuurlijk vele molenfoto's waar ik aan bezig ben wil ik ook wat vermelden over het bouwen van stenen molens (ronde het liefst). Alleen: hoe wordt en werd zoiets uitgemeten? Ik heb geen idee hoe dit in zijn werk gaat, behalve dan de informatie in hoofdstuk 3 vanaf blz. 59 in het boek Molenbouw van Anton Sipman. Wordt dit nog steeds met een juffer/hartlijn of hoe het ook heet gedaan?

    Waar moet een aannemer nog meer op letten bij het metselen van een nieuwe stenen molen?

    Op het internet kon ik geen noemenswaardige informatie hierover vinden, vandaar dus mijn vraag op deze plaats. Bij voorbaat dank!

    Groeten, Rob P.

  • Rob Simons

    Tot mijn verbazing zie ik dat mijn gisteravond nieuw geplaatste bericht ineens weer weg is (of ik ben toe aan een leesbril?).

    Je bent inderdaad toe aan een leesbril 8-)

    http://molen.startpagina.nl/prikbord/8810507/bouwen-ronde-stenen-molens#msg-8810507

    Verder zou ik niet echt op je vraag kunnen antwoorden… Behalve dat men vroeger - zo heb ik gelezen - een stok in het midden van plaatste met een koord aan, en zo kon men de ronde vorm metselen.

    Misschien moet je enkele molenmakers mailen die pas een nieuwe molens gebouwd hebben, misschien weten die nog iets?

    Succes!

    Groeten,

    Rob S.

  • Mario Collombon

    Hoi Rob,

    Vrees toch voor de leesbril ;) Je bericht staat er nog wel maar het schuift heel erg snel naar beneden omdat elk bericht waar op gereageerd wordt weer bovenaan komt te staan….. :)

    Verder over het metselen van een stenen romp. Ik denk ik dat men in het midden een vertikale paal o.i.d. plaatste en van daar uit kun je bijvoorbeeld met een koord precies een cirkel uitzetten. Bij elke laag die je opmetseld laat je het metselwerk iets naar binnen verspringen en kort je het koord dus in. Maar of het zo gedaan wordt/werd weet ik niet.

  • Fisher

    Hallo Rob,

    Misschien ken je de Molendatabase :D. Onderaan bij de links staat “ Nederlands molenproject in de V.S. ” .

    Kijk eens even bij de sub-titels : Fase 1 : 1998 - 2000 De Windmolen.

    Maart 2000

    Het metselwerk - De onderbouw.

    De metselaar Wijndelt Drent kan U wellicht verder helpen.

    Vriendelijke groet, Fisher.

  • maarten van scheppingen

    Hallo Rob,

    probeer bouwbedrijf van der Grift in Soest eens. Het waren hun metselaars onderleiding van Verbij die de Windhond (super strak) gemetselt hebben.

    Groeten Maarten

  • Gijs Hasselbach

    Dit klopt helemaal, v.d. Grift heeft de windhond gemetseld. Ik kan er wel iets over zeggen. Het is geen cement wat men gebruikt heeft maar een speciale mortel met kalk dit om scheuren door trillen te voorkomen. Ook werd het metselwerk direkt gevoegd en er werd streng op toegezien dat er geen holten tussen de stenen onstonden om te voorkomen dat er zich water kon verzamelen. Om de vorm te verkrijgen heeft men in het midden van de molen een staander met een draaibare dwarsbalk erop geplaatst met aan de uiteinden heeft men een profielbalk gemaakt die onder de hoek werd gezet die de romp moest maken (conisch). Op deze profielbalk werden ook de strepen gezet waar de metselaar zijn stenen met de mortel op kon richten. Het geheel was draaibaar en er waren dus steeds 2 metselaars bezig (1 bij iedere profielbalk).

  • jan van woezik

    Volgens overlevering (kleinzoon metselaar ) in roggel.

    In het midden een ronde paal.

    vanuit die paal een draaibare plank

    Het vorkvormige uiteinde van de plank rust op een klosje om de paal

    Het klosje wordt volgens de lagenverdeling op de paal elke laag verzet

    Op het andere uiteinde is met strepen aangegeven hoe ver elke laag moet komen.

    De metselaar sleept de plank achter zich aan en ligt op de laatst gemetselde steen

    Bij een conische romp staan de strepen op gelijke afstanden (zoals in Roggel)

    Bij andere vormen kunnen de strepen naar een op de grond uitgelegde mal gezet worden.

    De stenen in Roggel zijn speciaal voor de molen rond gebakken in een veldoven vlakbij de molen.

    Dat is de reden waarom de romp er zo strak uitziet en ook waterdicht is (geen uitstekende hoekjes)

    groeten Jan

  • Bart Hoofs

    In het Limburgse land werd de molen van Lottum herbouwd. Daar gebruikte men een zgn. “molenpasser” voor de herbouw van de stenen romp. Helaas kon men die van Soest niet lenen. Op de site van de “Houthuizermolen” mooie foto's hierover.

    Zie ook: http://www.dehouthuizermolen.nl/index.php?option=com_content&task=view&id=29&Itemid=8

  • C.v.d.Berg

    Hoi Rob ik denk dat het van ZEER groot belang is dat de meule uitwaterend gemetseld wordt.Ook het zoo genaamde doorstrijken van de voegen werd volgens mij vroeger wel gedaan.En van belang is zeker dat de meule vol en zat werdt gemetseld.Ben nog maar weinig meules tege gekomen die echt goed waterdicht zijn.Ook bijna alle nederwaardse meules hebbe lekkage.Je zou voor wat betrefd de bouw van een stenenromp je licht is op kunnen steken in schiedam,zeker nu ze aan de Kameel beginnen met vriendelijke groet Cock.

  • Barend Zinkweg

    Uit het eerste rapport van de heren Groot en Gunneweg over hun onderzoek naar de “stenen molenziekte” heb ik onthouden dat het bij de door hen onderzochte lekke molens niet uit maakt of die uitwaterend, horizontaal of inwaterend gemetseld waren.