Niet alleen de materiaalkeuze en de constructietechniek van de krukas is van belang!
In een (enigszins) werkende houten constructie zoals een molen mogen de meebewegende vaste lagers de krukas niet forceren tot minimale buigingen. Wat dit betreft zijn de moderne lagers die “zonder” speling om de as zitten en vast gemonteerd zijn aan het gebinte een garantie voor ellende…
Het ouderwetse systeem heeft horizontaal schuifbare bronzen lagerblokken waarvan de holte een aanzienlijk grotere straal heeft dan de ter plaatse afgedraaide krukas en die met lome wiggen ook nog in de hoogte verstelbaar zijn biedt de krukas voldoende speelruimte en voldoende nastelmogelijkheden bij een vervormde krukas-gebintelaag.
Te perfect, te homogeen, staal is ook nog kwetsbaarder voor wisselende buigbelasting dan onzuiverder oud staal.
Bij het indraaien van een nieuwe krukas of een nieuwe set wiggen of lagerblokken:
Steeds voelen of de krukas warm wordt na een uurtje draaien.
1) Eerst alleen de krukas loos laten draaien - zonder de wuifelaars en de ramen eraan te hangen. Warme lagers nastellen.
2) Als alles draait zonder warm te worden de ramen aanhangen. Wederom een tijdje proefdraaien, temperatuur in de gaten houden en zonodig lagers nastellen.
3) Landurig draaien zonder (zaag)belasting.
4) Elk einde van de werkdag de temperatuur van de krukas voelen bij alle lagers (zéker in een molen van nieuw hout!).
Als de molen veel hout de helling heeft moeten opslepen wordt een krukasbocht door het zaagraam via de kolderstok van het haalwerk extra belast. Dan kan die krukasbocht alsnog warm worden terwijl er bij alleen zagen niks aan de hand is!
::: JaaP >>>
Houtzaagmolen De Jager, Woudsend (Frl) waarvan het ondervierkant dit jaar is rechtgezet, zodat de kans er levensgroot in zat dat het achtkant zou vervormen…