In mijn tuin staat wel een grote vlierboom en bijna even hoog als de nok van het dak (6 meter). De stam is 30 cm doorsnee. Van het vlierbloesem maken wij jaarlijks heerlijke vlierbloesemlimonadesiroop! Maar het hout zelf is totaal waardeloos. Holle takken zijn er niet altijd, alleen in vlug groeiende rechte scheuten.
Het hout van de vlier is een van de hardste houtsoorten die we in ons land hebben.
Het werd voor allerlei technische topassingen gebruikt. Ik acht het niet onwaarschijnlijk dat het voor bijv staven gebruikt is. Het is behalve hard ook erg taai en glad.
Misschien een mooie vervanger voor al die buitenlandse houtsoorten.
Vlieren planten dus.
Groeten Jan
Da's dan toch weer een ander geluid.
Graag voorbeelden en mogelijk historische “bewijzen” als dat kan?
Wat ik dan wel opvallend vind is dat ik (maar dat zegt niks) nog nooit ergens heb gevonden dat hout van de vlierbes zou zijn gebruikt voor bijvoorbeeld staven, terwijl je wel regelmatig kunt vinden dat palmhout, steenbeuken, mispel (? dacht ik, of een andere fruitsoort zoals appel/peer-achtigen) en de meer bekendere soorten (azijnhout, acacia, tropische hardhouten) toegepast worden in molenwielen. Dat geeft dan toch te denken dat het absoluut geen gemeengoed is geweest…
Ook het ontbreken van de vlier in het houtvademecum (zie reactie van Jacob Dekker) doet toch het ergste vermoeden eigenlijk.
Groetsels,
Andreas de Vos
Beste Jan en Andreas,
En toch begint bij mij de twijfel een beetje te knagen. Ik ben aan het googlen geslagen met als o.a. als zoekterm Sambucus, de Latijnse naam voor de vlier en op een Belgische site vond ik de volgende tekst:
“Het hout van oude vlieren is één van de hardste houtsoorten en werd gebruikt voor het maken van allerhande machines”.
Lees zelf maar na op: http://www.tuinclub.be/tuinartikels/vlierbloesemdrank.htm
Misschien weer een tipje van de sluier, hoewel ik nog steeds niet op historiche voorbeelden e.d. gestuit ben.
Groet, jAAp
Ik heb nog even doorgegoogled, maar nu in Engelse sites en ik vond het volgende citaat over het hout van de Sambucus:
“The heart wood is so hard that is was used for the pegs in the gearwheels of water mills”
Na te lezen op: http://scottishamateurwinemakers.org/information/sambucus.pdf
onder het hoofd USES
Groet, jAAp
Het gaat dus met name om het kernhout.
Nou zijn er best wel veel vlierstruiken tot boomachtig toe, maar de hoeveelheid bruikbaar kernhout daarin lijkt me relatief vrij laag. Je moet dus nogal wat vlieren omzagen om over genoeg hout te beschikken voor het maken van kammen voor een aantal wielen (minimaal 2 wielen). Nou begrijp ik dat dit met palmhout en azijnhout de boom/struik ook niet over een echte forse stam beschikt (meer vooral kronkelige takken waar wel net aan genoeg rechte stukken uit te halen zijn voor een kam/staaf).
Ik kan me zo voorstellen dat het kernhout van de vlierbes op zich wel geschikt is, maar de hoeveelheid bruikbaar kernhout per boom/struik relatief erg laag. Dit is maar een vermoeden van mij, het zou best eens kunnen dat in de tijd dat de vlier ook voor kammen/staven toepassing vond de bomen/struiken gemiddeld wat forser waren???
Mogelijk een andere reden is de verkrijgbaarheid van ander geschikt hout uit andere streken. In NL is de verkrijgbaarheid van Frans azijnhout misschien minder een probleem geweest dan in Schotland? Idem voor steenbeuken en palmhout bijvoorbeeld.
Groetsels,
Andreas de Vos
Dag Jan,
Ik mag wel zeggen dat mijn aanvankelijke scepsis door onder meer mijn gegoogle plaats gemaakt heeft voor geloof in de kwaliteit van vlierhout voor machinedelen, die best wel eens staven en/of kammen voor molenwielen zouden kunnen zijn. Dat ondanks het feit dat noch in het Houtvademecum, noch in het boek “Molenwielen” van Sipman het vlierhout genoemd wordt.
Weer wat geleerd!
Groet, jAAp
Na ook een poos op internet gezocht te hebben ben ik ook niet verder gekomen v.w.b. de aanwending van vlierhout voor kammen e.d. dan Jaap Dekker . Het kan echter best zo zijn, zoals u stelt, dat toen de molens eenmaal gemeengoed geworden waren, er een tekort aan deze houtsoort in de benodigde maten voor kammen en staven ontstaan is. Zo ja, dan is het gebruik van azijnhout e.d. dus eigenlijk een gebrek aan beter.
Oane Visser
Het klopt dat je vlierbessen vaak bij watermolens tegenkomt, van de vlierbes kon het e.a ter consumptie gemaakt worden.
Zo zag je ze ook op de Nederwaard in de Kinderdijk vaak bij de stookhokken,en behalve het consumptieverhaal is mij nog wat anders verteld.
In het verleden waren de beroepsmolenaars behalve gelovig, ook vaak bijgelovig, de vlieren waren bedoeld voor de verdrijving van boze geesten.
Arie.
Doorzoek het forum
Zoeken met Startpagina
Startpagina Thema's