Waar precies stond de "Aurora"?

  • Martin E. van Doornik

    Eén van de meest fascinerende verdwenen Groninger molens is de “Aurora” in Noordbroek. Gesloopt in september 1954, ik was toen nog een ukkie van 3½ jaar. Aangezien ik het dorp Noordbroek niet zo goe dken, vraag ik me af waar precies heeft deze mastodont heeft gestaan Het is mij opgevallen dat het rode molenfiguurtje op het kaartje in de verdwenen molendatabase nr. 32 precies staat op het historische café Het Wapen van Noordbroek. Ik heb veel oude foto's van de “Aurora” via het Groninger beeldbank gevonden en dat café staat er nergens bij. Op de onderstaande foto uit ca. 1910 - vanuit de stelling van de “Aurora” in noordwestelijke richting genomen - herken ik rechts op de achtergrond wel het nog bestaande “Huis met het Torentje” aan de Hoofdstraat. Een en ander heb ik gecontroleerd middels Google Streetview. Tot mijn schrik is er van de oude foto's vrijwel geen pand meer over gebleven zodat ik geen oriëntatiepunten heb. Op de foto staat op de voorgrond een deftig wit huis met een fraaie tuin. Volgens mij moet nu hier de Markt liggen. Gezien de afstand met het “Huis met het Torentje” moet de molen tussen de Markt en de Oosterstraat hebben gestaan, een kruispunt nooderlijker dan op het kaartje in de verdwenen molendatabase.

    http://www.mijnalbum.nl/GroteFoto-8P8GFJW4.jpg

  • Michiel Hooijberg

    De locatie stond inderdaad iets te zuidelijk ingevuld in de database. Bij nameting op kadaster- en topografische kaarten blijkt de molen aan de zuidkant van de Oosterstraat gestaan te hebben, het is gecorrigeerd, bedankt! Op de foto zie je dus linksonder een hoekje van de Oosterstraat.

  • Martin E. van Doornik

    Aan de zuidkant van de Oosterstraat, vlakbij de Hoofdstraat dus, reuze bedankt! :)-D Bij het bekijken van Google Streetview op dit kruispunt lichten namelijk de letters “Molenberg” op in de tuin van het hoekhuis met de vlaggenmast ervoor. In het boekje “Molens in Groningen in oude ansichten” van W.O. Bakker wordt de molenberg ook genoemd (bij foto nr. 44). Klik “al stapsgewijs” door op het pijltje op het straatniveau en dan sta je voor het gebouw van Arbofoon met op het afdakje ernaast twee wagenwielen aan een as met dissel, het gereedschapsmuseum. Daar ongeveer moet de “Aurora” gestaan hebben, iets minder dichtbij de weg! Dus de beide ingangsdeuren (met de zelden voorkomende naar binnen draaiende deuren) van de molen stonden oost-west, terwijl de stellingdeuren noord-zuid zaten. De naam “Aurora” die met witte letters in een boog ter hoogte van de luizolder op het achtkant zat, was naar het westen gericht. Best zonde dat de oorspronkelijke pittorerske bebouwing in echte Oost-Groninger stijl rondom de molen nu verdwenen zijn. Het lijkt wel een nieuwbouwwijk met slechts enkele oude panden ertussen.

    Ik weet nog wel dat Bé Oomkens, die vrijw. molenaar op “Molen Dijkstra” in Winschoten is en zelf van de “Aurora” afkomstig is, een prachtige doorsneetekening van deze Noordbroekster mastodont op schaal in bezit heeft. Ik heb die tekening in eens mijn handen gehad. Bij wijze van spreken zijn de juiste maten bij herbouw geen probleem!

    Op de Groninger beeldbank kon ik wel ruim tien foto's van de “Aurora” vinden. Om een brok in je keel van te krijgen bij het zien van deze Oost-Groninger reus.

  • Martin E. van Doornik

    Ik heb nu het voornemens om in 2012 een schaalmodel van de “Aurora” te maken, met een stellinghoogte van 32 cm. Er bestaat een prachtige en duidelijke doorsneetekening van deze molen! Klik erop voor een vergroting en dan met de rechter muisknop opslaan. Ook iets leuks voor Penterbak? Bekijk eerste de oude foto's wel om de zelfzwichting te bestuderen (aantal kleppen en op alle 4 enden dwarskleppen). De ligging aan de straat staat rechtsonder aangegeven. Aan de noordkant was er een schuur of motorhok met lessenaarsdak tegen de molen aangebouwd, ook zichtbaar op oude foto's.

    http://www.mijnalbum.nl/GroteFoto-FXOHFD6I.jpg

  • Waterpezer

    hoi martin,

    ben benieuwd, ga je dan ook bij houden wanneer je weer wat klaar hebt, zoals penterbak?

    gr jeffrey

  • Martin E. van Doornik

    Het wordt een molen zonder binnenwerk, ik maak alleen het exterieur zoals bij dit onderstaande schaalmodel van de verdwenen Hilversumse korenmolen “De Erfgooier” (hoogte tot de staande wiektop 55 cm). Het achtkant bestaat uit 8 velden van triplex waarvan de vertikale randen onder een hoek van 67½ graden zijn geschaafd. Door de licht getailleerde vorm heb ik bij het aan elkaar lijmen van de 8 velden een reeks sterke elastieken er omheen gedaan om de 8 velden tegen elkaar te duwen. Het geheel is beplakt met Faller baksteentjespapier welke je in winkels voor modelspoorbouw kunt vinden, zoals “De Stoomfluit” in Groningen. De 1 x 1 mm dikke hardhouten latjes voor de hekwerken op de wieken heb ik in Bussum gekocht en heb nu nog voorraad voor 20 meter.

    Ik heb hier nog een onvoltooide Zuidhollandse wipmolen met scheprad staan, zie tweede foto onder. Wieksysteem Fauël, vlucht 35 cm. De ijzeren ringen in het scheprad zijn twee dun afgezaagde mootjes uit een ijzeren buis van 75 mm dik en daarna dunner afgevijld. Nu inmiddels zwart geverfd.

    http://www.mijnalbum.nl/GroteFoto-NFLG3KX4.jpg

    http://www.mijnalbum.nl/GroteFoto-FMODIOLB.jpg

  • Waterpezer

    ik vind het hardstikke netjes gedaan die wip,

    ben benieuwd naar het aurora project,

    misschien een idee om het op speelmolendatabase bij te houden met fotos?

    het modelbouw is ook een beetje een hobby van mij, alleen dan voor in de tuin.

    heb er zelf 2 gemaakt, maar vind het ook erg leuk om van anderen het werk te zien.

    altijd goed voor nieuwe ideeën.

    gr jeffrey

  • Lolke Rang

    Zomaar een vraagje aan Jeffrey, Martin en andere modelbouwers: is er ooit iemand geweest die een zo nauwkeurig mogelijk model heeft gemaakt van een of meer andere unieke verdwenen molens, zoals de wipstelling-houtzaagmolen van Broekerhaven of de stellingtorenmolen van Huissen?

  • Waterpezer

    Hoi Lolke

    Dat zou ik zo niet weten,

    maar als ik wat tegen kom dan zal ik het op prikbord zetten voor je.

  • Martin E. van Doornik

    Misschien een goed idee, maar vallen modelmolens (van die dingen die binnenshuis staan) ook onder speelmolens (die in de tuin staan)? Waar ligt de grens?