Doorzoek het forum
Zoeken met Startpagina
Startpagina Thema's
Bart Hoofs
Hier onder het advies van de Raad voor Cultuur aan minister Bussemaker. http://www.cultuur.nl/upload/documents/adviezen/Burum-Herestraat-54.pdf
Goed nieuws voor Burum. Wat mij opvalt is dat er ook hier aan voorbij wordt gegaan dat bij deze molen voor het eerst een serieuze poging is genomen om de molen te herbouwen precies zoals die was en dat alle nog bruikbare ijzeren onderdelen weer zijn verwerkt. Daardoor is het meeste materiaal wel nieuw maar de constructie nog steeds (redelijk) historisch.
De raad constateert dat door de brand de originele materialen en constructie - en daarmee de bouwhistorie van de molen - verloren is gegaan. Deze waarden zijn geschaad. Echter, in het geval van molen Windlust blijft met de reconstructie zowel zijn werktuigbouwkundige functie alsook zijn schoonheid binnen de stedenbouwkundige context van het dorp Burum en zijn cultuurhistorische waarde voor de ontwikkelingsgeschiedenis van het landbouwdorp Burum behouden. Daarnaast wordt de beeldwaarde met de herbouw hersteld.
De raad heeft de verdwenen en behouden waarden gewogen en acht in voorliggend adviesverzoek de laatste waarden doorslaggevend. Mede in het licht van de door het rijk gevoerde integrale benadering van erfgoedbeleid, waarbij in de omgang met molens en molenrestanten gekeken wordt naar hun monumentale waarde, hun plaats in het landschap en hun functie in de maatschappij (zoals beschreven in
Een toekomst voor molens van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed uit 2011), adviseert de raad u molen Windlust niet af te voeren van de rijksmonumentenlijst.
Het valt misschien niet zo op, maar de Raad voor Cultuur maakt in deze twee alinea's op uiterst minzame wijze gehakt van het betonnen dogma van de RCE en van bepaalde ‘onafhankelijke monumenten- en molendeskundigen’ dat feitelijk enkel en alleen (aanwezigheid van voldoende) ‘authentieke bouwmassa’, vanwege zijn ‘informatiewaarde’, een geldig criterium zou zijn voor het toekennen van monumentale waarde aan een gebouwd object, en dus voor plaatsing van dat object op de monumentenlijst. Frank Terpstra formuleerde dat dogma, het illustrerend met de exclusieve waarde van de materiële authenticiteit bij opgegraven architectonische relicten als Herculaneum en bij de piramiden, ooit als volgt: 'Belevingswaarde zegt niets over de waarde als monument'. Ik vond dat, zeker toegepast op boeiende jongere monumenten als bijvoorbeeld sanatorium Zonnestraal en het Rietveld-Schröder-huis, altijd al een uiterst merkwaardig standpunt, maar wie ben ik? Dat een gezaghebbende instantie als de Raad voor Cultuur nu ook volstrekt maling aan die denkwijze blijkt te hebben, vervult me dan ook met een onbeschrijfelijke voldoening.
Zoals ik het advies van de Raad voor Cultuur begrijp stelt die Raad de waarden welke voorvloeien uit de werktuigbouwkundige functie, de schoonheid binnen de stedenbouwkundige context van het dorp Burum, de cultuurhistorische waarde voor de ontwikkelingsgeschiedenis van het landbouwdorp Burum en de beeldwaarde voor het dorp en omgeving van de nieuwe molen zoveel boven de waarde van de verbrande bouwmassa dat de Raad op grond van de ‘Toekomst voor molens’ van de RCE adviseert de nieuwe molen op de monumentenlijst te houden zodat deze waarden, met de nieuwe molen, voor het dorp (en omgeving) behouden blijven.
Deze Raad stelt in het advies daarmee de immateriële waarde, i.d.g. het continueren van de cultuurhistorie van de molen en het zichtbaar blijven daarvan, boven de materiële waarde. De RCE heeft de minister daarentegen geadviseerd de materiële waarde hoger te stellen dan de immateriële waarde.
Wanneer de minister het advies van de Raad overneemt kan dit voor de toekomst (meer) duidelijkheid geven. Wanneer er onverhoopt toch weer een molen verbrandt – wat zich ongetwijfeld nog wel eens voor zal doen - dan is er een gerede kans dat een herbouwde molen op de monumentenlijst blijft staan. De cultuurhistorie en het zichtbaar blijven daarvan, worden met een herbouwde molen dan gecontinueerd.
Naast dat dit advies duidelijkheid kan geven omtrent het vervolg van een molen die verbrandt is, kan dit ook (meer) duidelijkheid geven voor het “completeren” van restanten van molens. Wanneer met “completeren” van een molenrestant naar molen, de cultuurhistorie doorbroken zal gaan worden dan staat de RCE met dit advies, wat op grond van het beleid in ‘Toekomst voor molens’ opgesteld is, zelfs sterker om de minister te adviseren zo’n “gecompleteerde” molen van de monumentenlijst af te voeren. De RCE kan dan aanvoeren dat, naast het aanwenden van veel nieuwe materie waar de RCE geen voorstander van is, de cultuurhistorie met “completeren” niet gecontinueerd wordt of zal gaan worden.
Of de minister het advies van de Raad voor Cultuur wel of niet overneemt hoop ik wel dat men, in de praktijk, in Burum kans ziet de cultuurhistorische waarden handen en voeten te geven.
