Raadsel opgelost of niet?

Fietsende

06-02-2017 12:05

=12pt
Lange tijd heeft de bovenstaande raadselfoto ons bezig gehouden. Ik heb contact opgenomen met Waterschap Noorderzijlvest te Groningen, die op hun beurt verder heeft uitgezocht waar vooral het gemaal links heeft gestaan.
Geachte heer Van Doornik, Misschien heeft u in de tussentijd het antwoord op uw zoekvraag gevonden. Zo niet, hier achter te coulissen hebben we een antwoord voor u kunnen vinden. De secretaris van de Groninger Molenpolders Stichting Anne Wieringa heeft voor u gezocht en kwam tot de volgende ontdekking. Het is de Westerse Molen te Nieuw Scheemda.Dit gegeven kan op de kaart van www.topotijdreis.nl gecontroleerd worden door de tijdlijn op een willekeurig jaar vóór 1967 te zetten. Dan blijkt dat er op de locatie waar de molen staat, aan het Buiten Nieuwe Diep, een windmolen, stoomgemaal en enkele andere gebouwen staan. Dit correspondeert met de weergave op de raadselfoto. Op dezelfde kaart blijkt dat vanaf 1970 op deze plek alleen nog maar een windmolen staat.
Met vriendelijke groet, Trudy Dijkshoorn, Coördinator documentaire informatievoorzieningWaterschap Noorderzijlvest, Groningen
Mijn antwoord van vandaag:
Geachte Trudy Dijkshoorn,
Ik dank u voor uw reactie en voor jullie inspanning. Maar ik moet u teleurstellen: het is misschien de Westerse Molen (ook wel Zeldenrust genoemd) niet. Kijk eens naar de bakstenen muren van de molen: er zijn acht hoekpilasters, die op de oude raadselfoto ontbreken. De lange horizontale balk die door de kap heen steekt, de zogeheten lange spruit, zit bij de Westerse Molen ver voorin, dichtbij de wieken. Het is in de Groninger molenbouw zeer ongewoon dat de lange spruit voorin de kap zit. Er zijn verder maar twee molens te vinden met deze constructie: de korenmolens van Ganzedijk en Usquert. Op de raadselfoto loopt de lange spruit midden door de kap. En de Westerse Molen heeft twee vijzels (schroeven), op de raadselfoto is er één vijzelbak te zien. Een oude foto van de Westerse Molen staat hieronder, in gezelschap van een stoomgemaal. Klik hieronder (en vergroot de foto): http://collecties.allemolens.nl/AtlantisPubliek/detail.aspx?view=lijst&source=detail&imgid=855997&xmldescid=856003&globaal=&mode=&uitgebreid_zoeken=&positie=0#media/856003/1 Het gebouw links op de raadselfoto is beslist geen stoomgemaal, gezien de dunne uitlaatpijp. Waarschijnlijk stond daar een zuiggasmotor. Meer informatie over de Westerse Molen is te vinden op http://www.molendatabase.nl/nederland/molen.php?nummer=343 Blijft nog over dat het muurwerk en de lange spruit in de tussentijd mogelijk zijn gewijzigd, maar dat vind ik een gewaagde conclusie.
Met de vriendelijke groet,Martin van Doornik
Lolke

06-02-2017 13:32

Martin, precies hetzelfde antwoord betreffende die hoekpilasters hebben Michiel Hooijberg van Allemolens en ikzelf onlangs gegeven aan Harmannus Noot, die precies dezelfde oplossing gevonden dacht te hebben!
Je had trouwens ook nog het feit kunnen noemen dat de raadselmolen alleen op de binnenroede zelfzwichting heeft, waar de Westerse Molen dat al sinds 1893 op beide roeden had, zie de molendatabase van De Hollandsche Molen.
Volgens molenexpert Gerrit Keunen moeten we overigens rekening houden met de mogelijkheid dat de raadselfoto in Noord-Duitsland is gemaakt, wat in elk geval zou verklaren waarom tot dusverre nog geen Nederlander dit tafereel heeft herkend.
Fietsende

06-02-2017 18:02

Noord-Duitsland? Dan zou van de molenaarswoning met de overduidelijke Groninger stijl in de Oostfriese of Duitse stijl eruit moeten zien….
Mag ik wel opmerken dat de vijzelbak op de raadselfoto in een hoek van ongeveer 45 graden staat met de deur van de molen? Normaal gesproken haaks op de molen zelf, tussen de beide ingangen.
Lolke

06-02-2017 18:58

Martin, zou dat laatste kunnen betekenen dat er twee velden = 90 graden rechts van de vijzelbak, dus achter de molen en op de foto onzichtbaar, toch nog een tweede vijzelbak zit? Die 45-graden-plaatsing van de deur is vanwege die tweede vijzelbak bij de Westerse Molen ook zo, zij het dat daar de deur tussen de beide vijzelbakken in zit.
http://collecties.allemolens.nl/atlantispubliek/detail.aspx?xmldescid=102059424
Tussen haakjes en voor de volledigheid, Gerrit Keunen had de foto zelf nog niet gezien toen hij zijn suggestie deed, hij moest op dat moment afgaan op wat ik hem erover verteld had.
Binnenkruier

04-12-2018 18:47

Eindelijk opgelost! Zie het artikel van Erwin Esselink in De Nieuwe Molenwereld, december 2018.
Piet

04-12-2018 22:47

Ik heb er ook onderzoek naar gedaan, mijn conclusie, met 100% zekerheid, is dat het de molen van de Stadspolder is tussen Nieuw Statenzijl en en het voormalige Oud Statenzijl aan de Westerwoldse A in de provincie Groningen.
Deze conclusie heb ik begin van dit jaar gedeeld met Gerrit Keunen en Derk Jan Tinga.
De bomen links op de foto staan in Duitsland aan de overzijde van de Westerwoldse A.
De dijk links is zo hoog omdat het een zeewering was toen de sluis in Nieuw Statenzijl nog niet was gebouwd.
Op twee foto's die von Kolkow van de bouw van deze sluis in 1876 heeft gemaakt, is aan de horizon het molenaarshuis en de molen goed herkenbaar.
Het molenaarshuis was voordat de molen werd gebouwd het Zijlhuis,waar de sluiswachter woonde.
Dit huis werd gebouwd in opdracht van de Stad Groningen; op oude kadastertekeningen is de specifieke vorm herkenbaar.
Het gemaal met een Bronsmotor is rond 1917 gebouwd, na de in gebruikname van het gemaal is de molen afgebroken, de vrij nieuwe potroede met zelfzwichting en enkele andere delen van de molen zijn hergebruikt in een nabijgelegen korenmolen die in de gevechten aan het einde van de oorlog is vernield.
Is Erwin Esselink tot dezelfde conclusie gekomen?
Piet Groot
Post was bewerkt op 04-12-2018 22:59 door Piet
Piet

04-12-2018 22:56

Zie ook de molen en het molenaarshuis op de achtergrond van deze foto uit 1906:
http://beeldbankgroningen.nl/beelden/detail/9c9b3a9f-c054-5d13-5b14-1abb0f9b7fa9/media/604caec0-5036-054c-334c-03577f8b7a5b?mode=detail&q=westerwoldse%20a&rows=1&page=71
En deze foto uit 1876:
beeldbankgroningen.nl/beelden/detail/8c702151-1517-1cf8-f54b-6d5ea487d477/media/0e198808-5ce2-a4c8-0419-c81952b3322e?mode=detail&view=horizontal&q=statenzijl&rows=1&page=8
Fietsende

05-12-2018 16:18

Niet ver ten zuiden van de opgeloste raadselmolen van de Stadspolder staat nu nog, aan de Duitse kant van de Westerwoldse Aa, een restant van een poldermolen van de Charlottenpolder, ongeveer tegenover Oude Statenzijl. Misschien hebben die beide molens “elkaar gezien” met draaiende wieken?
De foto heb ik genomen op 5 juni 2010, per fiets op weg naar Spetzerfehn via de veerpont van Ditzum-Petkum. Ik kon op internet niets over vinden. Wie weet er meer over?
=12pt
Lolke

05-12-2018 18:39

https://molen.startpagina.nl/forum/topic/1086943/onbekende-molen/
Piet

05-12-2018 20:17

Martin, de molen van de Charlottenpolder bestond in dezelfde tijd als de molen van de Stadspolder, de molen van de Charlottenpolder stond veel dichter bij de houtzaagmolen op Duits gebied aan de Westerwoldse A noordelijk van Nieuweschans. Deze zaagmolen is voor 1898 vervangen of omgebouwd door een zagerij.
Zie deze waterstaatskaart uit 1898 :
Alle molens aan of in de nabijheid van dit stuk van de Westerwoldse A zijn hierop afgebeeld.
beeldbankgroningen.nl/beelden/detail/216ea49a-619a-0f11-596a-17626a085231/media/12a46f3e-1369-03a9-fbc7-8d4369c37442?mode=detail&view=horizontal&q=statenzijl&rows=1&page=166
Piet Groot
Post was bewerkt op 05-12-2018 20:35 door Piet