Hoe zit die staartbalk vast

Henk Klöpping

18-03-2018 00:08

Leerlingen stellen vaak goede vragen - en ik heb niet altijd het antwoord direct paraat. Dat was vandaag ook weer het geval, toen mijn leerling Leo de vraag stelde hoe de staartbalk in de standerdmolen zit bevestigd. Ik meende dat de staartbalk koud tegen een kalf tussen de burriebalken was bevestigd - maar dat lijkt niet (helemaal) goed te zijn. Afijn, wat speurwerk in Kees Vangers werk en een blik op Sipman volgde en zo ben ik op het volgende gekomen: http://www.msmog.nl/downloads/Staartbalk-2018-les-10.pdf. Graag zou ik zien dat mensen die denken te weten hoe een staartbalk in een standerdmolen hangt dit document lezen en dan hier hun inzichten, meningen etc. posten.
Terzijde zij vermeld dat het dit in het officiële lesboek in de ogen van zowel mij als mijn leerlingen niet echt heel helder is, mogelijk toch een aandachtspunt voor een volgende revisie.
Post was bewerkt op 18-03-2018 00:14 door Henk Klöpping

Henk Klöpping, Molen van de Groote Polder, Slochteren
Piet

18-03-2018 10:48

Henk, als je toch met standerdmolens bezig bent, molen Wilhelmina in Noorderhogebrug heeft een koningsspil die gemaakt is van de standerd van een Groningse standerdmolen. Zeer leerzaam!
Piet
Willem

18-03-2018 13:35

Geachte Henk,
Een intressante vraag, maar… wat heeft dit met molenaar worden te maken?
Of is dit de vereenvoudigde opleiding?…..
Met vriendelijke groet,
Willem Waltman, (partime) molenmaker en molenaar op de Droogmakerij van Aarlanderveen.
Henk Klöpping

18-03-2018 20:41

Hallo, Willem,
Molen #1, toch? Mooie molen . Nou weet ik niet of je vrijwillig molenaar bent of een beroeps, en zo ook niet of je het vak geleerd hebt via een GVM instructeur of / en op een andere manier. Mocht ik nou dus dingen schrijven die je al lang weet, dan neem het me niet kwalijk, maar je vraag doet me vermoeden dat je het GVM materiaal niet kent.
Ik geef les namens het GVM op de molen van de Groote Polder. De opleiding tot vrijwillig molenaar vereist dat je de theorie, zoals in het officiële materiaal beschreven staat, bestudeerd. Dat doen we hier dus ook. Deze week waren we bezig met de standerdmolen (hoofdstuk 5) en in dat materiaal blijft onduidelijk hoe de staartbalk in / aan de middenzomer of het achterkalf is bevestigd. Het documentje dat je boven dus aantreft is een aanvulling op en geen vervanging van het GVM materiaal.
We - mijn co-instructeur Lex van der Gaag en ondergetekende, vroeger Lammer Groenewold en ondergetekende - maken trouwens vrij veel aanvullend materiaal. Dat materiaal bestaat uit vragen, verduidelijkingen en aanvullingen, je kunt het vinden op https://www.msmog.nl/downloads.
Mocht ik je vraag niet goed hebben begrepen, hoor ik het wel.

Henk Klöpping, Molen van de Groote Polder, Slochteren
Teun

19-03-2018 14:38

De staartbalk:
Henk, Google Sipman Standerdmolen en je komt ongewtijfeld op die mooie, duidelijke tekening van Sipman uit die antwoord geeft op jouw vraag. Maar -aansluitend op de (ironische?) opmerking van Willem- :moet een Mio dat nou weten? Zijn er vragen, Henk, waarvan jij tegen een Mio zegt: maak je daar niet druk om! Dit onderwerp gaat (ver) buiten de lesstof / examenstof…?
@ Barend Zou het kunnen dat de staartbalk van een standermolen op gelijke manier is aangebracht als de staartbalk van een wipmolen?
De wipmolen is toch voortgekomen uit de standerdmolen?
Henk Klöpping

19-03-2018 20:26

@Teun: dank je, maar de verwijzing naar Sipman stond al in het documentje, kon je het documentje misschien niet openen? Hoe dan ook, inderdaad: de tekening van Sipman is een stuk duidelijker dan de tekening van Gerrit Pouw in het GVM boek.
En nee, ik zeg nooit tegen een leerling hij zich ergens niet druk over moet maken, dat is sterk demotiverend. Een leerling die vragen stelt toont daarmee ook zijn interesse en zijn wens om dingen te begrijpen. Dat ga ik uiteraard niet in de weg staan. Leerlingen moeten hun vragen in mijn ogen gewoon stellen en ik geef dan zo mogelijk antwoord. Soms - zoals nu - is het antwoord “ik weet het ook niet, maar ik zoek het uit”. Dat doe ik dan en het resultaat deel ik met mijn leerlingen. Maar ik zet de link dan ook maar even hier en vraag nog even na: vaak weten andere molenaars dingen die ik niet weet en zo leren we van alles van elkaar. En inderdaad, ik meld dat meestal wel iets als “maar voor het examen hoef je dit niet per sé te weten hoor”.
@Barend, we zijn volgende week op de standerd in Bourtange, dan gaan we dat eens goed bekijken. In het GVM materiaal werd het naar de zin van mijn leerling niet voldoende duidelijk - en dat was ik met hem eens.

Henk Klöpping, Molen van de Groote Polder, Slochteren
Jan

19-03-2018 23:49

Enkele voorbeelden:
https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Molen_Tot_Voordeel_en_Genoegen_zetel_met_slekken_1.jpg
https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Molen_Sint_Hubertusmolen_zetel_slekken_(1).jpg
https://commons.wikimedia.org/wiki/File:De_Korenbloem_Oploo_onderzetel.jpg
https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Doesburgermolen_zetel.jpg
https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Molen_standerdmolen_Moergestel,_trap_staart.jpg
https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Molen_De_Vlijt,_Geffen,_zetel.jpg
https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Molen_Nieuw_Leven,_Herveld_zetel_slekken.jpg
https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Den_Olden_Florus_zetel.jpg
https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Molen_Bockwindm%C3%BChle_Oppenwehe_(11).jpg
Fietsende

20-03-2018 09:56

En vergeet het schitterende boek niet: ‘De Standerdmolen’ door Erik Tijman, Jan Scheirs en Dick Zweers (uitgave 1994).
Niet alleen de ‘Wilhelmina’, maar ook ‘De Jonge Hendrik’ heeft een gewezen standerd als koningspil, in dit geval van omstreeks 1610! De haten voor de binnenste steekbanden zijn nog zichtbaar.
Fietsende

20-03-2018 19:30

Fietsende
En vergeet het schitterende boek niet: ‘De Standerdmolen’ door Erik Tijman, Jan Scheirs en Dick Zweers (uitgave 1994).
Niet alleen de ‘Wilhelmina’, maar ook ‘De Jonge Hendrik’ heeft een gewezen standerd als koningspil, in dit geval van omstreeks 1610! De haten voor de binnenste steekbanden zijn nog zichtbaar.

Pardon, haten moet gaten zijn….
Henk Klöpping

20-03-2018 20:13

@Jan: mooie foto's hoor, bedankt!

Henk Klöpping, Molen van de Groote Polder, Slochteren