Oppassen met wiggen door de droge zomer

Fietsende

31-07-2018 14:57

Afgelopen zondag was ik alleen op mijn molen aan het draaien. Opeens hoorde ik wat gebonk vanuit de kap. Van de stellingzolder naar de staart gezoefd en de molen onmiddelijk stilgezet. Blijkt dat er in de kap een paar wiggen van het bovenwiel los zaten. Ze zijn met een grote schroef in het boshout vastgezet, waarbij de wouterlatten ontbreken. Waarschijnlijk zijn sommige schroeven door de torsiewerking tussen het bovenwiel en de bovenas gebroken en eruit gevallen. Gelukkig geen zeilen voorgelegd, want er was Bft. 5. Hierna het gevlucht zo makkelijk vastgezet. Dat wordt de molenmaker roepen en de eigenaar op de hoogte gebracht. Maar ik wil geen schroeven en wél de wouterlatten hier hebben.
Toegegeven, ik heb even niet aan droge wiggen gedacht, maar toch vind ik dat dit een punt van aandacht is.
Fietsende

07-08-2018 19:52

Entreprise Kolham
koen van der maat

12-08-2018 19:39

Wiggen aanslaan kan iemand zelf toch wel doen? Wij hebben bij ons heel de aandrijving van de buil zelf weer werkend gekregen waarbij het een en ander in lood gelegd moest worden. Zo lang je maar weet waar je mee bezig bent en alles voorzichtig doet kan je alles wel zelf doen denk ik.

molenaar in opleiding op de Torenmolen te Gronsveld, Hompesche molen te Stevensweert en Zeldenrust in Zandhoven
Fietsende

13-08-2018 00:14

Kan niet, bij bijna alle kam- en staafwielen zijn de wiggen met zware torx-schroeven in het hout van de assen of spillen geschroefd zonder wouterlatjes. De torx-schroevendraaier aan m'n boormachine gebroken…. Het bovenwiel is behoorlijk ontregeld en naar achteren verzakt, grijpt te diep in de bonkelaar. Bij het spoorwiel kon ik een kartonnen vel tussen de wiggen en kruisarmen bewegen. Verder is de penbalk ook los tussen de voeghouten. Het gaat om een nieuwe molen waarvan het hout nog erg werkt. Op de askop kon ik aan de spitijzers rammelen. Heb aan de MSMOG gevraagd de molenmaker te verwittigen, maar de “pot” voor 2018 is op…. Tot zolang kan ik niet meer draaien! Molen aan de ketting. Uitgezonderd 3½ velden rond gekruid wegens noodweer afgelopen donderdag.
=12pt

=12pt
karel

29-08-2018 11:32

Martin heeft wel een punt, denk ik. Die vastgeschroefde wiggen kunnen gaan zweven. Ze lijken vast te zitten, maar ze werken niet meer goed. Bij het vangen worden grote krachten op de schroeven uitgeoefend, die het daardoor uiteindelijk begeven. Dat is al op meerdere molens gebeurd, met (soms aanzienlijke) schade tot gevolg.
Henk Klöpping

29-08-2018 18:23

Waarom molenmakers zo duidelijk niet snappen dat wouterlatjes twee functies hebben is mij een raadsel. Men schijnt te denken dat het er om gaat dat die WIG op zijn plaats blijft, maar dat is helemaal niet zo. Het gaat er om dat het ding dat door de wig op zijn plaats gehouden wordt op zijn plaats blijft!
Ik vergeet nooit dat ik - ik was nog maar net molenaar - op de kapzolder van de molen van de Groote Polder met de molenmaker stond te praten over werk dat nog gedaan moest worden. Ik wees hem onder meer op de wiggen die de penbalk op zijn plaats houden, die hadden nog geen wouterlatjes. Wat schetst mijn verbazing: de vent grijpt een torx schroef (volgens mij ook nog van broos aluminium, in ieder geval dof grijs) en bedenkt zich niet en jaagt zonder boe of bah die schroef door de wig. “zo, die zit vast, nou klaar.” Ik heb er uiteraard wat van gezegd, maar dat hielp me niets, die man wist het gewoon beter.
Resultaat? Als de penbalk verschuift (of de wig verdroogt, dat kan ook nog) dan merk ik dat niet echt want “aan de wiggen voelen” heeft weinig zin. De hele penbalk kan er uit donderen (nou ja, bij wijze van spreken dan) maar die wig blijft zitten…
Weet iemand waarom molenmaker die rare gewoonte hebben aangeleerd? Is het misschien wel helemaal niet zo gek en heb ik gewoon ongelijk? Zo ja, leg het me dan uit, ik snap het niet. Of is het nou iets dat één bepaalde molenmaker doet - want volgens mij hebben Martin en ik het over dezelfde molenmaker? Komt het bij meer molens (met name niet in het noorden van het land) ook voor dat men dit zo doet?

Henk Klöpping, Molen van de Groote Polder, Slochteren
Mike

29-08-2018 20:30

als je een wig vast vijst is het géén wig meer maar een schuin oppervlak… ;-)
Lolke

29-08-2018 21:30

Op dit terrein ben ik nu echt een leek, maar toch waag ik me aan de volgende opmerking (die dus misschien vrij dom is, hoewel Mike volgens mij hetzelfde bedoelt): ik dacht dat de essentiële bedoeling, ofwel de eigenlijke functie van wiggen was dat ze bij problematische verandering van de toestand ter plekke (vervorming of krimp van het materiaal van het vastgewigde of van de wig zelf, met loszitten van het vastgewigde tot gevolg) ter oplossing van het probleem AANGESLAGEN konden worden, wat dus volkomen onmogelijk is als ze vastgeschroefd zijn! Ofwel, vastschroeven van wiggen maakt ze volkomen onbruikbaar voor het enige doel waarvoor ze aangebracht zijn!
Henk Klöpping

29-08-2018 21:58

Daarnaast, Lolke / Mike, is het zo dat de signaalfunctie er niet meer is. Een wig die los zit vraag om nadere inspectie van de situatie: WAAROM zit dat ding los? Krimp door droogte? Dan kun je hem aanslaan. Maar het kan ook best dat de boel aan het verzakken is, denk aan de penbalk, en dan kan het zijn dat de wig juist NIET moet worden aangeslagen, maar de penbalk terug gezet. In alle gevallen heb je niets aan een wig die is vastgeschroefd, meen ik.
Maar .. waarom doen die molenmakers / doet die molenmaker het dan? Onbegrip, onkunde - of iets dat wij dan weer niet snappen…?

Henk Klöpping, Molen van de Groote Polder, Slochteren
Mike

30-08-2018 20:31

Lolke
.. (die dus misschien vrij dom is, hoewel Mike volgens mij hetzelfde bedoelt) .. Ofwel, vastschroeven van wiggen maakt ze volkomen onbruikbaar voor het enige doel waarvoor ze aangebracht zijn!

Mijn reactie was inderdaad zó bedoeld. ;-)
Post was bewerkt op 30-08-2018 20:42 door Mike