Allereerst, zoals het hier wordt gezegd: “Veul haail en zegen!” - gelukkig nieuw jaar!
Karel, je stond - ik denk totaal onbedoeld - gelijk aan het begin van dit jaar 2019 met twee grote modderlaarzen in mijn open zenuw. Auw. Ja, inderdaad, de opleiding.
Wat een leerling wil is eenvoudig, en precies wat wij ook willen: die molen laten draaien!
Maar tegenwoordig krijgt hij of zij de sleutel van de molen pas als-ie - gemiddeld - 3 jaar lang is opgeleid, twee examens heeft gedaan en ondertussen zoveel onnodige ballast heeft opgedaan dat hij zelfs op dit molenprikbord mee kan praten. Mooi hoor. Maar wat gaat de poldermolenaar te Groningen DOEN met die kennis? Wat moet die nog met paltrokken, wippen, maalstoelen en watermolens? Wat doet die nog met wat hij of zij weet van oliemolens, zaagmolens, twaalf- en zestienkanten en zo voort? De meeste molenaars: niets. Ze kennen hun eigen molen meestal nog wel vrij aardig, daar kunnen ze op draaien en de rest is bij de meeste molenaars al heel snel vergeten. Maar je moet het wél allemaal “even” leren. Dat schrikt mensen af.
In mijn ogen omvat de opleiding momenteel te veel voor de meeste molenaars overbodig materiaal. Maar compleet is het ook niet: gek genoeg doet de opleiding dan weer NIETS aan dingen als “omgaan met gasten”, “betrekken van mensen bij de molen”, “fondsenwerving”, “archiefonderzoek”, “molenbestuur” etc. etc. - toch ook dingen die ook belangrijk zijn. Willekeur regeert. In Groningen is de helft van de molens zelfzwichter, maar iedereen moet leren zeiltjes voorleggen. En tout molinarisch Nederland weet wat een dekkerlager is, maar .. wie heeft er ook één in zijn molen? En zo voort.
Ik denk daarom dat - maar dat weten jullie al van me - modulair onderwijs moet worden geïntroduceerd, met doel: “zo snel verantwoord mogelijk is de leerlingen zelfstandig met de molen laten werken”. En dat is in mijn ogen eerder binnen een half jaar dan binnen 3 jaar. En ja, dan kan het maar zo zijn dat er mensen zijn die dan niet verder gaan dan leren werken met één molen(type). Bijvoorbeeld: alleen een poldermolen met zelfzwichting. Hoeven nooit te leren over zeilvoering, dat doet dat ding helemaal vanzelf, o wonder der techniek! Die zelfzwichter draait dan wel regelmatig. En de man of vrouw die hem draait zal er evenzogoed plezier in hebben en helpt zo het molenbestand in stand te houden. Mogelijk gaat hij of zijn dan wel verder en leert ook andere typen kennen en bedienen. Maar zelfs als niet: er draait dan een molen die nu stilstaat.
Anderzijds kun je met modulair onderwijs nog steeds dezelfde dingen leren die we nu moeten leren - en meer! Maar dan alleen voor die mensen die er ook iets mee gaan DOEN.
Afijn, de oplossing voor al uw problemen, inclusief het herstellen van de wereldvrede volgens mij :-) is dus modulair onderwijs. Zo lang we dat niet hebben gaat het geriatrisch gehalte in de molenwereld omhoog en het aantal molens dat regelmatig draait omlaag. Don't shoot the messenger.
Henk Klöpping, Molen van de Groote Polder, Slochteren