molen.startpagina.nl

Watertoren Soestdijk

  • Anonymous avatar

    Quistnix

    Ja, Jan van der Heyden was een tijdgenoot en een beroemd persoon in zijn tijd, dus de kennis over pompen was zeker aanwezig. Toch vind ik 10 meter hoogteverschil een hele prestatie voor die tijd.

    Ik betwijfel of de uitleg over het groeien van de bomen en de verbouwing juist is. Ik denk dat de mogelijkheid de toren als rosmolen te gebruiken al vanaf het begin aanwezig is geweest om ook op windstille dagen de feestjes van de hoogwaardigheidsbekleders luister bij te zetten met een spuitende fontein. Ik denk wel dat de rosmolen steeds belangrijker werd ten opzichte van de windmolen en dat die om die reden is verwijderd nadat de bomen hoger waren gegroeid.

    Een watertoren moet het altijd al zijn geweest. Die constructies bestonden al langer. De nieuwigheid zat hem in de combinatie watertoren / windmolen.

    Maar zonder bronnen kan ik niet veel meer zinnigs zeggen.

    Quistnix

  • Anonymous avatar

    Jacob Dekker

    Even twee zaken rechtzetten.

    Allereerst wil ik even opmerken, dat zuigerpompen in serie, aangedreven door waterraderen al in 1684 gebouwd zijn. Zie daarvoor:

    http://en.wikipedia.org/wiki/Machine_de_Marly

    Deze pompen overwonnen een hoogteverschil van maar liefst 162 meter!

    Verder kan opvoerhoogte onderscheiden worden in zuighoogte en pershoogte. Een zuighoogte van 10 meter behoort tot de onmogelijkheden, daar deze berekend wordt uit de luchtdruk in meters waterkolom minus alle weerstanden aan zuigzijde van de pomp. Daar de luchtdruk alleen al gemiddeld 10 m WK bedraagt is dus een zuighoogte van 10 meter niet mogelijk.

    De pershoogte is gelijk aan het hoogteverschil plus alle persweerstanden.

    Een pershoogte van 10 meter was ook al in 1680 mogelijk, zeker omdat we daarbij van een persdruk spreken van ongeveer 1 bar, wat heus zoveel niet is. De brandspuiten van die tijd haalden dat makkelijk!

    jAAp

  • Anonymous avatar

    Johan van Dijk

    De ijskelder is elders in het park van Soestdijk te vinden, bovenop deze kunstmatige heuvel is een prieeltje gebouwd met een bankje waarop vroeger de leden van de koninklijke familie een mooi uitzicht hadden over de tuinen en het paleis. Nu kan het publiek daar zitten en kon ondergetekende daar geheel op z'n Prins Bernhards een sigaartje roken…

  • Anonymous avatar

    Martin E. van Doornik

    ZKH Prins Berhard was een pijproker! Ik ben vlakbij paleis Soestdijk geboren en opgegroeid en een broer van m'n opa van vaders kant was huismeester op Drakensteyn in Lage Vuursche. Enkele antieke voorwerpen uit dit kasteel bevinden zich hier in mijn huis, zoals een wortelnotenhouten porseleinkast en een 17e eeuwse Delft-Blauws wandbord.

  • Anonymous avatar

    Johan van Dijk

    Met molens heeft het natuurlijk weinig meer te maken, maar naast pijp rookte prins Bernhard weldegelijk sigaren. Tijdens de rondleiding door het paleis laat de gids de kast zien waarin speciale dozen met sigaren voor de prins werden bewaard. Bij de rondleiding kom je ook door de (leeggehaalde) werkkamer van de prins. Het behang is grotendeels vervangen, men heeft echter een origineel stukje achter een gordijn laten zitten, compleet ‘verbruind’ door de rook. Al leeft de prins ruim vier jaar niet meer, de kamer ruikt altijd nog enigzins rokerig…

  • Anonymous avatar

    Barend Zinkweg

    In nummer 29 van Molinologie, tijdschrift voor molenstudie van TIMS - Nederland en Vlaanderen staat het artikel “Pompen of verdrogen, watermolens op Nederlandse buitenplaatsen”, 8 pagina's, geschreven door Martin van den Broeke. Daarin wordt ook geschreven over de Soestdijkse molen met een gravure hiervan uit circa 1695.

  • Anonymous avatar

    Jerry Vondeling

    Beste Quistnix,

    Ik beweer ook niet dat de rosmolen pas na het verwijderen van de windmolen is gebouwd, ik ben ook van mening dat de rosmolen er al direct vanaf het begin aanwezig is geweest om de fontijn bij windstil weer te laten spuiten. Maar mijns insziens is de toren na de afbraak van de molen omgebouwd tot watertoren met machinale pompen, daarbij maak ik het onderscheid van pompmolen/watertoren.

    Hierbij een tekening van de pompmolen en een bouwtekening om het molenrestant om te bouwen tot watertoren uit één van de boeken van mw. Coppens

    Groeten,

    Jerry

  • Anonymous avatar

    Paul Groen

    De watertoren op Soestdijk is inderdaad razend interessant. De stutten en de gaten in de vloer vielen me ook al op. Het leken me doorvoerbuizen naar fonteinen, maar dat zou betekenen dat er zes fonteinen waren. Van het gebruik van de buizen voor een kettingpomp heb ik geen sporen gezien.

    Glaciere is (meen ik) ook een ander woord voor vitrinekast. Het is goed mogelijk dat hier een fraai gedeelte van het pompwerk heeft gezeten.

    Maar ook ik kwam niet verder. Niet alleen vanwege die keurige dame aan de balie, maar ook vanwege die andere keurige dame, mijn moeder, die graag in de paleistuinen wilde flaneren.

    Groeten,

    Paul

  • Anonymous avatar

    Quistnix

    Beste Jerry,

    De afbeeldingen zijn verhelderend. De toren heeft als ik het goed begrepen heb, drie verbouwingsfasen gekend: hij is opgeleverd als gecombineerde wind- en rosmolen, met een waterreservoir om druk op de fonteinen te krijgen. Naderhand is de windmolen verwijderd, weer later is de rosmolen vervangen door een stoommachine en tenslotte is alles uitgebroken en bleef alleen maar een watertoren over met daaronder een ruimte die voor van alles is benut.

    Groet,

    Quistnix

  • Anonymous avatar

    Andreas de Vos

    Als je de tekening met molen, de onderste tekening van de toren met puntdak en de foto (gevonden via de link naar wikipedia) van de huidige toestand bekijkt:

    Dan valt me op dat de aanbouw dezelfde rand heeft als de toren zelf. Het lijkt aannemelijk dat beide delen die kraagrand altijd hebben gehad, of in ieder geval vanaf hetzelfde moment.

    In ieder geval: bovenop de toren (met plat dak) heeft eerst een molentje gestaan, vervolgens is dat vervangen door het puntdak en nu is het een plat dak. Hoe dan ook, voor de afmetingen van het reservoir hoeft het niet uit te maken. Het hoge puntdak staat wel toe dat er een hoger reservoir geplaatst kan worden, wat dus meer waterduk levert (meer meters waterkolom). Of dat ook het geval is geweest kun je zo niet zeggen natuurlijk.

    Voor waterdruk maakt de wijdte van het reservoir niet uit. Wel bepaalt het in welke mate het niveau zakt (of stijgt) als de toevoer en afvoer niet in evenwicht zijn. Voor elke liter die je toe of afvoert varieert het niveau in een breed reservoir minder dan in een smalle.

    Groetsels,

    Andreas de Vos