wiggen van heklatten.

  • Andreas de Vos

    Ik merk dat ik op De Eendracht te Alkmaar elk jaar wel de hekwiggen een keer moet aanslaan. Het komt dan voor dat alles zo los zit dat een groot deel van de ophekking in de roe kan bewegen (vooral draaien, als je bij de achterzoom duwt/trekt). Blijkbaar droogt in droge perioden het hele spul zo uit dat met name de hekstokken flink dunner worden (da's veel meer hout dan een wiggetje). Thuis op de Sluis komt dat wat minder vaak voor.

    Om nou te zeggen dat wiggen en hekkens van de Eendracht slecht zijn (gestoken 1999-2000)….

    Over die tip van het in de olie weken van de wiggen tegen het uitdrogen: kwa krimpen van het hout van de wig zal dat minder merkbaar zijn dan het krimpen van een hekstok. Misschien dat de wiggen wel minder bros worden na verloop van tijd, zodat bij aanslaan die dingen minder snel scheuren?

    Groetsels,

    Andreas de Vos

  • Tom Blaak

    Hoi Willem,

    In Rijsoord zet ik alleen met langdurig sterk drogend weer de wiggetjes wel eens opnieuw vast . Ik heb ook geleerd om de spijkertjes ervoor te slaan zodra je die wig stevig genoeg heb aangehaald en dan de kop van de spijker om te slaan met de kop in t hout, zodat de spijker niet kan schuiven. Nooit problemen mee en uitvallende wiggetjes heb ik zelden last van, of het moet een weggerotte wig zijn maar daar let ik meestal goed op en vervang deze bijtijds door een nieuwe.

    Wanneer het een keertje voor een korte tijd droog weer is ( zoals gebruikelijk in Nederland) en er zit een wig wat lossig doe ik er niks aan, zodra er weer vocht in de lucht komt zet de wig weer weer uit en gaat zich weer vastzetten.

    Wat betreft slijtage van de zeilen, hier heb ik daar geen last van dat zeil schuurt bij onze molen echt niet langs die spijkertjes heb ik het idee, ik denk dat dit eerder het geval is bij wiggetjes waarbij t spijkertje door t hout is geslagen en de kop vd spijker welke boven de wig uitsteekt een grotere boosdoener is, al denk ik dat het dan nog meevalt.

    Groet,

    Tom

  • Martin E. van Doornik

    Geef mij maar de hekbussen die door de roede zitten. Hierbij zijn de hekwiggetjes overbodig. Is onder andere te zien in de film Stoere Werkers bij het steken van de roede in de Bökkers Molen van Olst.

  • Andre Koopal

    Je bedoelt die bussen waardoor het hout verstikt en niet kan drogen, zodat je heklatten een stuk minder lang meegaan. Dan heb ik liever wiggetjes …

    Groetjes,

    Andre

  • Willem Bever

    Juist, André, je bent me een slag voor maar zo denk ik ook over die hekbussen.

    Op de Ondermolen van Aarlanderveen zaten tot een paar jaar geleden ook hekbussen in de uit 1970 daterende Bremer roeden.

    Ook hier zaten de hekscheien, of hekstokken er door hun tapsheid klem ingeslagen, dus zonder wiggetjes.

    Het nadeel van dit systeem, vind ik althans, is dat de eventuele oneffenheden in de hekgaten een bult of golf in de zeeg van het hekwerk geeft, welke je er met wiggetjes eruit zou krijgen door enkele wiggetjes op de andere kant van de hekstokken te zetten.

    Ook een nadeel van dit systeem is , zoals André al opmerkte het verstikken van de hekstokken.

    Toen een paar jaar geleden het hekwerk op de Aarlanderveense Ondermolen aan vervanging toe was, zijn de hekbussen (wat daar nog van over was) verwijderd, en zijn de nieuwe hekstokken een fractie dunner gemaakt zodat het nu met wiggetjes zit.

    Ook een nadeel van bussen vind ik dat er onder de omgezette randen aan de buitenkant van de roe vaak roestvorming optreed.

    Vroeger toen het dik in de koolteer stond was dat niet zo'n probleem, maar tegenwoordig met de z g n ‘roestwerende’ verven…….

    Overigens werden vrijwel alle Potroeden vroeger algeleverd met hekbussen.

    In het Potarchief kom je bij heel veel bestellijsten van roeden tegen dat er b v busijzer no 6 werd gebruikt.

    Omdat de hekbussen maar een beperkte levensduur hadden kom je heden ten dage nauwelijks Potroeden meer tegen met hekbussen, als je tenminste nog Potroeden tegenkomt.

    Groet van de Bever.

  • Rob Simons

    In België worden er volgens mij nog steeds hek- of scheibussen geplaatst in de (meestal geklonken) roeien.

    Ook bij de Derckxroeien zie je ze soms.

    Nog een nadeel van de hekbussen is dat de zeeg niet gewijzigd kan worden als er ‘ladders’ aan je molen hangen, zodat we nog 20 moeten wachten eer we daar iets aan kunnen doen…

    Groeten,

    Rob

  • Jan Hofstra

    Als een houten roede krimpt door de droogte wordt het hekgat dan kleiner of groter?

  • Martin E. van Doornik

    Met hekbussen kan je de zeeg wél wijzigen. Gewoon een dun puntje uit de heklat zagen en aan de andere kant weer lijmen…. Ik heb vele jaren lang op molens gedraaid met hekbussen in de roeden. Nog nooit een rotte plek in de heklatten aangetroffen. De bussen zijn gegalvaniseerd.