Als je op oude foto's van vooral poldermolens kijkt, zie je het wiekenkruis negen van de tien keer overhek staan met de buitenroe komend. Ik dacht dat het in Aarlanderveen nog steeds zo wordt gedaan. Wat is hier de reden van? Zit er een praktische gedachte achter? Wat ik wel weet is dat in de Zaan overhek met de binnenroe komend ‘poepenkruis’ wordt genoemd.
Groeten, Rob (die overhek met de binnenroe voor toch écht mooier vindt staan).
Hoi Rob,
Van wijlen molenaar Jan Hoogendoorn in Woerden leerde ik destijds om zaterdagsavonds de molen overhek te zetten met de buitenroed komend. Want, zei hij, de buitenroed gaat vóór. Die geeft de toon aan bedoelde hij. Bij rouw of vreugde is het ook de buitenroed die boven staat. Je zeilt als eerste een binnenroed-end op, maar zwicht als eerste een eind van de buitenroed.
Van een echt praktische overweging weet ik niet. Dit was in mijn ogen een Leidmotief omdat je er een moet hebben. Ik kreeg de sterke indruk dat deze wijze van doen zeer oude papieren had.
Overigens vond Jan Hoogendoorn dat een poldermolen nooit overhek kon staan, hoogstens in het kruis. Zo'n molen had immers geen (balie-)hek!
Groet en God Bless!
Pandsel
Nee, echt niet! De binnenroe ‘op komme’ is poepenkruis en dat doe je niet, ook niet als je de molen tussendoor voor tien minuten overhek stil zet.
Maar een molen overhek voor langere tijd wegzetten is bij mij ongebruikelijk, sterker nog: ik heb dat nog nooit gedaan en wat mij betreft blijft dat zo. Het zou pas anders worden als ik in of naast een molen zou wonen en die zo nodig - met de buitenroe op komme! - overhek zou willen of moeten zetten.
Groet,
Leo
Pandsel Schreef:
——————————————————-
> (…) met de buitenroed komend. Want, zei hij, de buitenroed gaat vóór. Die geeft de toon aan bedoelde hij. Bij rouw of
> vreugde is het ook de buitenroed die boven staat. Je zeilt als eerste een binnenroed-end op, maar zwicht als eerste een
> eind van de buitenroed. Van een echt praktische overweging weet ik niet.
>
Onduidelijk is mij hoe je als eerste een zeil voor een eind van de binnenroede legt als de buitenroede, bij een molen die niet vierkant staat, komend is. Je laat, als je gaat malen, toch niet eerst het eind van de buitenroede voorbij gaan om daarna zeil voor het eind van de binnenroede te kunnen leggen? In mijn ogen is dat tijdverspilling.
Het als eerste zwichten van de buitenroede is omdat de molen dan rustiger loopt doordat het koppel (moment) van de windvlagen op de binnenroede kleiner is dan op de buitenroede. Bij een molen die niets doet zul je daar evenwel niets tot nauwelijks iets van merken. Hoe zwaarder een molen het echter heeft hoe eerder en meer je het merkt.
Dat veel molens met een eind van de buitenroede komend in het kruis staan heeft, mijns inziens, alles met de lig- en wigzijden van het askop en de roeden te maken. D.w.z. om de roeden op de ligzijden te laten liggen en niet op de wingzij(den) om indrukken van de wiggen door het gewicht van de roeden en daardoor losraken van de roeden te voorkomen. Zie o.a. ook wat Willem Bever in de discussie “Overhek in vroeger tijden” hierover schrijft.
Rob, ik vrees dat je geheugen je nu even in de steek heeft gelaten, ook al is het wel al bijna vier jaar geleden dat je eveneens een draad over precies hetzelfde onderwerp startte, en daarmee een discussie met antwoorden op je vraag. Zelfs je formulering was bijna identiek!
Als ik naar oude opnamen van windmolens kijk valt mij op dat vooral de poldermolens overhek werden gezet met de buitenroede komend (dan heb ik het even niet over de Noord-Hollandse binnenkruiers). Zat daar een bijzondere gedachte achter of was het gewoon hoe het uitkwam? Ik denk zelf het eerste, maar wélke gedachte zat er aan vast? Weet iemand dat? Ik vind het logischer de binnenroe komend te zetten.
Als je op oude foto's van vooral poldermolens kijkt, zie je het wiekenkruis negen van de tien keer overhek staan met de buitenroe komend. Ik dacht dat het in Aarlanderveen nog steeds zo wordt gedaan. Wat is hier de reden van? Zit er een praktische gedachte achter? Wat ik wel weet is dat in de Zaan overhek met de binnenroe komend ‘poepenkruis’ wordt genoemd.
Groeten, Rob (die overhek met de binnenroe voor toch écht mooier vindt staan).
http://www.rijnmond.nl/programmas/jack-kerklaan/berichten/03-06-2014/herkingse-molen-de-dankbaarheid-gekortwiekt
In Herkingen kan het tijdelijk even niet…. Laten we hopen dat de stichting snel geld vindt voor een nieuwe roede. Moet die gezien de ligging op het eiland verzinkt en in deelbare vorm geleverd worden?
Doorzoek het forum
Zoeken met Startpagina
Startpagina Thema's