Ophogen molen Spijkenisse peperdure klus

Redactie Molenprikbord

10-02-2009 17:09

SPIJKENISSE - Het ophogen van de monumentale molen Nooit Gedacht in het Spijkenisser centrum wordt een peperdure klus. De gemeente betaalt molenaar Jan van Kranenburg hiervoor bijna een miljoen euro. De tilklus start waarschijnlijk volgende maand al.
De gemeente is er veel aan gelegen dat de molen zeven meter wordt opgehoogd, omdat zij hoogbouw in de omgeving wil neerzetten. De provincie heeft met de geplande nieuwbouw ingestemd, onder de voorwaarde dat de molen de lucht ingaat. Alleen dan verliest hij zijn windrecht niet en kunnen de wieken ongestoord blijven draaien.
De Rijksdienst voor Archeologie, Cultuurlandschap en Monumenten vindt de zeven meter ophoging te gortig. De dienst wil als het karwei is afgerond, bekijken of de korenmolen nog wel als monument mag worden aangemerkt. Mocht Nooit Gedacht zijn monumentenstatus verliezen, dan moet daar ook niet te somber over worden gedaan, vindt wethouder Gert Jan ‘t Hart. ,,Het rijk betaalt in dat geval geen subsidie voor onderhoud aan de molen meer, maar het gaat om een paar duizend euro per jaar. Wij betalen dat bedrag dan wel zelf aan de molenaar.’'
Voor de ophoogklus is molenmaker Wim Herrewijnen in de arm genomen.
De molen wordt eerst op begane-grondhoogte losgezaagd. Vervolgens wordt er een stalen frame omheengeplaatst en wordt het 300 ton wegende gevaarte, dat op levensgrote schroeven leunt, steeds een beetje verder omhoog getild. Als de molen zeven meter hoog hangt, wordt er een betonnen romp onder gestort. Het ophogen van de monumentale molen Nooit Gedacht in het Spijkenisser centrum wordt een peperdure klus. De gemeente betaalt molenaar Jan van Kranenburg hiervoor bijna een miljoen euro. De tilklus start waarschijnlijk volgende maand al.
Bron: AD Rotterdam
Rob Pols

10-02-2009 19:19

Ik zat het bewuste artikeltje net te lezen in het AD-Nieuwe Waterweg. Bij het stukje staat ook een montagefoto van hoe het er uit moet gaan zien. Er schoot onmiddellijk een beeld van een molen door mijn hoofd die niet ver van Spijkenisse stond: 't Hert in Rhoon (maar dan niet scheef!).
Succes alvast, Willem. Het zal geen makkelijk klusje worden. Wat ik me afvraag is hoe dat woonhuisje dat tegen de molen staat aangebouwd het zal houden.
Erg jammer dat deze molen zo uit z'n verband getrokken gaat worden. Blijkbaar geeft de gemeente Spijkenisse niet zo veel om de authenticiteit van de zeer weinige monumenten die het al bezit!
Groeten, Rob (die gezien de korte afstand Vlaardingen-Spijkenisse vast wel een keer die kant opkomt als het werk in volle gang is).
Tom Blaak

10-02-2009 20:59

Ha Rob,
Ja qua hoogte komt hij denk ik aardig overeen met de Rhoonse molen. Ik ben ook erg benieuwd hoe het eruit zal gaan zien, ook met het bijgebouw waar vroeger de dierenwinkel in zat.
Ik wens Wim heel veel succes bij deze mega klus.
Groet,
Tom
Peter van Kuik

10-02-2009 21:49

Ik vind het standpunt van RACM opmerkelijk en ook verontrustend. Het is toch neem ik aan alleen maar mogelijk om de molen te verhogen als RACM dat heeft goedgekeurd? Of heeft de RACM het in het verleden goedgekeurd maar is nu van mening gewijzigd en schrapt vervolgens de molen mogelijk van de rijkslijst in het kader van bezuinigingen. Kan dat dan zomaar?
Ik ben persoonlijk niet gelukkig met zo'n verhoging omdat het karakter van de molen verloren gaat. Echter de complete molen wordt omhoog gebracht en aangezien eigenlijk alleen de molen en niet de omgeving is beschermd en de molen zelf blijft zoals die is, is het vreemd dat deze plotseling geen monument meer zou zijn. Als dat zo is zou de omgeving dus bij de bescherming moeten horen, maar dat is in Nederland niet zo, zie ook de discussie Jurgens.
Juridisch lijkt het mij een nogal vreemd verhaal, maar als het doorgaat moeten veel moleneigenaren zich zorgen gaan maken. Molens die in het verleden onder gezag van RDMZ te rigoreus zijn vernieuwd of veranderd kunnen dan nu door de voortzetting van diezelfde dienst van de lijst worden geschrapt, vooral omdat die dienst zelf heeft verzuimd om op historische waarde te letten.
Bart Hoofs

10-02-2009 22:00

Als je het artikel goed leest merk je al de eerste tekenen van de discussie of invloed van Bazelmans…
De RACM vindt 7 meter te gortig en beziet of na de verhoging de molen nog wel monumentenstatus heeft. Ongelofelijk!!! We kennen hier in de buurt boerderijen die totaal verkwanseld zijn en op de monumentenlijst blijven staan. Molenrompen met weinig waarde of nieuwe molens die toch die status kregen. Is dit een antwoord van de RACM op de inzet van de particuliere moleneigenaar Van Kranenburg en de gemeente die daarvoor toch maar 1.000.000 euro voteert?
Wat doet de RACM zelf om de eigenaar te helpen bij zijn biotoopproblemen?
Is dit het eerste project wat valt onder de nieuwe ideeen om zeer terughoudend te zijn met verplaatsen van molens?
Als straf omdat zijn biotoop ongewenst wordt bedorven krijgt Jan van Kranenburg mogelijk geen subsidie meer van de Rijksdienst? Als dat zo is dan is daar het laatste woord nog niet over gezegd. We zullen als molenveld heel goed in de gaten moeten houden wat Bazelmans allemaal in petto heeft. Ook z on regeling die we lezen in Molens: “molens moeten geen topprestatie meer leveren” en ook zijn bedenkingen bij de draaipremieregeling. Ik ben dan ook blij dat onze voorzitter (Theun Vellinga) vragen hierover stelde op de molencontactdag van DHM. Zo hoort het als voorman van het Gilde die bekend staat als een club van enthousiaste molenaars die voor een groot deel ervoor hebben gezorgd dat de molens en molenaarsambacht in stand zijn gehouden.
Zorgelijk is het dat een melding gedaan aan de RACM omtrent slopen van een binnenwerk van een Brabantse molen nimmer beantwoord werd. Daar kan je gewoon boos over worden.
Ik wens Jan van Kranenburg veel vernuft en volharding en we zullen de zaak aandachtig volgen.
Nico Jurgens

10-02-2009 22:30

De RDMZ heeft mij 15 jaar geleden al verteld dat het beleid radicaal zou gaan veranderen. Het is dus niet verbazingwekkend dat de bakens verzet worden, het is alleen verbazingwekkend dat de Rijksdienst daar zo lang mee gewacht heeft.
Overigens mag verwacht worden dat dezelfde discussie gaat spelen of al speelt bij alle andere categorieën monumenten. Er staan immers nog duizenden minder verkwanselde objecten te wachten op bescherming. Bij boerderijen kun je verkwanselde objecten afvoeren en hun plaats laten innemen door minder verkwanselde exemplaren (ook maar in beperkte mate, maar het kan nog). Bij molens gaat dat niet doordat alle oude molens al beschermd zijn. Doordat het molenbehoud altijd erg bevoorrecht is, lijkt het nu ten onrechte alsof het nieuwe beleid daar het meest fnuikend is. Maar hoe moeten we de instandhouding betalen van het dubbele aantal monumenten in een krimpende economie? Wie daar een oplossing voor heeft mag op een vorstelijk onthaal bij de RACM en alle organisaties op het gebied van het cultureel erfgoed rekenen.
Intussen maar gewoon zuinig zijn op het cultureel erfgoed.
Groeten, Nico
Andreas de Vos

10-02-2009 23:20

Het blijft een rare business die monumentenzorg.
Je zet objecten op een monumentenlijst om ze te behouden. Als monument te beschermen tegen aantasting. Inclusief een instandhoudingsplicht voor de eigenaar.
Iemand die zijn monument wil restaureren wordt aan alle kanten besnuffeld, beoordeeld, bijgestaan (ook op manieren die minder goed voor het monumentale zijn dan je denken zou). Er kan van alles, er kan van alles niet. Net hoe de pet op dat moment staat.
Er zijn monumenten (molens) op de lijst geplaatst. Zonder omschrijving van interessante of belangrijke zaken/onderdelen die deel van het monument zijn of zouden moeten zijn. Dat is er dan vaak uit gesloopt. Toch blijft het monument zijn status houden. Logisch, want het gaat om het object (de molen) niet om de rest erin. (Zal vast niet altijd het geval zijn, maar is ook niet altijd niet het geval).
Instandhoudingsplicht, maar een eigenaar die geen ene rotmoer aan onderhoud uitvoert en zijn monument (molen) in 25 jaar totaal naar de filistijnen laat vervallen, kan allemaal. Wordt over gemopperd, maar er gebeurd niks.
Als iemand in een restauratie een oude balk die zo ongeveer van ellende uit elkaar valt wil vervangen door 1 nieuwe van dezelfde houtsoort, op dezelfde manier gemonteerd als daarvoor, dan moet er of heel veel giethars in die oude om hem te “behouden” of de nieuwe moet maar van billinga of een andere wezensvreemde hardhoutsoort worden, want dat is “beter”.
Allemaal monumentenzorg. En dan ineens gaat er gezegd worden: nou, die kan wel van de lijst af, niks meer van historische waarde van over.
Aan de andere kant zijn er “historische” boerderijen die totaal naar de filistijnen zijn gerestaureerd (tijdje geleden nog ergens een voorbeeld in Staphorst). Alle muren opnieuw opgemetseld, veel te strak. Alle kozijnen vervangen door aluminium systeemkozijnen. Woning en bedrijfsgedeelte omgebouwd tot dubbele woning zodat pa en moe op hun oude dag een eigen woning inpandig hebben en het gezin van 1 van de kids in het andere deel de rest bewoont. Op zich natuurlijk niks mis mee, maar van het monument is niet veel over, maar de status is gebleven en iedereen (incl. monumentenzorg als ik dat artikel mag geloven) is beretrots dat ze zo'n oud boerderijtje met behoud van monumentale waarde hebben kunnen behouden met een nieuwe bestemming… Jaja.
Op het totaal aantal monumenten in Nederland (hoeveel?) zijn er maar 1000-1200 molens. Een druppel op een gloeiende plaat vergeleken met het totale aantal, zeker gezien het aantal andere monumenten dat er nog bij gaat komen. Gaan dan alle oudere monumenten afgevoerd worden?
Bewaren voor het nageslacht, tot iemand zomaar ff bedenkt dat het voor die en die en die ineens niet meer hoeft?
Wat is dan uiteindelijk de zin van het tot monument bestempelen?
Ik zal wel gek zijn…
Groetsels,
Andreas de Vos
Peter van Kuik

10-02-2009 23:27

Waarom is bescherming hard gekoppeld aan subsidiering en moet bij gebrek aan geld het aantal beschermde objecten verminderd worden? Zoals vaak is de oveheid niet in staat om pragmatisch met geld om te gaan.
Als je bij gebrek aan geld prioriteiten gesteld worden zodat tenminste historische waarden behouden blijven dan snap ik dat nog. Maar een deel van de molens van de lijst afvoeren waardoor ze geheel vogelvrij worden is een eigenaardige ontwikkeling. Vooral omdat diezelfde molens met financiele steun en vaak onder leiding van dezelfde dienst verkwanseld zijn.
In de toekenning van restuaratiegelden zie ik echter weinig prioriteit voor historisch behoud en wordt het geld toegekend aan degenen die een grote stichting of een goed adviesburo achter zich hebben en vooral een gemeente en provincie die meebetaald.
Het toekennen van subsidie aan de molenromp van Maasbommel afgelopen najaar is helemaal vreemd in dit kader. Deze romp is als enig overgebleven stenen dijkgrondzeiler in dit gebied een uniek exemplaar van een vroeger veel voorkomend molentype. De restauratie waarin RACM bijdraagt voorziet echter in het verhogen tot stellingmolen, waardoor de unieke waarde verloren gaat. Is dit dan een soort afkoopregeling? We geven je een keer geld om je molen zodanig te verbouwen dat deze na die tijd van de lijst af kan?
Andreas de Vos

10-02-2009 23:30

Oh ja, ik had geld in het onderwerp staan, maar ff vergeten.
In deze tijd is het heel normaal als een zeker percentage van het bedrag voor een bouwproject moet worden bestemd voor een of andere vorm van cultuur. Meestal een kunstwerk.
Waarom niet zo'n bedrag laten bestemmen voor een monumentenfonds?
Het komt geregeld voor dat (grote) ondernemingen van de Mededingingsautoriteit een boete opgelegd krijgt wegens kartelvorming of ongeoorloofde afspraken. Dat gaat om miljoenen!!!!
Doe mij ff 5% van zulke boetes en je hoort me niet meer. Maar doe nou eens een percentage (de helft bijvoorbeeld) in bijvoorbeeld een monumentenfonds. Dat brengt zoveel geld op.
Ter illustratie: Shell in 2006. Eerst een boete van 108 miljoen, daarna nog een van 256 miljoen. De kwartaalwinst van Shell lag toen op 6,32-6,9 miljard (!!!!!) per kwartaal, ik meen dat men in 2006 in totaal 28 miljard winst heeft genoteerd. Zulke boetes zijn niet leuk (beetje genant zeg maar) maar het blijft geneuzel achter de komma.
Wat ik zeggen wil: van 108 miljoen kun je heel wat molens onderhouden. En Shell is echt de enige niet die wel eens een boete krijgt die in de miljoenen loopt.
Hoezo er is geen geld?
Groetsels,
Andreas de Vos
Bart Hoofs

10-02-2009 23:57

Een heel helder en goed betoog mijns inziens. Is het niet de RACM die zelf verantwoordelijk is voor veel zaken door het gevoerde of niet gevoerde beleid?
Het is inderdaad opvallend dat sommige rijksmonumenten staan te vervallen en waar een liefhebber melding van maakt bij de dienst maar men nooit actie onderneemt. Het ligt dan ineens heel moeilijk.
De RACM zou andere belangenclubs zoals vrijwilligers meer moeten zien als partners in behoud van monumenten in plaats van die andere rol. Maar goed daar hoop ik dat MoMo zorg draagt voor een klantvriendelijker beleid in deze. Wij allen uit het veld zijn tenslotte toch “klanten”?

Ophogen molen Spijkenisse peperdure klus

Redactie Molenprikbord

Rob Pols

Tom Blaak

Peter van Kuik

Bart Hoofs

Nico Jurgens

Andreas de Vos

Peter van Kuik

Andreas de Vos

Bart Hoofs