Herbestemmen van monumenten

  • Justin van den Heuvel

    Nu moet ik toch echt even ‘mijn’ molen en onze stichting verdedigen, Piet.

    Geld binnen harken is echt niet het doel. Er is wel een nuttige functie gegeven aan ruimte die

    anders loos was gebleven. De molen is NIET aangetast. De oorspronkelijke indeling (van de voormalige

    woning) is in tact gebleven. Er staan nu alleen kantoormeubelen ipv een bed of een salontafel om maar wat te noemen.

    In de vergaderruimte is zelfs de originele schouw nog aanwezig!

    De herbestemming beperkt zich tot de onderbouw. Boven de stelling is de molen, op een bescheiden koffiehokje na,

    ongewijzigd. Als ik wil, kan er gewoon nog gemalen worden en ook luien gaat zonder problemen.

    Een bedrijfsverzamelgebouw hoort op een bedrijventerrein thuis, en niet in een monumentale molen.

    Laat de molen nu precies aan de rand van een bedrijventerrein staan! Niet één pand dat boven de stelling uit komt.

    Op je laatste alinea ga ik maar niet in…

  • Piet Groot

    Zo ongeveer mijn hele leven ben ik geïnteresseerd in molens en met molens bezig.

    Veel molens ken ik nog uit de tijd dat ze nog volop in bedrijf waren.

    Een molen een andere bestemming geven gaat ALTIJD ten koste van de monumentale waarde.

    Het originele binnenwerk met interieur compleet houden gaat NOOIT ten koste van het monument; dus breng geen wezensvreemde wijzigingen of aanvullingen aan.

    Ongetwijfeld zullen molens op de Monumentenlijst in de toekomst geclassificeerd worden op basis van hun origineel zijn.

    En waar denk je dat herbestemde molens, met alle aanpassing voor hun nieuwe functie, op de lijst terecht komen?

    En wanneer je echt wil weten hoeveel herbestemde molens (zoals restaurantmolens) door brand verloren zijn gegaan, dan kan ik iedereen aanraden de jaarboeken van de Hollandsche Molen en alle exemplaren van Molennieuws en Molens door te werken. Er zijn meer slachtoffers dan je denkt.

    Piet

  • Oane Visser

    In principe ben ik het met je eens, Piet. Het is net zo jammer dat van deze molen een zomerhuisje gemaakt is dan dat ik het jammer vind dat de sierwaarde van de molens tegenwoordig het hoofddoel is.

  • Oane Visser

    Geachte heer Rang,

    In een discussie omtrent de molen op de Ûlesprong heb ik al betoogd dat wanneer de molen in zijn oorspronkelijke staat terug gebracht wordt en weer gaat malen zoals oorspronkelijk (met dezelfde intensiteit en het aantal uren per jaar van vroeger) dan ben ik daar voor! D.w.z. dat de mogelijkheid tot bewonen ondergeschikt aan het malen is en daaraan aangepast gaat worden. Dat de mogelijkheid tot bewonen aan deze tijd, voorzover de functie van de molen het toestaat, aangepast wordt heb ik niets op tegen.

    Zoals de plannen echter waren (of zijn); in grote lijnen het achtkant voor de sierwaarde opnieuw tot de molen transformeren, waarbij de molen aan het wonen aangepast wordt en dat aanprijzen als een authentieke molen, heb ik geen goed woord voor over doordat zoiets de omgekeerde wereld is.

    Wat de andere bewoonde molens betreft waar u op doelt: is in die molens het wonen, met de aanpassingen aan deze tijd, niet altijd ondergeschikt aan de molen als werktuig gebleven?

    Mijn indruk is dan ook dat u appels met peren vergelijkt.

  • Rob Pols

    De Noord in Schiedam wordt wel degelijk belemmerd door zijn herbestemming, al was het alleen maar omdat malen zo goed als onmogelijk is vanwege de noodzaak tot luien en dat is met zo'n restaurant beneden ook niet erg ideaal. Wijlen molenaar Jan Kies hield nogal van lekker doordraaien op z'n tijd en dan wilde er beneden nogal eens het één en ander van de muur trillen…. de medewerkers van het restaurant moesten dan alle zeilen (let op de woordspeling!) bijzetten om erger te voorkomen.

  • Lolke Rang

    Ik begrijp niet wat u bedoelt met ‘in grote lijnen het achtkant voor de sierwaarde opnieuw tot de molen transformeren, waarbij de molen aan het wonen aangepast wordt’. Zoals ik al eerder heb geschreven en zoals in alle publicaties over dit project is uiteengezet: de molen zal geheel volgens het originele ontwerp als volledig bedrijfsvaardige poldermolen worden gerestaureerd. Waarin het eindresultaat dan verschilt van andere bedrijfsvaardige molens met een gemoderniseerde woning ontgaat mij ten enen male.

  • Lolke Rang

    Ik weet het, Piet. Zo uit mijn hoofd: Sint Jacobiparochie, Harderwijk, Abcoude, Cadzand. En toch ben ik het mijns ondanks niet helemaal met je eens: je moet in gevallen als de Jan van Arkel zoals Margreet zegt niet spreken van herbestemmen, maar van ‘nevenbestemmen’, omdat in tegenstelling tot bij bijvoorbeeld die horecamolens de oorspronkelijke hoofdfunctie van maalwerktuig volledig intact blijft. Enkele andere voorbeelden naast Arkel zijn Dordrecht en Haarlem. Ik ben in alle drie geweest en kan je net als Justin aanraden: bezoek ze eens zelf, en bekijk en ‘ervaar’ ze grondig voor je je oordeel velt.

    Nog een laatste opmerking: het is helaas heel goed denkbaar dat in het kader van het ‘nieuwe molenbeleid’ bij sommige al langere tijd echt herbestemde molens (zoals bijvoorbeeld de Ellenaar in Mierlo) de nieuwe bestemming en de daarvoor gedane bouwkundige wijzigingen, aanpassingen en aanvullingen juist worden beschouwd als ‘bijdragend aan en deel uitmakend van de monumentale waarde’, net als het onttakeld-zijn bij molenrompen, omdat dat alles ‘behoort tot en vertelt over de geschiedenis van het object’!

  • Oane Visser

    Lolke Rang Schreef:

    ——————————————————-

    > (…) de molen zal geheel volgens het originele ontwerp als volledig bedrijfsvaardige poldermolen worden gerestaureerd. (…)

    >

    De laatste bewoonster heeft een paar jaar geleden er tegen geprotesteerd dat de spil, volgens de plannen, door een koker in haar woonkamer heen zou komen te lopen. En dat was eertijds ook zo en / of verschilt niet van andere bewoonde molens, die nu en vroeger maalvaardig zijn of waren?

    Hiernaast waren er, als ik goed ben ingelicht, nog wat andere zaken die (ook) in de tijd van alleen bewoning gewijzigd zijn en in de nieuwe plannen niet weer in de oorspronkelijke staat terug gebracht zouden / zullen worden.

  • Oane Visser

    Naar aanleiding van jouw bijdrage hier heb ik je verwijzing bekeken. Als je er behoefte aan hebt neem je het mij maar kwalijk maar mijns inziens is het karakter van de molen, door de nevenbestemmingen, toch zodanig gewijzigd dat de molen voor (zeker) het publiek helemaal niet meer als (het belangrijkste) onderdeel van het vroegere windmolenbedrijf herkenbaar is. Voor het publiek (en ook wel enigen in de “molenwereld”) geldt trouwens voor zo ongeveer iedere windmolen; dat de grootste monumentale waarde van een windmolen niet ligt in die als onderdeel van het vroegere molenbedrijf (van de specifieke molen) maar in de sierfunctie (als verreweg belangrijkste waarde).

    Wanneer jullie de nevenfuncties echter nuttig vinden zal ik er niets op tegen hebben. Molens als onderdeel van het / een molenbedrijf is toch (nagenoeg) verleden tijd. Ik meen ook te begrijpen dat deze nevenfunctie op ieder moment en zonder veel blijvende schade aan de molen zelf (uitgezonderd de voet) weer ongedaan gemaakt kan worden.

    De nevenfuncties leveren daarbij nog enige inkomsten op. Hoewel dat, naar ik uit een andere bijdrage van je begrijp, niet het hoofddoel er van is, is het in de alsmaar krapper worden financiële toestand van tegenwoordig toch mooi meegenomen.

    De molen naar zijn oorspronkelijke plek terug plaatsen, zoals Piet Groot schrijft? Als hij dan ook in hoofdzaak de sierfuncite moet dienen kan hij, wat mij betreft wel blijven. Zo is het nog een voorbeeld van hoe molens vroeger wel verplaatst werden.

  • Lolke Rang

    Nog één korte reactie dan: alles wat u noemt (zoals die koker om de koningsspil en die ‘nog wat andere zaken’) valt, net als bij andere bewoonde maalvaardige molens, niet onder het molentechnische gedeelte maar volledig onder de woning, namelijk onder dat waarmee men een gemoderniseerde woning in de molen inpast en aan het molentechnische gedeelte aanpast. Er is op geen enkele wijze sprake van het omgekeerde: dat het molentechnische gedeelte (dat ik bedoelde, en dus niet de woning, toen ik schreef dat ‘de molen geheel volgens het originele ontwerp als volledig bedrijfsvaardige poldermolen zal worden gerestaureerd’) aan de woning aangepast zou worden, zoals u kennelijk denkt en steeds beweert.