Wordt molenaar!

Teun

16-06-2018 07:01

Ach Lolke,
Ik hoor de romantiek van een molenaar. Moet je om een een goed stuk worst te kunnen waarderen, moet je daarvoor het hele slachtproces van koe of varken gezien hebben? Een slager wil dat wel zien, maar de doorsnee worst-eter? Zo kan je er ook voor pleiten om bij schilderijen van Jan Steen wat schijtende kippen los te laten lopen. En enkele dames van lichte zeden naast het schilderij plaats te laten nemen.Ook dat komt de beleving ten goede…
Ik herhaal: molens zijn een anachronisme. Ze hebben geen functie meer, behalve het museale. Dat krampachtige gedoe om molens toch ‘echt’ in het werk te hebben. Zo raar. En dat krampachtige gedoe -molens moeten een functie hebben- werkt ook nog uitwassen in de hand zoals die laatste mode / gruwel: het plaatsen van generatoren voor elektriciteitsopwekking in molens. Leuk als je je als ‘groen’ wil profileren, maar vertel de argeloze bezoeker dan wel dat zij voor jouw groene imago, dat zij daarvoor de rekening gepresenteerd krijgen. Die dingen zijn volstrekt onzinnig: weggegooid geld!
Al met al: het in het werk hebben van een molen moet geen primair doel (meer) zijn. Die dingen zijn met pensioen! Klaar! Het is tegenwoordig veel belangrijker dat een rondleider of molenaar met passie kan vertellen en rondleiden. En voor hoe het allemaal werkt? iedereen heeft tegenwoordig wel een mobieltje. Het aantal zéer informatieve filmpjes en animaties op het internet groeit gestaag. Alles is binnen handbereik. En dat is soms wel beter dan zo'n vermoeiende molenaar die zo graag zijn / haar kennis wil etaleren en bij een rondleiding met verve de namen van alle balken, assen en spillen opnoemt. Je hebt nog steeds molens met namen op de onderdelen! Dat is mij een gruwel…
Maar als je er van uit gaat dat molens primair een museale functie hebben, en dat je (zoals Charles) een onderscheid wil maken, dan hen ik toch veel liever een een goede, begeesterde verteller die voor de prins draait, dan een molenaar die zowel aandacht voor zijn product als voor jou als bezoeker moet hebben.
Mike

16-06-2018 07:26

Teun
Ach Lolke,
Ik hoor de romantiek van een molenaar. Moet je om een een goed stuk worst te kunnen waarderen, moet je daarvoor het hele slachtproces van koe of varken gezien hebben? Een slager wil dat wel zien, maar de doorsnee worst-eter?
Het schijnt dat de smaakbeleving inderdaad in de achterliggende kennis en setting ligt. Daar zou je zélfs het ‘molenmeel’ kunnen aanhalen.. Op een wals, in een kot, op stroom, .. kan je nét zo mooi volkorenmeel malen als op een steen, in een windmolen, op wind, .. En tóch zijn er veel mensen die kiezen voor het laatste zoals men op veel vlakken kiest voor ‘lokaal’ en ‘bio’. Marketing levert geld op.. maar je kan het ook ‘romantiek’ noemen natuurlijk!
Ik herhaal: molens zijn een anachronisme. Ze hebben geen functie meer, behalve het museale. Dat krampachtige gedoe om molens toch ‘echt’ in het werk te hebben. Zo raar.
Je mag ze altijd kopen hier of je loon doorstorten.. ;-) Moet je er wél mee gaan malen anders heb je problemen met onze klanten..
En dat krampachtige gedoe -molens moeten een functie hebben- werkt ook nog uitwassen in de hand zoals die laatste mode / gruwel: het plaatsen van generatoren voor elektriciteitsopwekking in molens. Leuk als je je als ‘groen’ wil profileren, maar vertel de argeloze bezoeker dan wel dat zij voor jouw groene imago, dat zij daarvoor de rekening gepresenteerd krijgen. Die dingen zijn volstrekt onzinnig: weggegooid geld!
-> ‘zelfvoorzienend’ heet dat. Wij gaan er hier ook één plaatsen, dan is het stroomverbruik van de maalderij ‘gratis’, dus inderdaad groen. Hier is dat minstens 30 jaar groene stroom en ZONDER dat zij (de burger) daar de rekening voor betalen want wij als bedrijf betalen alles ZELF. Ik moet geen subsidies hebben voor zaken die renderen! Ik vermoed overigens dat jij dan (ook) tegenstander bent van alles dat ‘na de molens’ komt zoals elevatoren, vijzels, silo's, .. ?
Al met al: het in het werk hebben van een molen moet geen primair doel (meer) zijn. Die dingen zijn met pensioen! Klaar! Het is tegenwoordig veel belangrijker dat een rondleider of molenaar met passie kan vertellen en rondleiden.
-> Tsja, als iedere toerist mij bvb. 200,- euro betaalde dan zou de molen daar inderdaad van te onderhouden zijn. Zo lang dát er niet in zit mag ze als bedrijf verder..
Je hebt nog steeds molens met namen op de onderdelen! Dat is mij een gruwel…
-> Daar ben ik het mee eens. Vind dat zelfs nogal contra productief ten aanzien van het ‘willen begrijpen’…
Teun

16-06-2018 10:32

Beste Mike,
Ik heb veel respect voor mensen die beroepsmatig het molenaarsschap uitoefenen. Zéker! Ik schoot een beetje door in de contramine, toen Charles over 2 klassen van molenaars begon.
Dat van die elektriciteitsopwekking, dat meen ik oprecht. Begin er niet aan!! Lees het artikel in de Gildebrief over de Zandhaas. En die hebben ook nog (als ik het goed heb) in het totaal €15.000 aan subsidie mogen ontvangen. En dan is de teneur van het artikel van Jan (..?): We zijn er niet echt blij mee, maar dat ding staat er nu eenmaal. Klanten vinden het leuk, maar het is wel dure PR! Daarbij de vraag: wat is toch die hang om zelfoorzienend te zijn? Doe niet zelf wat een ander beter kan! Ga je straks een ouderwetse handwaterpomp installeren? 2 emmertjes water halen….
Je kan het opwekken van electriciteit financieel en energetisch benaderen De kosten van zo'n installatie in Euro's zal je er (ondanks subsidie) nooit uithalen. En ik waag het te betwijfelen of een energiebalans wél positief uitslaat. De productie, het installeren, het onderhoud, etc van de installatie: daar gaat X KWh in zitten. De installatie levert in bijvoorbeeld 20 jaar Y KWh op. En 20 jaar is al heel ruim! Is Y groter dan X ? Ik geloof er niks van. En dan heb je ook nog die verborgen koten: laat de molenaar eewig en voor niks de molen draaien? En welke onderhoudskosten van de molen moet je in de toekomst aan de electriciteitsopwekking toerekenen?
Het zou mooi zijn als een leverancier dat ´s effe voorrekent. Of nog slimmer: bied de installateur het recht op electriciteitsopwekking op jouw molen aan tegen een mooi bedrag per jaar. Hij mag hij een generator plaatsen en electriciteit oppwekken met jouw molen. Jij incasseert de vaste huur, zij de opbrengst van de electriciteit. Kratje Duvel dat ze daar absolúút geen zin hebben! En waarom zou jij het dan wél doen?
Maar ik dwaal nu wel héél érg ver van het onderwerp af. Excuus, maar het is nou eemaal mijn stokpaardje.
keesvanger

23-06-2018 23:41

Voor ons is het heel erg belangrijk dat een molen nog echt een functie heeft. Gelukkig geldt dat voor veel molens bij ons in de regio. We willen juist dat het een echt levend monument is. Dat is ook een belangrijk doel van onze opleiding. 't Lukt nog steeds en dat willen we graag zo houden.
Een impressie van een flink malende molen De Weert in Meppel staat hieronder.
Mike

24-06-2018 10:23

vinden het leuk, maar het is wel dure PR! Daarbij de vraag: wat is toch die hang om zelfoorzienend te zijn? Doe niet zelf wat een ander beter kan! Ga je straks een ouderwetse handwaterpomp installeren? 2 emmertjes water halen….
-> over die handpomp zou ik beter zwijgen, maar hier in het buitengebied hebben wij inderdaad geen kraanwater maar een putpomp.. ;-) rekenkundig: put boren kost 6 jaar aan kraanwater. Kosten van het kraanwater stijgen. Put (basis) is ‘eeuwig’, pomp moet je ooit eens vervangen. Eind van de rit: pomp is goedkoper kan geleverd water..
Je kan het opwekken van electriciteit financieel en energetisch benaderen De kosten van zo'n installatie in Euro's zal je er (ondanks subsidie) nooit uithalen. En ik waag het te betwijfelen of een energiebalans wél positief uitslaat.
( .. )
ook nog die verborgen kosten: laat de molenaar eewig en voor niks de molen draaien? En welke onderhoudskosten van de molen moet je in de toekomst aan de electriciteitsopwekking toerekenen?
-> Tsja, die molenaar/eigenaar is er hier nu eenmaal al en loopt toch al ‘op eigen kosten’ rond.. ;-)
Je zou ook kunnen berekenen of een molen meer kost als ze stil staat of draait. Ook daar zijn er meningen over..
Subsidies ben is sowieso geen fan van, dat maakt ‘creatief’ rekenen. Zal altijd tot rare keuzes leiden…
En waarom zou jij het dan wél doen?
-> omdat we de installatie zélf doen? Ik moet dus niemand moet betalen én we gaan voor de KISS-situatie..
Wij betalen nu reeds bijna 1500,- euro per jaar aan elektriciteitskosten en zitten nog niet op 100% capaciteit van ons molenbedrijf. Allle onderdelen bij elkaar kosten ongeveer het vier-voudige. Als er 100 dagen genoeg wind staat om te malen dan is dat genoeg om het aantal kW bij elkaar te draaien voor wat wij verbruiken. Dat is al berekend om basis van vorige jaren en zou geen probleem moeten zijn.
Daarnaast gaan we ook ‘verbeteren’; stroomlijnen dus.. Niet alleen voor de generator trouwens, maar ook op windkracht malen is sneller gedaan met stroomlijn. ;-)
We hebben eea. ook uitgebreid met de jongens van VAAGS besproken en daar ook heel wat advies ingewonnen mbt. de ‘welles’ en ‘niettes’.
Van een aandrijving wie bvb. het spoorwiel zijn we ook afgestapt. Reden: (extra) slijtage spoorwiel én historisch materiaal. De aandrijving hier is onderaan op de taats van de koning. Deze moest wegens vergaand versleten toch vervangen worden dus passen we ze direct aan om er een pulley op te steken.
Conclusie: simpeler = goedkoper = bedrijfszekerder = meer opbrengst (en als je toch zaken moet vernieuwen is dat voor ons in te boeken als onkost)
Maar ik dwaal nu wel héél érg ver van het onderwerp af. Excuus, maar het is nou eemaal mijn stokpaardje.
-> da's het leuke aan fora.. ;-)
Als hier alles draait zal ik foto's & cijfers posten, beloofd! :-)
Teun

25-06-2018 07:39

@Kees
Tuurlijk is het prachtig, zo´n echt levend monument. Maar je bent als korenmolenaar een goed opgeleid maar ook zwaar gesubsidieerde acteur. Ik zet het bewust wat zwaar aan, maar als Charles (ben je er nog?) voor de prins draaiende molenaars als tweederangs betittelt, ja dan schiet ik ook uit de heup…..
@Mike
Niet aan beginnen! Lees het verhaal van de Zandhaas in de Gildebrief!! RCE is ook tegen. Het zou mooi zijn als een onafhankelijk iemand of instantie ne eens een tussenbalans opmaakt over de recente electriciteitsopwekking met klassieke windmolens. Daarvoor noemden we al die pogingen, vanaf de Kraai tot de traanroeier “Interessante mislukkingen”. Ik als elektrotechnicus kan je op een bierviltje (liefst met glas) voorrekenen dat je er never nooit aan moet beginnen. Jij hebt economische motieven, en daar is niks mee, maar dat moet je het ook economisch benaderen. Heeft Vaags je aan de hand van realistische cijfers uit de huidige praktijk voorgerekend hoeveel jaar je nodig hebt om alleen de geinversteerde kosten terug te vediendienen? Zei iemand niet 20 jaar? Ik heb op school geleerd dat 4 jaar wel zowat het maximum is. En anders moet je aan zo´n investering niet eens beginnen.
En trouwens, geeft Vaags net zo lang garantie als de terugverdientijd lang is? Krijg je 20 jaar garantie? Hopelijk wél, want het zou toch wel héél sneu zijn als na 10 jaar het ding stuk en kapot is, en jij hebt het ding nog niet eens voor de helft terug verdiend? Ik meen het serieus: Verhuur de plek in de molen aan Vaags en laat hun de risicio's lopen. Als het zo winstgevend is, dan zegt Vaags daar toch direct ja op….?
En tot slot: -> Tsja, die molenaar/eigenaar is er hier nu eenmaal al en loopt toch al ‘op eigen kosten’ rond.. ;-)
Zo gaat het altijd met dit soort dingen: het begint met veel idealisme, (‘op eigen kosten’ ) maar als je midden in de winter nog laat in de avond staat te koukleumen om dat ding toch nog maar een beetje terug te verdienen…?
En last but not least: Zo´'n ding introduceert ook nog een extra veiligheidsrisico. Ik ken een molenaar die zichzelf zo'n goed weerkundige vindt dat hij het aandurft om de molen urenlang onbemand te laten draaien. Bedenkelijk. Maar zie je hoe zo'n generator uitnodigd om dit gedrag te kopieren…?
Bezint eer gij begint, Mike!
Mike

25-06-2018 09:01

Teun, ik snap jouw standpunt maar jij gaat hier steeds uit van de kostprijs van een installatie zoals Vaags dit bvb doet. Als je alle manuren en transport, hun marge, etc. rekent is dat vermoed ik een correcte vraagprijs (30.000,- excl btw. gemiddeld), maar dat krijg je inderdaad nooit terugverdient. In totaal zitten we aan 1/5e van dit bedrag voor ongeveer dezelfde setup (maar met minder elektronische zaken die toch vaak falen). De installatie is hier dan in 4,5 a 5 jaar terugverdient. Dat is in de andere x5 en dan loop je, helemaal correct, vast in de cijfers omdat je 25 jaar moet terugverdienen op iets met 30 jaar garantie..
Zoals je begrijpt hebben we al wat zaken door Vaags laten maken en of vervangen aan de molen, maar zij voorzien dus NIET de installatie. We hebben hier een eigen metaalbewerker en electricien.. ;-)
“Zo gaat het altijd met dit soort dingen: het begint met veel idealisme, (‘op eigen kosten’ ) maar als je midden in de winter nog laat in de avond staat te koukleumen om dat ding toch nog maar een beetje terug te verdienen…?”
Tjsa, Teun dan heb ik met héél die molen een probleem want ik moet dat ‘ding’ (ook) afbetalen aan de bank. Daar waren de meningen over verdeeld en niet iedere bank zag ons economisch model zitten.. Molens zijn niet zo'n goede investering schijnt, maar je hoort ons momenteel niet klagen. Rijk zullen we er niet van worden, .. maar dan zit ik sowieso in de verkeerde sector..
“En last but not least: Zo´'n ding introduceert ook nog een extra veiligheidsrisico. Ik ken een molenaar die zichzelf zo'n goed weerkundige vindt dat hij het aandurft om de molen urenlang onbemand te laten draaien. Bedenkelijk. Maar zie je hoe zo'n generator uitnodigd om dit gedrag te kopieren…?”
Ik ken hier in de provincie naast ons een molenaar die de molen op ZW opgezeild laat waar de wind ook vandaan komt, zelfs 's nachts..
Je moet ook niet alle voorbeelden volgen. Een molen met remkleppen, en verdere vergaande automatisering in het maalproces zou je in theorie ook uren onbemand achter kunnen laten.. dat is ook een keus (maar niet slim).
Teun

25-06-2018 10:26

Dank je, Mike.
Je maakt e.e.a. duidelijk. Ik zou wel heel voorzichtig met zelf bedenken van de generator e.d. Je moet aan allerlei normen van het energiebedrijf voldoen en je hebt toch electronica nodig om de installatie veilig te laten draaien. Denk ook aan brandveiligheid: een motor is heel iets anders dan een generator! Iki zou sowieso vooraf je plannen met het energiebedrijf bespreken. Die zullen toestemming moeten verlenen om parralel aan het net te mogen draaien. 35 jaar geleden mocht (nog als student) het initiatief nemen om met een watergedreven molen elektriciteit op te wekken, 50kW max, parralel aan het net. Iedereen enthousiast, het begintijd van ‘groen’. Maar dan komt de bureaucratie om de hoek kijken. Heb je al eens nagevaagd of de kabel vanuit jouw molen naar het hoofdnet verzwaard moet worden? En wie gaat dat dan betalen? Dat soort zaken….
Je moet ook niet alle voorbeelden volgen. Een molen met remkleppen, en verdere vergaande automatisering in het maalproces zou je in theorie ook uren onbemand achter kunnen laten.. dat is ook een keus (maar niet slim).
Dit is natuurlijk enkel als voorbeeld bedoeld van hoe het niet moet. Zo schrijf je het ook. Maar je ziet wel hoe makkelijk de stap naar onbemand draaien gemaakt kan worden. Terwijl dat juist nooit de bedoeling is geweest. En dat bezoekers ook niet verwachten dat er géén molenaar op een draaiende molen is. En dan komt het thema veiligheid weer om de hoek kijken….. Tja!
Succes met alles. Ik bewonder je ondernemersgeest.
Teun
Teun

01-07-2018 21:32

Jammer Charles, je was en bent helaas toch duidelijk in je bewoordingen:
Ofwel een volwaardige molen ofwel een peperbus/villa met wieken.
Wat mij in bovenstaand artikel enorm stoort is dat je al vrijwillig molenaar mag noemen als je enkel de wieken laat draaien.
En met zulke bewering creeër je géén 2 klassen? De ene die zich wél en de andere die zich niét vrijwillige molenaar mag noemen?
Wat wil je eigenlijk beweren, Charles? Dat jij tot die bijzondere, uitmuntende groep van molenaars behoort die voor bepaalde typen molens z´n neus mag ophalen? Ieder z´n meug, natuurlijk, maar toon wel respect voor de molenaar die de molen laat draaien waar jij kennelijk je neus voor ophaalt. Molens laten draaien gaat in de eerste plaats om molenbehoud.
Henk Klöpping

03-07-2018 07:57

Teun schreef: "Molens laten draaien gaat in de eerste plaats om molenbehoud“. Of, als je dat omdraait: in veel gevallen - en daar leiden we onze leerlingen ook voor op - is molenbehoud niet meer dan molens laten draaien. ”Voor de Prins".
Da's wel een interessante stelling. Als dat zo is, dan zou je dus molens veel beter kunnen behouden dan we nu doen, namelijk mensen opleiden om de molen te laten draaien, punt. Dat is in essentie de kern van mijn langjarig betoog rond - je kon er op wachten - modulair onderwijs.
We doen momenteel veel meer dan mensen leren om de molen te laten draaien: we laten ze 1001 onderdelennamen leren (waarvan ze de meeste niet eens in hun “eigen” molen hebben), maken halve meteorologen van ze, vragen van ze dat ze goed met mensen om kunnen gaan (gastheerschap m/v), ze moeten leren zeilen voordragen (en dus leren werken met valbeveiliging), ze moeten kleine reparaties kunnen verrichten, de historie van molens kennen, in staat zijn kennis over te dragen (want er komen MIO's op hun molens om hun 30 uur af te laten tekenen) etc. etc.
We zijn, in feite, bezig met het instandhouden van het complete ambacht - minus waar het vroeger echt om ging, namelijk het malen, pellen, pompen .. afijn, waar het ding ooit voor bedoeld was.
Ik blijf een lans breken voor gefaseerd: de instandhouders, die alleen kunnen draaien, en van 1 type molen ongeveer weten hoe de dingen daar heten, maar vooral dus kan draaien met de molen. Dan de molenaars: die kunnen ook werken met 1 type molen. Dan de molenkundigen die van de molens de geschiedenis en onderdelennamen kennen, dan de meester-instandhouders die met alle molens kunnen draaien en zo door tot de meester-molenaars, die alles kunnen mogen me alle molentypen. Instructeurs zouden in mijn ogen eerst ten minste molenaar en molenkundige moeten zijn, en daarnaast aantoonbaar didactische vaardigheden moeten hebben (vergelijkbaar met het Amerikaanse CTT+ o.i.d.).
Wat we nu doen is de drempel belachelijk hoog maken en ondertussen nog steeds geen fatsoenlijke molenaar opleveren.

Henk Klöpping, Molen van de Groote Polder, Slochteren