reusel geeft soms problemen

  • Nico Jurgens

    Natuurlijk een heel overbodige opmerking, maar van lijnolie maken ze verf en linoleum. Inderdaad omdat het polymeriseert. Dat doet elke plantaardige olie, maar de ene wat sneller dan de andere. Mijn Peugeot 404 van 1967 heeft achter geen hypoïdvertanding maar een bronzen worm. Wordt gesmeerd met gedoopte plantaardige olie. Gedoopt tegen polymerisatie uiteraard. In principe is deze olie ideaal voor taatslagers, maar er is wat moeilijk aan te komen. Vraag de olieboer naar VT (= vegetable) of P olie.

    Ik meen dat wonderolie (racinusolie) ook relatief langzaam polymeriseert.

    Groeten, Nico

  • Mark den Boer

    Het lijkt me inderdaad niet goed om lagers met lijnolie te smeren. Juist omdat lijnolie uit vrij lange molecuulketens bestaat die tamelijk stevig op elkaar en aan andere dingen (bovenas, halssteen) blijven kleven. Het lijmt als het ware…

    Dat maakt het dan ook juist bij uitstek geschikt om hout mee te beschermen. Bijvoorbeeld vers gezaagd hout tegen te snelle uitdroging (kopse kanten in de olie zetten) maar ook als bescherming tegen regenwater kun je prima lijnolie gebruiken. Liefst rauwe en liefst zonder kunstmatige droogmiddelen zoals siccatief. Hoe langzamer het droogt, hoe langer de lijnoliefilm flexibel blijft.

    De droogtijd van lijnolie bedraagt 80 jaar heb ik wel eens gelezen. Maar je hoeft niet bang te zijn dat je houtwerk al die tijd blijft plakken en kleven. De olie trekt er gewoon in zodat de oppervlakte tamelijk droog aanvoelt.

    Groeten,

    Mark

  • Rob Simons

    Zie de reacties onderaan bij dit onderwerp

  • Johannes Kooistra

    Wonderolie, ook wel Ricini Oleum of Ricinus Communis is de meest drukbestendige plantaardige olie die er is, en daardoor zeer geschikt voor taatspotten, waar de taats relatief langzaam draait zoals in molens. Ook loopt de molen bij kou (vorst) zeer makkelijk aan als je wat wonderolie door de reuzel slaat.

    Bijna elke apotheek verkoopt wonderolie, alleen is deze speciaal geschikt gemaakt voor medicinaal gebruik en daardoor ietsjes duurder.

    Er zijn ook molenbouwers die smeergerelateerde artikelen zoals wonderolie, reuzel of grafiet verkopen. (bijv Dijkstra Sloten)

    Johannes

  • Nico Jurgens

    Prima advies, maar dat lijnolie enorm aan metaal blijft kleven is er juist de goede eigenschap van, zolang het dan maar niet teveel aan zichzelf gaat kleven. Ik ben geen olieboer, maar olie heb je in veel soorten. Voor bijzondere toepassingen (versnellingsbakken, hypoïdvertandingen) heb je EP (= extreme pressure) olie. Als je minder druk maar meer beweging (en vooral schuiven) hebt, werkt EP olie niet. Om die reden mag de worm van een Peugeot 404 absoluut niet met EP olie gesmeerd worden. Daar heb je olie voor nodig met hoge adhesie die zich dus zo sterk aan het metaal hecht dat die er niet afgeschoven wordt. Bovenaan het lijstje van smeermiddelen met sterke adhesie staan dierlijke oliën en vetten. Ik veronderstel dat levertraan uitmuntend geschikt is voor taatslagers en koude assen, maar ik denk dat het niet eenvoudig in zijn pure vorm te koop. Ongetwijfeld is het verkrijgbaar in verrijkte vorm met van allerlei vitamines, maar of de molen daar nou op zit te wachten … Vitamine C is een reductor en beschermd dus wel tegen roest. Maar nu weer serieus. Reuzel heeft zijn goede werking dus ook aan de hoge adhesie te danken.

    Iets lager op het lijstje staan de plantaardige oliën. Zijn dus in de genoemde toepassingen prima geschikt, maar polymeriseren. Kan best zijn dat het proces 80 jaar duurt, maar als je een fles lijnolie laat staan zul je merken dat de dop al na een paar maanden niet meer los wil. Draai je die met geweld los, dan blijkt de fles onderdruk te hebben omdat de olie zuurstof verbruikt bij het polymeriseren.

    Minerale olie is voor taats- en glijlagers in molens niet geschikt. Die doen het alleen in lichte belastingen, of je moet onder druk smeren (krukas van een verbrandingsmotor). Maar de baan (hals) onder druk te smeren, lijkt me oliedom.

    Groeten, Nico

  • Nico Jurgens

    Dank voor deze nuttige aanvulling!

    Nico

  • Andreas de Vos

    Toen ik nog in opleiding was vertelde Tom Bos (korenmolen Kijkduin, begonnen al voor GVM bestond meen ik als brijwilliger bij Arie Berkhout op 't Roode Hert) over een vakantie met een groep caravanners. Een van de groepleden was werkzaam bij Shell en in een gesprek over molens en smeermiddelen vertelde de Shell-man dat raapolie tot de betere smeermiddelen behoort (misschien de beste), maar dat het temperatuurbereik beperkt is. Boven een graad of 70 valt het uit elkaar zeg maar.

    Nu zal de toepassing wel mede de geschiktheid bepalen. Toch is het voor taatspotten (bolspil, koningsspil) zeer geschikt.

    Raapolie polymeriseert ook, na verloop van tijd begint het op taaie appelstroop te lijken… Voor die tijd vervangen dus, wat met open lagers toch geen slecht idee is vanwege invallend stof en gruis.

    Thuis op de Sluismolen is de taats door de brand (olie weg gefikt, bluswater en vuil erin) door corrosie ruw geworden, allemaal fijne putjes in de zijwand van het potje. De bodem had al een barstje naast het midden. Gevolg is wel dat raapolie niet meer voldoen, maar gewone Shell Helix motorolie weer wel. Met raapolie krijg is grijs slijpsel, met de motorolie niet. Bovendien zit er vanwege dat barstje een halve euro onder (€0,50 munt). Binnenkort maar weer eens een diepte investering doen…

    Groetsels,

    Andreas de Vos

  • de Strandmulder

    Reuzel niet molenvriendelijk ?

    Een oorzaak kan zijn dat het altijd zout is aan de kust en meschien heeft het invloed dat de zouten lucht in de reuzel trekt.

    het zout waait over de duinen heen en waait zo de molen in.

    dat het daardoor dan niet lekker smeerd.

    Groeten van de Strandmulder

  • Aad schouten.

    Hier op de molen is het al jaren het gebruik ,als de molen een nieuw hals lager gekregen heeft of er is iets aan het steenbed gedaan dan smeer ik de eerst paar keer met een beetje wonderolie.

    de lagers hier dat zijn bronzen schalen, zo wel voor als achter.

    als er een nieuwe schaal onder ligt dat draai je er eerst een soort koper laagje af,

    zodra als dit gebeurt is is de as ingelopen en is het weer prima smeren met oude varkens reuzel.

    dit inlopen is meestal met een dag malen gebeurt ,als dit niet zo is dan zit er iets niet goed.

    soms hoor ik wel eens geluiden dat je wel meer dan een paar maanden kan duren,

    als dat zo is dat is er echt wel iets anders aan de hand.

    als de molenaars van de molen viergangen bij elkaar komen dan onstaan er wonderlijke gedachte gangen,daar hebben we dan weer eens zo n draadje aan te danken zullen we maar denken.

    o ja in het verleden smeerden we ook met paardenreuzel in de winter dat smeerde beter als het vroor, maar er mee blijven smeren dat voldeed niet erg .

    vr gr Aad

  • Johan Ottevanger

    Aad inderdaad op die gangen gebeuren rare dingen, zoals molenaars in adams costuum en wel ingesmeerd in de reusel??? zwemmend van middel naar ondermolen en terug met niet wetende van een rondzwemmende snoek zo groot die zelf de wachtdeur open kan doen!!! en toch nog lekker na dien tijd gaan slapen!!!

    Maar mij is nu wel duidelijk dat het verhaal reusel van afgelopen zondag menig molenvriend heeft doen denken!!!

    Bijna te vergelijken met dik water of kunstmest op een molenerf in Rijnland!!!

    Ik ga nu naar mijn mandje want je wordt maar één keer per jaar een jaartje ouder dus allemaal goede nachtrust en misscheien tot zaterdag in Zevenhuizen als het museum open is

    Johan Ottevanger