Vangkracht

  • Nicole

    Ik wil maar eens voorzichtig gaan concluderen dat er niet zo heel veel kennis over vangkracht en vangkoppel is.

    De interessante methode “Jan H” ontbeert praktijktoepassing.

    Dat is jammer, want met name rond wrijvingscoefficienten kan nog veel veldwerk gebeuren.

    De elegante methode “Teun M” lijkt helaas alleen in uitzonderlijke situaties toepasbaar.

    De Basisopleiding zwijgt op dit punt. Ik vermoed dat het Gilde er ook niet meer van weet.

    Dat is misschien ook helemaal niet erg. Hoewel ?

    Mocht je er zelf eens aan willen rekenen, dan heb ik wel een handig spreadsheetje voor je, met de gegevens die je moet verzamelen, de formules die het rekenwerk voor je doen en de gegevens van een vijftal referentiemolens. Dan weet je een beetje waar je staat, wat de invloed van ballast is en waarom een zwakkere vang toch soms een groter koppel heeft.

  • Teun

    Niet zo ongedurig, Nicole! Hou in gedachten dat de vang voor het eerst zo rond 1100 in gebruik kwam. Met de wiskunde van Euler kon pas écht aan een vang gerekend kom worden. En dat was zo´n 600 jaar later….!

    Verder: in de discussie zijn 2 dingen door elkaar gaan lopen: de vangkracht van de vang en de trekkracht van de vangbalk aan het sabelijzer. Dat zijn 2 dingen die slechts indirect iets met elkaar te maken hebben. Dat maakte de discussie helaas nogal ingewikkeld.

    Ben wel benieuwd naar jouw spreadsheetje tvdm09 at hotmail.com

  • Teun

    Nicole

    Mocht je er zelf eens aan willen rekenen, dan heb ik wel een handig spreadsheetje voor je, met de gegevens die je moet verzamelen, de formules die het rekenwerk voor je doen en de gegevens van een vijftal referentiemolens. Dan weet je een beetje waar je staat, wat de invloed van ballast is en waarom een zwakkere vang toch soms een groter koppel heeft.

     

    Beste Nicole, Ik hoop nog steeds op jouw spreadsheetje. Ben erg geinteresseerd: tvdm09 at hotmail.com

  • Teun

    karel

    Dag Teun,

    Van de weerk, op een windstille avond, heb ik de proef op de som genomen met jouw theorie.

    De proef is mislukt, tot mijn grote opluchting. Samen met een ferme molenaar ben ik naar de plaatselijke grondzeiler getogen.

    Daar hebben we eerst de trekkracht van het sabelijzer bepaald op de klassieke methode “Den Besten”. Daar kwam 1660 N uit.

    De arm van de vang is 1,70. De bevestiging van de roeketting zit op 13 m. 1660 maal 1,70 gedeeld door 13 is 217. Volgens je theorie van de molen zou, om de vang te lichten, een duwtje met pakweg 22 kilo zou dus al genoeg moeten zijn, of een gewicht van 22 kilo aan het horizontale gaande end. Daar een roeketting aan gehangen, die 35 kilo weegt. Er gebeurde niets. Daarna een molenaar met z'n volle gewicht erbij. Nu hangt er in totaal 135 kg. Nog steeds niets. Je krijgt tot mijn opluchting die vang gelukkig niet zomaar gelicht.

    Zou het kunnen zijn dat je wat over het hoofd hebt gezien ? Het lijkt er op dat je het koppel van de vangbalk gebruikt in je berekening. Moet dat niet het koppel van de vang zijn ? Dat koppel is  hier 27 maal groter (2,71 (“e”) tot de macht (statische) wrijvingscoefficiënt maal vangomtrek in radialen). Ik loop graag een keer met je door de berekening. Ik zou het ook wel leuk vinden als Jan Hofstra een keer zijn berekening uit het gildeblad “wiebelen op een weegschaal” aan de praktijk zou komen toetsen.

     

    Beste Karel,

    Het blijft vreemd dat de proeven zo uiteenlopen. Op de Pasiebloem verliep alles zoals verwacht. Het wiekenkruis kon relatief gemakkelijk tegen de draairichting in geduwd worden. Daar was minder dan 50 kg voor nodig. Bij jou kwam het wiekenkruis zelfs met 135 kg niet in beweging: 

    Als verklaring: de ene vang is de andere niet. Ik kan me voorstellen dat bij bepaalde houtsoorten bij het vangen houtnerven in de draairichting worden “meegetrokken”. Draai je dan wiekenkruis achteruit, dan “strijk” je min of meer tegen de haren in. En dan “hapt” die. Dan heeft het dus niks meer met wrijving te maken. Klopt dit? Het zou zomaar kunnen….

    Aan de molenaar die dit leest: Duw het wiekenkruis bij windstil even tegen de normale draairichting in. Krijgt u het wiekenkruis wel of niet in beweging? Ik hoor graag uw ervaringen. tvdm09 x hotmail.com  (x = @)   Vermeld ook hoe sterk u bent… ;D

  • Fietsende

    "Aan de molenaar die dit leest: Duw het wiekenkruis bij windstil even tegen de normale draairichting in. Krijgt u het wiekenkruis wel of niet in beweging? Ik hoor graag uw ervaringen. tvdm09 x hotmail.com  (x = @)   Vermeld ook hoe sterk u bent"

    Op de Entreprise in Kolham (vlucht 24,40 m, oho wieksysteem) kan ik relatief makkelijk tegen de draairichting duwen. Ik ben geen Anton Geesink, maar zoveel kracht is er niet voor nodig, zelfs met één hand duwen volstaat. Op een dag kwam ik op de molen, terwijl het van achteren hard waaide. De roedketting snaarstrak en de pal deed zijn werk. Ketting los gemaakt en met de pal er nog in kruide ik de kap om. Toch hebben niet alle molens een pal, levensgevaarlijk!

  • Teun

    Dank je Martin. Toch weer 1 stem vóór de meetmethode die anwoord geeft op mijn vraag: “Kan je door bij windstil weer het wiekenkruis  tegen de draairichting in te duwen heel eenvoudig de trekkracht aan het sabelijzer meten”? Ik hoor graag uw ervaringen, hier op dit forum of op tvdm09 x hotmail.com. ( x = @ )

    En Martin, de Enterprise heeft een aardig gevliucht. Om bij een kleine trekkracht aan het sabelijzer toch aan voldoende remkracht (of beter remkoppel) te komen, daarvoor moet je dan een vrij groot bovenwiel hebben? Óf de vangblokken en bovenwiel moeten erg stroef ten opzichte van elkaar zijn. Want als je het bovenwiel zo gemakkelijk tegen de draairichting in kan duwen (met de vang er op natuurlijk) dan moet je dat met een groot bovenwiel of met grote stroefheid compenseren, wil je de molen in draairichting kunnen vangen….

    Dit is een leuk en eenvoudig experiment. Even bij windstil weer proberen om met de vang erop het wiekenkruis tegen de draairichting in te duwen. Lukt dat? Stel u eens voor dat er dit jaar of komend jaar hierover een publikatie in de Gildebrief komt. Over hoe men vroeger heel ingewikkeld de trekkracht aan het sabelijzer berekende. En dat dat nu heel eenvoudig blijkt te kunnen. En dat u aan dit experiment heeft bijgedragen….! Door gewoon effe te duwen…

    Even herhalen:

  • Fietsende

    Hallo Teun,

    Hier is een filmpje van het ongeveer 2,40 meter grote bovenwiel van de Entreprise (niet Enterprise, want de naam wordt op z'n Frans gespeld). En de vang werkt goed stroef. Goed werk van de molenmaker. Ik draai hier al ruim 5 jaar.

    https://www.youtube.com/watch?v=psJMNdT2tCo

    Groeten van Martin