Zeil tussen de askop

  • Bart Hoofs

    Dit weekend vernomen dat een molen zaterdagmiddag te maken had met een zeil tussen de askop. Het lijkt erop dat zeilen tussen de askop de laatste jaren steeds vaker voor komen. Je vraagt je dan af hoe dit zou komen… Teveel theorie in de opleiding, laksheid, teveel molenaars die samen een molen opzeilen?

    Zeker nu je steeds meer hoektouwen ziet van grypoleen of hempex lijkt het werken van de hoektouwen te zijn afgenomen. Dus niet na een paar uur draaien hoektouwen of zwichtlijnen die losser zitten.

    Ik geloof dat Willem Bever dit onderwerp laatst ook al eens aanhaalde vanwege het feit dat hij bij een korenmolen in de nabijheid van zijn woonplaats dit voorval zich (ook) afspeelde. Soms valt de schade mee maar ook vaak is er behoorlijke schade aan het voorkeuvelens etc.

    Enige tijd terug viel erop een draaiende molen ineens de vangbalk uit de haak…

    Mogelijk niet goed nagetokkeld oid. De molen en molenaar kwamen er goed vanaf maar wat als het anders afliep.

    Molenaars let op uw zaak!

  • Rob Simons

    Volgens mij is het luiheid. Lille heeft gisteren nog even gemalen zonder zeilen (later twee half) maar… voor het malen heb ik even alle zeilen aangetrokken en goed vast gemaakt. Wat ik ook vaak doe als ik zonder zeilen maal, is het zeil achter één zeilhaak gooien en dan weer naar voren trekken over de voorzoom (ook wel “over de boom” genoemd); het zeil zit dan goed vast en gaat niet schuiven.

    En al zijn de touwen nog van natuurtouw, we gaan niet stoppen om ze aan te trekken; gewoon goed vastmaken.

    Wat betreft die molen waar de vangbalk van de haak viel (ik vermoed wel welke je bedoeld: je vangtouw vastmaken helpt ook veel, al wast dat vroeger niet gebruikelijk. Maar inderdaad goed natokkelen is ook belangrijk.

  • Meelmuisje

    Gewoon goed vastmaken inderdaad die knopen! En gewoon zo nu en dan even buiten kijken of alles goed vast zit. En lijnen aanhalen dat is mij ook niet geleerd. Gewoon goed vastmaken dan kan het niet los! Als je ze blijft aanhalen dan kan je blijven vangen.. en als je echt moet malen schiet het natuurlijk niet op als je dat blijft doen. Verder maken we hier ook het vangtouw vast aan de munnik van het kruirad met een mastworp. Bij De Onrust gewoon aan de klamp.. Want het is best lullig als ie , ondanks je hebt nagetokkeld dat de vang erop valt…

    Groetjes, Thomas

  • Willem Roose

    Beste Bart en andere molenvrienden,

    Wat me vooral verbaast na ruim 30 jaar ervaring met windmolens is dat dit (een zeil rond de askop) mij nog nooit is overkomen. Sterker nog: Op de molen waar ik mijn ‘opleiding’ heb gehad (Brassers Molen, Biggekerke) heb ik nog nooit vernomen - ondanks generaties beroepsmolenaars - over een zeil rond de askop… “Leermomenten”: een zeil altijd goed dichtrollen (dus ook zonder ‘frietzak’ hoe klein dan ook) en de boel strak aantrekken en deugdelijk vastzetten.

    'Teveel theorie?", vraagt Bart zich af… Dat denk ik - hoewel dit puur persoonlijk is - wel…

    Ik sluit me aan bij Rob Simons: Luiheid…. (hoewel ik diens ‘'over de boom gooien’ van het zeil nooit heb toegepast en ook per definitie niet noodzakelijk vind).

    Wat betreft het ‘natokkelen": Ooit schreef ik onder de naam WvdA een column over molenaars die dit nalieten, vervolgens ’vergaten' het vangtouw goed te borgen en het wiekenkruis vervolgens naar beneden zagen storten tijdens een of andere ‘theorieles’. Destijds vond ik mijn tekst iets te absurd en onrealistisch waardoor ik besloot e.e.a. niet te publiceren. ‘Wervershoof’ een paar jaar geleden toonde helaas een een ander beeld… Lachen?…. Het is maar hoe cynisch een mens is…

    Molenaars, let op uw zaak,

    Willem

  • Andre Koopal

    Ik heb het op de vergadering van het Gilde al een paar keer aangehaald, van mij mag het Gilde best meer aandacht besteden aan de schades die uitgekeerd worden uit de WA verzekering. Niet om de molenaar ten schande te zetten maar ter lering voor anderen.

    Sinds ik op een gildevergadering hoorde dat er meerdere keren per jaar werd uitgekeerd voor een zeil om de as ben ik er nog gespitster op de zeilen aan te trekken als je in de lege draait, en dat mijn leerlingen ook bij te brengen.

    Helaas is er nog steeds de cultuur dat het naar buiten brengen van ongelukken alleen maar de vuile was buiten hangen is.

    Groetjes,

    Andre

  • bram Verzijl

    “Verder maken we hier ook het vangtouw vast aan de munnik van het kruirad met een mastworp.” heel bijzonder Thomas, hoe gaat dat als je gaat kruien? Eerst het vangtouw losmaken?

    Groeten Bram

  • Bart Hoofs

    Hier heb je weer het voordeel van een beroepsmolen.

    Men is gewoonweg zuiniger op de molen immers schade moet men zelf betalen en de marges zijn al smal in de meelbusiness. En verder veroorzaakt stilstand een stagnatie in het maalproces.

  • Thijs Michielsen

    Over het draaien/malen zonder zeil: zelf kijk ik de zeilen nooit na als ik zonder zeilen ga draaien. Gewoon in beide hoektouwen een halve steek i.p.v. alleen een hoektouw onder de andere door laten lopen. En verder, vooral met een flinke gang en zeilslag (kikkerlijnen kunnen losraken), regelmatig eens een blik naar buiten werpen.

  • Mario Collombon

    Ik kijk er ook niet echt extra naar als ik zonder zeil ga draaien. Gewoon een blik op de zeilen of ze nog vastzitten, en mocht het nodig zijn even aantrekken als ze door droog weer wat zijn gaan hangen (we hebben halfkatoen zeilen dus dat krimpt en rekt bij nat en droog weer wat meer).

    Streekeigen of niet, ik heb geleerd ze altijd vast te zetten met de mastworp en het overblijvende touw niet te laten hangen maar nog eens vast te zetten met een halve steek. Dat zit vast en daar gaat het om werd mij geleerd. Verder het zeil goed aantrekken als je het vastzet zodat het niet gaat schuiven. Het moet raar gaan wil er dan nog een zeil losraken en tussen de as belanden.

    Ik zie ook soms molenaars maar 1 hoektouw vastzetten met een halve steek maar dan vraag je er wat mij betreft om.

  • Ruud van den Aakster

    In Noord Holland heeft men op veel molens de gewoonte om de zeilen “in de lijnen” te leggen.

    Dat scheelt ook slijtage van de zeilen door schaven langs de voorzoom.